بزرگنمايي:

پیام فارس - شنیدن نام دانشگاه الزهرا(س)، پیشرفت علمی بانوان کشور را در ذهن جامعه دانشگاهی و افرادی که با این جامعه سر و کار دارند، تداعی می‌کند چرا که این دانشگاه یک دانشگاه تک جنسیتی مربوط به دانشجویان دختر است.
ناظم بکائی رئیس دانشگاه الزهرا(س) با حضور در خبرگزاری فارس درباره پیشرفت دختران دانشجوی کشورمان و همچنین برنامه‌های دانشگاه الزهرا(س) در زمینه امکاناتی که برای رفاه تحصیل بانوان کشور در این دانشگاه فراهم شده است، صحبت کرد.
متن گفت‌وگوی خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس با ناظم بکائی را در زیر می‌خوانید:
* تلاش ما این است که دوران دانشجویی دانشجویان در دانشگاه الزهرا(س) یک دوره خاطره انگیز و بیادماندنی باشد
دانشگاه الزهرا (س) به عنوان تنها دانشگاه جامع بانوان در جمهوری اسلامی ایران در زمینه آموزش عالی دختران و زنان ایران در کشور اسلامی‌مان فعالیت می‌کند و حدود 10 هزار دانشجو در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در قالب 11 دانشکده در این دانشگاه تحصیل می‌کنند.
دانشگاه الزهرا(س) یک دانشگاه جامع است یعنی رشته‌های علوم پایه، رشته‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و اقتصادی، علوم ورزشی، علوم تربیتی، فنی مهندسی و هنر در دانشگاه ما دایر است.
تلاش ما این است که بتوانیم این دانشگاه را به نحوی اداره کنیم که دوران دانشجویی برای دانشجویان ما یک دوره خاطره انگیز و بیادماندنی باشد بنابراین سعی می‌کنیم که امکانات مختلف هم به لحاظ پیشرفت های علمی و هم به لحاظ امکانات رفاهی برای دانشجویان فراهم کنیم.
تلاش ما این است که یک محیط با نشاط، پرشور در عین حال با رعایت ارزش های ایمانی و اعتقادی داشته باشیم، کار مشکلی است زیرا دانشجویانی که به دانشگاه ما می‌آیند از سراسر کشور و از قومیت‌های مختلف هستند، برخی از آنها از مناطق بسیار محروم وارد دانشگاه می‌شوند و برخی از مناطق توسعه یافته‌تر به دانشگاه ما می‌آیند بنابراین ما مجموعه دانشجویانی با پتانسیل‌های مختلف، آداب و رسوم گوناگون و با روش‌های تربیتی متفاوت داریم، لذا نیاز به برنامه ریزی دقیق و تهیه امکانات مناسب است.
* افزایش خوابگاه‌های دانشگاه الزهرا(س) به نفع دانشجویان دختر است
ما 6 ساختمان خوابگاهی داریم و حدود 2 هزار و 500 دانشجوی خوابگاهی . ساختمان خوابگاه‌ها در داخل محیط دانشگاه است و این مسأله از نظر تردد برای دانشجویان راحت‌ و مناسب است زیرا نیازی به تردد در فضای شهر ندارند، از طرفی هم مانند یک شهرک مسکونی هست که موارد رفاهی آن باید آماده باشد.
بله در حد خوبی است، امکاناتی که داریم امکانات خوبی است و مرتب در تلاش هستیم تا این امکانات را به سطوح بالاتر برسانیم.
معمولا استقبال از خوابگاه زیاد است، ما در شروع سال تحصیلی تقاضای زیادی داریم به ویژه اینکه بسیاری از خانواده ها تنها به شرط خوابگاه اجازه می‌دهند که دخترشان به تهران بیاید و تحصیل علم کند، بنابراین معمولا دچار محدودیت هستیم و اگر پروژه‌ای باشد که بتوانیم خوابگاه‌ها را افزایش دهیم به نفع دخترانی هست که می خواهند در دانشگاه ما تحصیل می کنند.
