بزرگنمايي:

پیام فارس - مشرق /متن پیش رو در مشرق منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
یکی از اهداف بسیار مهم و استراتژیکی توسط ایران در جنگ 12 روزه هدف قرار گرفت، موسسه وایزمن است که در سرزمین‌های اشغالی از آن به عنوان «مغز هسته‌ای اسرائیل» نام می‌برند.
بازار
مؤسسه علوم وایزمن (Weizmann Institute of Science) در شهر رخووت، جنوب تل‌آویو، یکی از برجسته‌ترین مراکز تحقیقاتی جهان و رژیم صهیونیستی است که در سال 1934 توسط حییم وایزمن، شیمیدان برجسته و اولین رئیس‌جمهور رژیم صهیونیستی، با نام اولیه «مؤسسه تحقیقات دانیل سیف» تأسیس شد و در سال 1949 به نام کنونی تغییر نام یافت.
این مؤسسه به دلیل فعالیت‌های علمی در زمینه‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، علوم کامپیوتر، ریاضیات، بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی شهرت جهانی دارد و با 6 برنده جایزه نوبل و 3 برنده جایزه تورینگ پیوند داشته است.
وایزمن سالانه صدها مقاله علمی منتشر می‌کند، حدود 50 کنفرانس بین‌المللی برگزار می‌کند و بیش از 56 شرکت دانش‌بنیان با فروش جهانی 20 میلیارد دلار از فناوری‌های آن ایجاد شده است. بودجه سالانه آن حدود 600 میلیون دلار است که بخشی از آن از دولت اسرائیل و نهادهای بین‌المللی تأمین می‌شود.
اهمیت علمی و آکادمیکمؤسسه وایزمن با بیش از 2500 محقق و کارمند، برنامه‌های پیشرفته کارشناسی ارشد و دکتری در علوم طبیعی و دقیق ارائه می‌دهد و دارای بیش از 30 آزمایشگاه مجهز و کتابخانه‌ای عظیم است.
این مؤسسه در تحقیقات ژنتیک، علوم زیستی، فناوری‌های پزشکی، فیزیک هسته‌ای و هوش مصنوعی پیشرو است. برای مثال، الگوریتم رمزنگاری RSA که پایه تجارت الکترونیک مدرن است، از این مؤسسه سرچشمه گرفته و در عین حال در سیستم‌های امنیتی نظامی کاربرد داشته است.
نقش نظامی و امنیتی
اگرچه وایزمن به ظاهر یک نهاد علمی غیرنظامی است، اما نقش محوری در زیرساخت امنیت ملی رژیم صهیونیستی ایفا می‌کند و به دلیل پیوندهای عمیق با ارتش و صنایع دفاعی، به «ستون فقرات فناوری» یا «مغز هسته‌ای اسرائیل» معروف است.
این مؤسسه در توسعه فناوری‌های نظامی پیشرفته از جمله موارد زیر نقش دارد:
هوش مصنوعی: تحلیل داده‌ها و هدایت جنگی، سیستم‌های پیش‌بینی رفتاری و رصد اطلاعاتی
پهپادها و سیستم‌های خودران: توسعه فناوری‌های هدایت و ناوبری دقیق
جنگ الکترونیک: ابزارهای ردیابی، پارازیت الکترونیکی و سیستم‌های ناوبری جایگزین GPS
فناوری هسته‌ای: تحقیقات مرتبط با برنامه هسته‌ای اسرائیل، به‌ویژه در دهه 1950، و همکاری با مرکز هسته‌ای دیمونا
بیوتکنولوژی نظامی: تولید مواد بیومتریک دفاعی و داروهای نظامی
وایزمن در توسعه فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی (AI)، سیستم‌های نظارتی، تحلیل کلان‌داده‌ها، هدایت پهپادها و سلاح‌های خودکار یا نیمه‌خودکار نقش دارد. این فناوری‌ها برای عملیات‌های اطلاعاتی، شناسایی و هدف‌گیری دقیق ارتش اسرائیل استفاده می‌شوند. فارغ‌التحصیلان و محققان این موسسه اغلب در پروژه‌های دفاعی با شرکت‌هایی مانند Elbit Systems و Rafael Advanced Defense Systems همکاری می‌کنند.
همانطور که در بالا در رابطه با ارتباط وایزمن با برنامه‌هسته ای رژیم صهیونیستی گفته شد، بسیاری از دانشمندان اولیه رآکتور دیمونا از فارغ‌التحصیلان وایزمن بودند. برخی از استادان و محققان مؤسسه بعدها به موساد و وزارت دفاع اسرائیل مشاوره علمی در زمینه پروژه‌های استراتژیک هسته‌ای می‌دادند.
