بزرگنمايي:

پیام فارس - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
بر اساس یک گزارش جدید، جهان با سریع‌ترین سرعت از زمان پایان جنگ سرد در حال مسلح شدن است؛ چراکه جنگ‌های بزرگی در اوکراین و غزه در جریان است و تنش‌های نظامی از اروپا تا آسیا افزایش یافته است. به گزارش سی‌ان‌ان، افزایش 9.4درصدی هزینه‌های نظامی جهانی در سال 2024 به 2.718تریلیون دلار در مقایسه با سال گذشته، بالاترین رقمی است که تاکنون توسط موسسه معتبر تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) در گزارش سالانه خود ثبت شده است. این موسسه هشدار داده است هیچ پایانی برای مسابقه تسلیحاتی جهانیِ در حال افزایش وجود ندارد. این بالاترین افزایش از سال 1988، سال قبل از فروپاشی دیوار برلین است. در این گزارش آمده است: «بسیاری از کشورها همچنین متعهد به افزایش هزینه‌های نظامی شده‌اند که این خود منجر به افزایش بیشتر هزینه‌های جهانی در سال‌های آینده خواهد شد.»
در این گزارش آمده است که ایالات متحده همچنان با اختلاف زیاد، بزرگ‌ترین هزینه‌کننده نظامی جهان است - تقریباً یک تریلیون دلار در سال 2024. موارد مهم در بودجه ایالات متحده شامل جنگنده‌های رادارگریز اف-35 و سیستم‌های رزمی آنها (61.1 میلیارد دلار)، کشتی‌های جدید برای نیروی دریایی ایالات متحده (48.1میلیارد دلار)، نوسازی زرادخانه هسته‌ای ایالات متحده (37.7میلیارد دلار) و دفاع موشکی (29.8میلیارد دلار) بود. بودجه ایالات متحده شامل 48.4میلیارد دلار کمک به اوکراین بود که تقریبا سه‌چهارم بودجه دفاعی 64.8میلیارد دلاری خود کی‌یف را تشکیل می‌دهد. 
در این گزارش آمده است که چین با حدود 314میلیارد دلار که کمی کمتر از یک‌سوم کل هزینه‌های نظامی ایالات متحده است، پس از ایالات متحده قرار دارد. این گزارش هزینه‌های پکن را بر اساس تسلیحات یا فرماندهی تفکیک نکرده است، اما اشاره کرده است که چین «در سال2024 از چندین قابلیت بهبود یافته، از جمله هواپیماهای جنگی رادارگریز جدید، پهپادها و زیردریایی‌های بدون سرنشین رونمایی کرده است.» در این گزارش آمده است: «چین همچنین در سال2024 به گسترش سریع زرادخانه هسته‌ای خود ادامه داد.» 
در این گزارش آمده است که واشنگتن و پکن روی هم رفته تقریبا نیمی از هزینه‌های نظامی جهان را در سال2024 به خود اختصاص داده‌اند. اما کشورهایی که درگیر یا نسبت به مناقشات منطقه‌ای محتاط هستند، بیشترین افزایش هزینه‌ها را نسبت به سال گذشته نشان دادند. اسرائیل که در سال2023 به غزه حمله کرد، در سال2024 افزایش چشمگیر 65درصدی در هزینه‌های نظامی خود داشت. در همین حال، روسیه که در سال 2022 به اوکراین حمله کرد، افزایش تخمینی حداقل 38درصدی را نشان داد؛ اما موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم خاطرنشان کرد که این رقم احتمالا بیشتر است؛ زیرا مسکو خزانه‌های نظامی خود را با پول منابع منطقه‌ای و سایر منابع تقویت می‌کند.
آلمان، با چهارمین بودجه دفاعی بزرگ جهان، هزینه‌های خود را 28درصد افزایش داد. رومانی (43درصد)، هلند (35درصد)، سوئد (34درصد)، جمهوری چک (32درصد)، لهستان (31درصد)، دانمارک (20درصد)، نروژ (17درصد)، فنلاند (16درصد)، ترکیه (12درصد) و یونان (11درصد)، دیگر اعضای ناتو در میان 40کشور برتر هزینه‌کننده دفاعی در سراسر جهان بودند که افزایش دورقمی را در سال2024 نشان دادند. جید گیبرتئو ریکارد، محقق برنامه هزینه‌های نظامی و تولید تسلیحات موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم گفت: «افزایش سریع هزینه‌ها در میان اعضای اروپایی ناتو عمدتا ناشی از تهدید مداوم روسیه و نگرانی‌ها در مورد احتمال کناره‌گیری ایالات متحده از این اتحاد بوده است.» اما تحلیلگران می‌گویند که متحدان آمریکا در اروپا برای خودکفایی نظامی به چیزی بیش از پول نیاز دارند. 