تأمین خوابگاه برای تعداد 1000 تا 1500 نفر دیگر می‌تواند کمبود ما را در این زمینه رفع کند.
* مهارت‌آموزی و کارورزی بانوان با تأسیس دانشکده
ما در اهداف کلان دانشگاه رسیدن به مرجعیت علمی در حوزه زن و خانواده را به عنوان یکی از مهم ترین اهداف برگزیده‌ایم و تلاش‌ها و جهت گیری‌های برنامه‌های مختلف ما در راستای رسیدن به این هدف بوده است، از جمله این اقدامات اخذ مجوز تأسیس دانشکده خانواده است که در حال برنامه ریزی آن هستیم تا آموزش به طور مستقیم و کلی وارد جامعه و بخصوص جامعه زنان ما شود.
در دانشگاه الزهرا(س) برنامه‌هایی داریم که به مهارت آموزی و کارورزی بانوان می‌پردازد، چه بانوانی که در جامعه هستند و چه دختران دانشجو که در اولویت ما هستند، بخشی از این مهارت‌ها به صورت سنتی است مهم است که ما بتوانیم این میراث فرهنگی را که نسل به نسل منتقل می‌شود در چارچوب علمی در بیاوریم و در نگهداری این میراث علمی و فرهنگی کوشا باشیم
نمونه ای از این موارد صنایع دستی گوناگونی است که زنان جامعه در اقصی نقاط کشور انجام می‌دهند. ثبت جهانی این مهارت ها یکی از رویکردهایی است که ما در راستای توانمندسازی بانوان کشورمان در نظر داریم.
فارس: دانشکده خانواده چه زمانی قرار است که تأسیس شود؟
مجوز تأسیس دانشکده اخذ شده و در حال حاضر در مرحله تدوین رشته‌ها و گروه‌ها هستیم که پس از گذراندن مراحل تصویب آن در وزارت علوم به امید خدا اجرایی می شود.
فارس: پیش بینی شما برای زمان جذب دانشجو چه زمانی است؟
امیدواریم بتوانیم برای سال آینده جذب دانشجو داشته باشیم.
فارس: یعنی مهر سال 1403؟
بله، اگر مراحل تصویب ذکر شده بخوبی پیش برود.
* توسعه دیپلماسی علمی در دانشگاه الزهرا(س)
فارس: از برنامه‌های دیگر دانشگاه بفرمایید.
بعد دیگری که فکر می‌کنیم دانشگاه الزهرا(س) باید داشته باشد و در اهداف کلان دانشگاه هم دیده شده دیپلماسی علمی با کشورهای منطقه و کشورهای جهان است، اینکه بتواند در سطح بین‌المللی کنش‌گری کند. در این رابطه ارتباطاتی را با دانشگاه‌های مختلف جهان داشته و با برخی از آنها تفاهم نامه‌های همکاری امضا کرده‌ایم. در این تفاهم نامه‌ها مواردی مانند تبادل استاد و دانشجو، اجرای طرح‌ها و پژوهش‌های مشترک و به اشتراک گذاردن آن با پژوهشگران کشورهای دیگر، برگزاری کنفرانس‌های مشترک و غیره توافق شده که کمک می‌کند تا بالندگی بانوان در آموزش عالی را تحقق ببخشیم. به تازگی یکی از سفرهای موفقی که ما توانستیم در این راستا انجام دهیم سفری بود که به کشور عراق داشتیم و از جامعه الزهرای کربلا و دانشگاه نجف بازدید کردیم که دانشجویانی در رشته‌های مختلف از جمله پزشکی، علوم پایه و علوم انسانی داشتند و در صدد هستیم تا ارتباط علمی خوب و مناسبی داشته باشیم.
فارس: این تفاهم نامه چه زمانی امضا شده است؟
برخی از این تفاهم نامه سال 1399 به امضا رسیده است و برخی سال‌های بعد و در حال حاضر مراحل اجرایی آن پیگیری می‌شود.
