پیام فارس - ایسنا / فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان با بیان این که تکامل طبیعی کودکان بر چهار پایه اصلی شامل مهارت‌های حرکات درشت، حرکات ظریف، تکلم و ارتباطات فردی و اجتماعی استوار است، گفت: اگر کودک در سنین مورد انتظار نتواند این مهارت‌ها را کسب کند، تا پنج‌سالگی دچار اختلال تکاملی و پس از آن، طبق تعریف جدید سازمان بهداشت جهانی، دچار توان‌خواهی ذهنی یا همان عقب‌ماندگی ذهنی خواهد بود.
دکتر علی‌اکبر مؤمن - فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، به‌مناسبت روز عقب ماندگی ذهنی درباره علائم و نشانه‌های ظاهری این اختلال، توضیح داد: در هر یک از این چهار حوزه (حرکات درشت، حرکات ظریف، تکلم و ارتباطات فردی و اجتماعی) ممکن است نشانه‌ها و علائم مانند ضعف در کنترل حرکات عضلات بزرگ مانند سر، گردن، تنه و اندام‌ها، ناتوانی در حرکات ظریف از جمله گرفتن اشیاء، بازی با توپ یا بستن دکمه لباس، تأخیر در شروع تکلم و مشکلات ارتباطی و رفتاری بروز کند.
بازار ![]()
این متخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان، عوامل مؤثر بر بروز توان‌خواهی ذهنی را متعدد دانست و گفت: مشکلات دوران بارداری، روند زایمان، حوادث و بیماری‌های پس از تولد، عوامل ژنتیکی و محیطی مانند وضعیت تغذیه، محل زندگی و دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی، همگی می‌توانند بر تکامل مغزی و ذهنی کودک اثرگذار باشند.
مؤمن بر اهمیت توجه به فرصت طلایی پیشگیری و تشخیص زودهنگام این اختلالات تأکید کرد و افزود: اقداماتی نظیر مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج، انجام تست‌های غربالگری دوران بارداری و پس از تولد، واکسیناسیون به‌موقع، پایش تغذیه و رشد شیرخوار و کودک و همچنین انجام تست‌های ارزیابی تکاملی مانند ASQ نقش حیاتی در پیشگیری از اختلالات تکاملی و ذهنی دارند.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی همچنین به اهمیت مراجعه و تشخیص به‌هنگام این اختلال اشاره کرد و اظهار داشت: تأخیر یا کوتاهی در این مراحل می‌تواند به صدمات جبران‌ناپذیری منجر شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطرنشان کرد: با ارتقای آگاهی والدین و جامعه در این زمینه و تشخیص زودهنگام و مداخلات به‌موقع، می‌توان از بروز بسیاری از اختلالات تکاملی و جسمانی کودکان جلوگیری کرد.