پیام فارس - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
اگر پوکروفسک به دست نیروهای روسیه سقوط کند، که اکنون به‌طور فزاینده‌ای محتمل به نظر می‌رسد، این شهر بزرگ‌ترین شهری خواهد بود که مسکو از زمان سقوط باخموت در مه 2023 تصرف کرده است.
بازار ![]()
صحنه تقریباً شبیه دنیای پساآخرالزمانی به نظر می‌رسد؛ کاروانی از سربازان روس که از دل مه غلیظ بیرون می‌آیند و به سوی شهر شرقی اوکراین، «پوکروفسک»، حرکت می‌کنند. برخی از نیروها سوار موتورسیکلت‌های سبک هستند؛ دیگران ایستاده در قسمت عقب یک وانت فرسوده مشاهده می‌شوند. یک گروه نیز سوار بر وسیله‌ای است که یک سازه عجیب شبیه قفس روی آن نصب شده است. با وجود ظاهر عجیب، این ویدئوی کوتاه که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و توسط سی‌ان‌ان مکان‌یابی شده تصویری از تغییر شیوه‌های جنگ روسیه در اوکراین ارائه می‌دهد.
نماد مقاومت در آستانه سقوط
اگر پوکروفسک به دست نیروهای روسیه سقوط کند، که اکنون به‌طور فزاینده‌ای محتمل به نظر می‌رسد، این شهر بزرگ‌ترین شهری خواهد بود که مسکو از زمان سقوط باخموت در مه 2023 تصرف کرده است. مانند باخموت، پوکروفسک نیز تقریباً به تلی از آوار تبدیل شده و اهمیت راهبردی‌اش تا حد زیادی کاهش یافته است. اما درست مثل باخموت، پوکروفسک نیز به نمادی از مقاومت اوکراین تبدیل شده است.
به همین دلیل است که به نظر می‌رسد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، حاضر است برای تصرف آن هر بهایی بپردازد و ارتش اوکراین همچنان تلاش می‌کند این شهر را حفظ کند، حتی با وجود اینکه اوضاع هر لحظه ناامیدکننده‌تر می‌شود. در حالی که سرنوشت این دو شهر شرقی ممکن است شباهت داشته باشد، اما سربازان حاضر در میدان، ناظران نظامی و تحلیل‌گران می‌گویند رویکرد روسیه نسبت به هرکدام کاملاً متفاوت بوده و این تغییر تاکتیک‌ها داستانی است از اینکه جنگ در دو سال گذشته چگونه تکامل یافته است.
دلیل اصلی این تحول، گسترش عظیم پهپادهاست؛ پیشرفت‌های اخیر فناوری باعث شده بتوان تعداد بسیار بیشتری از آن‌ها را در فواصل بسیار طولانی‌تری به کار گرفت. این وضعیت عملاً «مناطق کشتار» را در دو سوی خط مقدم بین نیروهای روسیه و اوکراین گسترش داده و پیشروی در میدان نبرد را بسیار دشوارتر کرده است. به‌جای استفاده از زره‌های سنگین برای پیشروی با زور، نیروهای روس به شدت به نفوذ در مناطق اوکراینی با وسایل غیرمتعارف مانند موتورسیکلت‌های سبک و چهارچرخ‌ها روی آورده‌اند.
یکی از سربازان تیپ 129 اوکراین که در نزدیکی کاستیانتی‌نیفکا در شمال‌شرق پوکروفسک مستقر است، به سی‌ان‌ان گفت نخستین مواجهه واحدش با روس‌هایی که سوار باگی بودند کاملاً غیرمنتظره بوده اما با این حال منطقی است. او گفت: «این منطقی است. ما با پهپادها ضربه می‌زنیم، و برای آن‌ها حرکت با وسایل سبک‌تر آسان‌تر است.» او به دلیل نگرانی‌های امنیتی نخواست نامش فاش شود. وزارت دفاع اوکراین روز سه‌شنبه اعلام کرد که حدود 300 سرباز روس اکنون داخل پوکروفسک هستند، هرچند تأکید کرد که نبرد همچنان ادامه دارد.
تخلیه پزشکی غیرممکن شده است
پس از شکستن خطوط دفاعی اوکراین در «آودی‌ییفکا» در اوایل سال 2024، روسیه تقریباً دو سال است به آرامی در حال پیشروی به سوی پوکروفسک است. میسون کلارک، مدیر پروژه دفاع از اروپا در «مؤسسه مطالعات جنگ» (ISW) در واشنگتن گفت درست مانند تصرف آودی‌وکا، روسیه به سمت پوکروفسک پیشروی کرده تا «نیروهای اوکراین را وادار کند نهایتاً عقب‌نشینی کنند، یا در حالت ایده‌آل، آن‌ها را به‌طور کامل محاصره کند.»
او گفت: «این متفاوت از باخموت است؛ باخموت یک حمله فرسایشی و مستقیم به مناطق شهری بود. اما در پوکروفسک هدف عملیاتی این بوده که نیروهای اوکراینی را محاصره کنند، نه اینکه لزوماً شهر را بلوک به بلوک پاک‌سازی کنند.» اگرچه نیروهای روسیه هنوز پوکروفسک را به‌طور کامل محاصره نکرده‌اند، اما توانسته‌اند خطوط تدارکاتی اوکراین را قطع کنند.