فارس: اقدامات دیگری که در راستای توسعه ارتباطات و دیپلماسی بین المللی داشتید، چه بوده است؟
حضور اساتید ما در کنفرانس‌ها و سمینارهای کشورهای مختلف، ارتباط با دانشگاه‌های کشور روسیه برای انجام پایان نامه‌ها، دوره‌ها و طرح‌های پژوهشی مشترک، میزبانی گروه‌های دانشگاهی از کشورهای مختلف از جمله کشور هند و تعریف دوره‌های مهارتی مختلف با آن‌ها، حضور گروه‌های مختلف دانشگاهی از کشور اندونزی در ایران و تلاش برای برقراری ارتباط با دانشگاه‌های افریقایی از جمله اقدامات ما در این زمینه بوده است.
فارس: تعداد دانشجویان بین المللی دانشگاه الزهرا(س) در حال حاضر چند نفر است؟
حدود 300 نفر.
فارس: ظرفیت و امکانات شما برای پذیرش چه تعداد دانشجوی بین المللی است؟
هدفگذاری که ما داریم رسیدن به درصد مورد نظر وزارت علوم است، براین اساس پیش بینی ما این است که به حدود هزار نفر برسیم که تحقق این امر هم نیاز به امکانات دارد و هم باید ظرفیت اسکان و نیز اساتید مورد نیاز برای این تعداد مهیا شود.
* پیشرفت علمی دختران دانشجوی باغ دانشگاه الزهرا(س) در کنار نقش‌های خانواده
فارس: اگر بخواهیم دانشگاه الزهرا(س) را بین دانشگاه‌های مختلف شاخص کنیم، به غیر از دخترانه بودن دانشگاه چه صفت ویژه‌ای را می‌توانیم برای این دانشگاه در نظر بگیریم؟
به نظر من دانشگاه الزهرا(س) از نظر موقعیت جغرافیایی ویژگی خاص دارد که ما اصطلاحا به این دانشگاه ها باغ دانشگاه می‌گوییم یعنی بستر دانشگاه در مجموعه باغ است، درختان کهن سال این دانشگاه که به سن 400 سال می‌رسند تمدن کهن را به بستر دانشجویی و استادی ما هم منتقل می‌کند، به نوعی قدمت و اصالت دانشگاه به دانشجویان و اساتید هم منتقل می‌شود که این مسأله بسیار مهم است.
به نظر من ویژگی ریشه دار بودن دانشگاه الزهرا(س) ویژگی خاصی است که در کنار ویژگی‌های بانوان ما قرار می‌گیرد، بانوانی که نقش همسری، نقش مادری و نقش دختری را در خانواده دارند و در کنار اینها به پیشرفت علمی در سطح عالی هم فکر می کنند که این مسأله زنان دانشمند ما را در دنیا شاخص می کند.
* به نظر من وجود مهدکودک در دانشگاه برای فرزندان دانشجویان و اساتید مادر از الزامات است
فارس: اتفاقا یک سوال مهم ما هم در رابطه با اساتید و دانشجویان مادر است، بسیاری از دانشجویان یا اساتید مادر می‌خواهند که مهد کودکی در دانشگاه‌ها باشد تا بتوانند فرزندانشان را در کنار خود داشته باشند، دانشگاه الزهرا(س) که یک دانشگاه دخترانه است این ویژگی را دارد؟
بله، یکی از ویژگی‌های دانشگاه الزهرا(س) این است که تمام دانشکده‌های ما در یک مجتمع هستند و مهد کودکی داریم که اساتید، کارمندان و دانشجویان می‌توانند از آن استفاده کنند و مزیت این مهد کودک این است که در نزدیکی دانشکده‌هاست یعنی کارمند ما یا استاد ما در بعضی زمان‌ها میتواند به دیدار کودکش برود.