همچنین موسسه وایزمن یکی از اصلی‌ترین منابع تغذیه‌ واحد 8200 (واحد شنود و رمزگشایی ارتش اسرائیل) بود. همچنین بسیاری از دانش‌آموختگان این مؤسسه به برنامه Talpiot (برنامه تربیت دانشمندان نظامی نخبه برای ارتش) می‌پیوستند.
پارک علمی کریات وایزمن، که در مجاورت این مؤسسه قرار دارد، میزبان شرکت‌های تسلیحاتی بزرگی مانند رافائل، IAI و Elbit Systems است که ارتباط وایزمن با صنایع دفاعی را تقویت می‌کند. همچنین، اسناد اف‌بی‌آی نشان می‌دهند که این مؤسسه در دهه 1960 در دسترسی غیرمجاز به سیستم‌های تسلیحاتی آمریکا نقش داشته است.
اهمیت راهبردی و هدف‌گذاری توسط ایران
مؤسسه وایزمن به دلیل نقش دوگانه علمی-نظامی‌اش، از نظر تهران هدفی راهبردی تلقی می‌شود، به‌ویژه پس از حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران و ترور دانشمندان ایرانی. در جریان جنگ 12 روزه ایران و رژیم صهیونیستی در ژوئن 2025، این مؤسسه هدف حمله موشکی بالستیک ایران قرار گرفت که خسارات گسترده‌ای به بار آورد.
گزارش‌ها حاکی از تخریب 22 آزمایشگاه، 112 ساختمان دانشگاهی و آتش‌سوزی در تأسیسات کلیدی است. ارزش خسارات بین 400 تا 540 میلیون دلار برآورد شده و برخی منابع اسرائیلی ادعا می‌کنند دهه‌ها پژوهش، از جمله نمونه‌های بی‌نظیر DNA و سلول‌های بنیادی، نابود شده است.
یوئل گوزانسکی، کارشناس ایران و پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات امنیت ملی (یک اندیشکده در تل‌آویو) گفت: مؤسسه وایزمن مدتهاست در دیدرس ایران قرار داشته است. گوزانسکی گفت این مؤسسه بیش از هر چیز نماد «پیشرفت علمی اسرائیل» است و حمله به آن نشان‌دهنده تفکر ایران است: شما به دانشمندان ما آسیب می‌زنید، پس ما نیز به بدنه علمی (شما) آسیب می‌زنیم.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با عنوان «اصابت موشک ایرانی به جواهر علمی و فنی اسرائیل» نوشت: اسرائیل سال‌ها است که به امید توقف برنامه هسته‌ای ایران به مغزهای متفکر این برنامه حمله کرده و اکنون متقابلاً دانشمندان این مؤسسه برتر تحقیقاتی اسرائیل خود را در تیررس حملات ایران یافته‌اند.
ساختمان علوم سیاره‌ای که آزمایشگاه‌های ژئوشیمی و سایر برنامه‌های شیمی در آن قرار دارند، به شدت آسیب دید، نه بر اثر حمله مستقیم، بلکه در اثر امواج شوک ناشی از برخورد موشک به ساختمان شیمی مجاور؛ اگرچه این تأسیسات مستقیماً هدف قرار نگرفت، اما تا حد زیادی غیرقابل استفاده شد.
در مجموع، حدود 90 درصد از ساختمان‌های مؤسسه وایزمن متحمل نوعی خسارت شدند، از برخورد مستقیم موشک گرفته تا خسارات جانبی ناشی از امواج شوک، ترکش و آتش‌سوزی، از جمله شکستن پنجره‌ها، فرو ریختن کف آزمایشگاه‌ها، تخریب سیستم‌های الکتریکی و خسارت ناشی از آب ناشی از آتش‌نشانی.
این حملات همچنین دسترسی به تجهیزات علمی مشترک، ماشین‌های گران‌قیمت و تخصصی مورد استفاده چندین گروه تحقیقاتی را مختل کرد و خسارات عظیم مؤسسه را تشدید کرد.
از سوی دیگر، گروه سایبری «حنظله» نیز مدعی دسترسی به اسناد محرمانه وایزمن شده و آن را «مرکز کلیدی ماشین کشتار و نظارت» توصیف کرده است. این حمله نه‌تنها ضربه‌ای به زیرساخت‌های علمی اسرائیل بود، بلکه پیام سیاسی و نمادین روشنی داشت: هدف‌گیری مغز متفکر فناوری و امنیت اسرائیل.