یک پزشک اوکراینی که واحدش در پوکروفسک و شهر نزدیک آن، میرنوهراد، در حال نبرد است، گفت انتقال مجروحان از شهر اکنون تقریباً غیرممکن شده؛ زیرا خودروهای تخلیه نمی‌توانند بیش از 10 تا 15 کیلومتر (6 تا 9 مایل) به شهر نزدیک شوند و حتی همین فاصله هم به دلیل پهپادها بسیار خطرناک است.
او به سی‌ان‌ان گفت: «مجروحان شدید اصلاً به نقطه تثبیت پزشکی نمی‌رسند. اگر کسی جراحت متوسط داشته باشد، وقتی به من برسد در وضعیت وخیم است، اگر خوش‌شانس باشد که اصلاً برسد. مجروحان سطحی هم وقتی می‌رسند، جراحتشان متوسط شده است.» او خواست نامش منتشر نشود چون اجازه صحبت با رسانه‌ها را ندارد. او افزود: «الان چند نفر داریم که دو هفته است در موقعیت‌شان با جراحات شدید مانده‌اند. یکی هست که یک هفته است در وضعیت وخیم قرار دارد و نمی‌توانیم او را خارج کنیم.»
ارتش اوکراین تلاش کرده از خودروهای زرهی بی‌سرنشین برای انتقال مجروحان استفاده کند، اما پزشکی که در پوکروفسک کار می‌کند گفت این خودروها حجم عظیمی از آتش روس‌ها را به خود جلب می‌کنند، با اینکه قوانین بین‌المللی حمله به وسایل نقلیه پزشکی بدون سلاح و با علامت مشخص را ممنوع می‌کند.
گروه‌های کوچک که نفوذ می‌کنند
نبرد باخموت در نیمه اول سال 2023 با آن‌چه اوکراینی‌ها «حملات چرخ‌گوشت» می‌نامیدند شناخته می‌شد. موج‌هایی از نیروهای روس که پی‌درپی به‌سوی مواضع تحت دفاع شدید اوکراین هجوم می‌بردند. هدف این بود که وقتی سربازان اوکراینی شلیک کنند، محل دقیق مواضع خود را آشکار کنند. این تاکتیک باعث نرخ تلفات بسیار زیاد در میان نیروهای روس شد. عملاً آن‌ها را برای کشته شدن به جلو فرستاده بودند. کسانی هم که می‌خواستند عقب‌نشینی کنند، خطر تیراندازی توسط فرماندهان خودشان را داشتند.
سربازان اوکراینی که در باخموت جنگیده‌اند به سی‌ان‌ان گفتند هر روز ده‌ها نیروی روس را می‌کشتند؛ اجسادشان در میدان‌ها یخ می‌زدند، و فردای آن روز موج دیگری از نیروهای روس با همان مأموریت ارسال می‌شد. در نهایت، صرفاً با حجم عظیم نیرو، این روش روسیه جواب داد و ارتش اوکراین را پس از ماه‌ها نبرد فرسوده کرد. اما حالا تاکتیک‌ها تغییر کرده‌اند.
میسون کلارک از ISW گفت: «در باخموت، گروه واگنر نیروها را در فضای باز می‌فرستاد تا آتش اوکراینی‌ها را به خود جلب کنند، با این انتظار که کشته شوند، اما اکنون هدف این است که تا حد ممکن تعداد بیشتری از این نیروها خود را به مواضع اوکراینی برسانند. آن‌ها دیگر برای کشته شدن فرستاده نمی‌شوند.» سرباز تیپ 129 گفت گروه‌های تهاجمی روس‌ها کوچک‌تر شده‌اند.
او گفت: «در مناطق شهری، قبلاً در گروه‌های پنج تا هفت‌نفره حرکت می‌کردند. حالا حداکثر سه نفرند. اما با پهپادهای شناسایی سخت‌تر ردیابی می‌شوند، چون حرکت کمتری روی صفحه دیده می‌شود.» او نیز به‌دلیل مسائل امنیتی نخواست نامش فاش شود.
یک سرباز دیگر از واحد پهپادی اوکراینی «پیکی بلایندرز» گفت روس‌ها معمولاً در گروه‌های سه‌نفره حرکت می‌کنند و افزود که نرخ تلفات همچنان بالا است. او گفت: «آن‌ها روی این حساب می‌کنند که دو نفر نابود شوند اما یکی برسد و در شهر جا بگیرد. حدود صد گروه از این‌ها می‌توانند در یک روز عبور کنند.» او نیز نخواست نامش فاش شود. وزارت دفاع بریتانیا تخمین می‌زند از میان بیش از 1.1 میلیون تلفات روسیه از زمان آغاز تهاجم تمام‌عیار به اوکراین در فوریه 2022، یک‌سوم آن‌ها تنها در سال جاری کشته یا زخمی شده‌اند. کلارک گفت: «این روش برای روس‌ها ممکن است، چون آن‌ها سرعت بسیار آهسته پیشروی را پذیرفته‌اند. این نوع رویکرد عملیاتی هم بسیار کند پیش می‌رود؛ در حالی که در سال‌های 2022 و 2023 اولویتشان پیشروی سریع‌تر بود.»