گیبرتئو ریکارد، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «افزایش هزینه‌ها به تنهایی لزوما به معنای افزایش قابل توجه توانایی نظامی یا استقلال از ایالات متحده نخواهد بود. اینها وظایف بسیار پیچیده‌تری هستند.» در منطقه هند و اقیانوسیه، موسسه سیپری اعلام کرد که افزایش 7درصدی هزینه‌های چین در سال 2024، سی‌امین افزایش متوالی سالانه هزینه‌های ارتش آزادی‌بخش خلق چین را نشان می‌دهد که «بزرگ‌ترین روند افزایشی بدون وقفه ثبت شده» در پایگاه داده‌های این موسسه است. 
در این گزارش آمده است: «افزایش توان نظامی چین بر سیاست‌های نظامی همسایگانش نیز تاثیر گذاشته و بسیاری از آنها را به افزایش هزینه‌ها واداشته است.» بودجه نظامی ژاپن در سال2024، 21درصد افزایش یافت که بزرگ‌ترین افزایش توکیو از سال1952 است. این افزایش، هزینه‌های نظامی را به 1.4درصد از تولید ناخالص داخلی رساند که بزرگ‌ترین بخش از اقتصاد ژاپن است که از سال 1958 به ارتش اختصاص داده شده است. بودجه نظامی ژاپن در سال2024، 21درصد افزایش یافت که بزرگ‌ترین افزایش توکیو از سال1952 است. این افزایش، هزینه‌های نظامی را به 1.4درصد از تولید ناخالص داخلی رساند که بزرگ‌ترین بخش از اقتصاد ژاپن است که از سال1958 به ارتش اختصاص داده شده است. فیلیپین که با چین بر سر اختلافات ارضی در دریای چین جنوبی درگیر است، هزینه‌های دفاعی خود را 19درصد افزایش داد. این موسسه اعلام کرد: اگرچه هزینه‌های کره‌جنوبی در سال2024 تنها 1.4درصد افزایش یافته است، سئول با 2.6درصد از تولید ناخالص داخلی، «بالاترین بار نظامی را در شرق آسیا» دارد. تایوان با حدود 23میلیون نفر جمعیت که حزب کمونیست چین آن را متعلق به خود می‌داند و قول داده است که در صورت لزوم با زور آن را تصرف کند، سال گذشته بودجه دفاعی خود را تنها 1.8درصد افزایش داد، اما هزینه‌های نظامی تایپه از سال2015 تاکنون 48درصد افزایش یافته است.
در همین حال، هند در سال2024 پنجمین بودجه دفاعی بزرگ جهان (86.1میلیارد دلار) را داشت. محققان گفتند که افزایش بودجه دهلی‌نو نسبت به سال2023 تنها 1.6درصد بوده است؛ اما هزینه‌های دفاعی این کشور در طول دهه گذشته 42درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده یک روند نگران‌کننده است. نان تیان، مدیر برنامه هزینه‌های نظامی و تولید تسلیحات سیپری گفت: «سرمایه‌گذاران اصلی نظامی در منطقه آسیا و اقیانوسیه در حال سرمایه‌گذاری منابع فزاینده‌ای در قابلیت‌های نظامی پیشرفته هستند. با توجه به چندین اختلاف حل‌نشده و تنش‌های فزاینده، این سرمایه‌گذاری‌ها خطر کشاندن منطقه به یک مارپیچ خطرناک مسابقه تسلیحاتی را به همراه دارد.» 
همچنین در آسیا، میانمار که از زمان کودتای نظامی در سال2021 شاهد درگیری‌های داخلی بوده است، هزینه‌های نظامی خود را در سال 2024، 66درصد افزایش داده است. این گزارش می‌گوید میانمار با 6.8درصد از تولید ناخالص داخلی خود، بزرگ‌ترین بار نظامی را در آسیا و اقیانوسیه به دوش می‌کشد. هزینه‌های نظامی در آفریقا در سال2024 به‌طور کلی 3درصد افزایش یافته است. الجزایر بزرگ‌ترین هزینه‌کننده در این قاره است؛ درحالی‌که رتبه بیستم را در جهان دارد. در قاره آمریکا، مکزیک در سال2024 افزایش 39درصدی هزینه‌های نظامی را نشان داد که «منعکس‌کننده واکنش فزاینده نظامی دولت به جرائم سازمان‌یافته» است.
بازار