وایزمن فراتر از یک مرکز علمی، بخشی از ستون فقرات فناوری و امنیت ملی رژیم صهیونیستی است. نقش آن در توسعه فناوری‌های دوکاربردی (علمی و نظامی)، همکاری با صنایع تسلیحاتی و برنامه هسته‌ای، آن را به هدفی استراتژیک برای ایران تبدیل کرد. حمله موشکی ایران در ژوئن 2025 نه‌تنها خسارات مادی و علمی سنگینی به این مؤسسه وارد کرد، بلکه معادلات امنیتی منطقه را تغییر داد و نشان‌دهنده توانایی ایران در هدف‌گیری دقیق مراکز حساس بود.
واکنش‌های گسترده در سرزمین‌های اشغالی به هدف قرار گرفتن موسسه وایزمن
منابع عبری زبان اعلام کردند که مؤسسه صهیونیستی مطالعات امنیتی وایزمن که اخیراً در حملات موشکی وعده صادق 3 توسط جمهوری اسلامی ایران به صورت کامل منهدم شده، در بیانیه‌ای اعلام کرد که خسارت‌های وارد شده به این مرکز تنها شامل از بین رفتن نتایج چندین سال بحث و پژوهش نمی‌شود.
رئیس مؤسسه، آلون چن، اعلام کرد که یک‌چهارم فعالیت‌های علمی متوقف شده و بازسازی سال‌ها طول خواهد کشید، چن در مصاحبه‌ با کانال 13 عبری اذعان کرد که موشک‌های بالستیک ایران با دقت بسیار زیاد به ساختمان‌های کلیدی این مجتمع وسیع برخورد کرده و خسارات گسترده و جبران‌ناپذیری به بار آورده‌اند. چن، به این کانال تلویزیونی رژیم صهیونیستی گفت: تخریب گسترده است و ارزیابی‌های اولیه ما نشان می‌دهد که خسارات از 300 میلیون تا نیم میلیارد دلار متغیر است.
روعی اوزیری، نایب رئیس موسسه وایزمن گفت: میزان خسارت وارد شده به موسسه وایزمن را 300 تا 500 میلیون دلار تخمین زد. وب‌سایت تایمز اسرائیل گزارش داد که حمله ایران 2 ساختمان موسسه وایزمن را به طور کامل ویران کرده است و چند ساختمان دیگر آن نیز دچار آسیب شده‌اند.
هاآرتص به نقل از یکی از پژوهشگران پژوهشکده وایزمن که به تازگی توسط موشک‌های ایرانی تخریب شده است نوشت، حمله موشکی ایران به این پژوهشکده باعث برجای ماندن ویرانی‌های گسترده و آتش گرفتن یکی از آزمایشگاه‌ها شده است. وی افزود: این پژوهشکده به صورت کامل تخریب شده و موشک ایران باعث فرو ریختن سه طبقه از آن شده است.
والری کریژنوفسکی، یکی از اعضای این مؤسسه در گفت‌وگوی با یدیعوت آحارانوت بیان کرد از اینکه مؤسسه وایزمن در حمله موشکی ایران مورد اصابت قرار گرفت، بهت زده شده است. وی اذعان کرد که سه طبقه از مؤسسه پس از حمله موشکی به طور کامل از کار افتاد و تمام زیرساخت‌های ساختمان در اثر اصابت مستقیم آسیب دید و موجب قطعی برق شد. او افزود: بیش از ده آزمایشگاه در این ساختمان تخریب شدند و برخی از آنها کاملاً سوختند.
پروفسور «الداد تساخور» پژوهشگر بیماری‌های قلبی در این باره گفت: «آزمایشگاه ما به‌کلی از بین رفت. انگار در وسط یک فیلم بودیم. سه طبقه کاملاً فروریخته بودند.»
همچنین، پروفسور «لیران شَلُش» پزشک و مسئول مدرسه پزشکی مؤسسه وایزمن اعلام کرد که تجهیزات آزمایشگاهی و مواد اولیه از بین رفته‌اند و ادامه تحقیقات فعلاً ممکن نیست.
سارل فلایشمن، استاد بیوشیمی که گفته است از زمان حمله از محل بازدید کرده، گفت: چندین ساختمان به شدت آسیب دیده‌اند، به این معنی که برخی از آزمایشگاه‌ها به معنای واقعی کلمه نابود شده‌اند و چیزی از آن‌ها باقی نمانده است.