* برگزاری دوره‌های مهارتی برای رفع فاصله صنعت و دانشگاه
فارس: تفاوت بین آموزه های تئوری و فضای کار بیرون دانشگاه یکی از مشکلات دانشگاه های ماست، دانشگاه الزهرا(س) در این زمینه هم برنامه‌ای دارد که فاصله میان کار در جامعه با تئوری‌های آموخته شده در دانشگاه پوشانده شود؟
ناظم بکائی: ما دوره‌های مهارتی داریم که دقیقا به همین مسأله برمیگردد مثلا دانشجویی که علوم پایه می خواند، در کنار درس دوره های مهارتی دیگری هم میتواند بگذراند که این مسأله می‌تواند به استان محل تولد و زندگی فرد هم برگردد، مثلا اگر فرد از استانی است که در آنجا قالیبافی شاخص است می تواند در دوره های مربوط به صنایع فرش حضور یابد.
* آمایش آموزش عالی اصلی‌ترین مسأله این حوزه است
فارس: اگر از شما بپرسند که به نظرتان عمده ترین مشکلی که در حال حاضر در نظام آموزش عالی کشور داریم، چیست؟ چه مشکلی را بیان می کنید.
اولا آمایش رشته‌های ما یکی از مشکلات است که باید با یک جهت گیری کلی مورد توجه قرار دهیم، جنبه‌های تمدنی ایران اسلامی را باید به جنبه های علمی وارد کنیم. همچنین باید طرح های پژوهشی‌مان را ارتقا ببخشیم و موضوعات پژوهشی را در جامعه کاربردی کنیم و به موضوعات مختلف مانند صنعت مرتبط کنیم.
* برنامه‌ریزی برای کاربردی شدن پایان‌نامه‌ها و توسعه ارتباط اساتید با صنعت
فارس: پایان نامه‌های دانشگاه الزهرا(س) هم مانند پایان نامه‌های بسیاری از دانشگاه‌های دیگر خاک می‌خورد یا کاربردی می‌شود؟
بخشی از پایان نامه‌های ما کاربردی می‌شود، معمولا دانشنامه هایی که به صنعت یا جامعه مرتبط می شود کاربردی می‌شود، در حوزه‌های علوم پایه معمولا دانشنامه هایی که پایه علمی قوی دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد اما هدف این است که به طور کلی پایان نامه‌ها نیاز محور شود یعنی مشکلی از مشکلات جامعه را برطرف کند.
فارس: ارتباط با صنعت در دانشگاه شما در چه مرحله ای است؟
ناظم بکائی: به نظرم وضعیت خوبی داریم، ما اساتیدی داریم که در صنعت قراردادهای خوبی دارند اما همچنان باید گسترش یابد.
فارس: برویم سر مسأله‌ای که در برخی دانشگاه‌ها وجود دارد و آن هم بدهی دانشگاه‌هاست، شما دانشگاه را با چقدر بدهی تحویل گرفتید؟
ما تلاش کردیم اولا در فرایندها یک نظم اجرایی تعریف کنیم و یک آسیب شناسی انجام دهیم برای مثال یکی از موارد بازنگری وضعیت ساختار تشکیلاتی دانشگاه بود تا آن را به سمت یک سیستم ساختاری مطلوب ببریم.
مثلا در دانشگاه ما نسبت کارمند به استاد مناسب نیست و باید تلاش کنیم که این نسبت و این مشکل تشکیلاتی به فرم مناسب برگردد که فرایندهای آن در حال انجام است اما نیاز به زمان دارد.
از اقدامات بسیار مهم اینکه توانستیم بدهی‌های اساتید در قالب حق التدریس را که چهار یا پنج ترم پرداخت نشده و مبلغ قابل توجهی بود تسویه کنیم. و این بسیار ارزشمند بود.
دیگر اینکه به رفاهیات اعضای هیأت علمی و اعضای غیرهیأت علمی بسیار پرداختیم، این رفاهیات را به صورت بسته‌های کالا و هدایا خدمت این عزیزان تقدیم کردیم و ادامه دارد.
احداث مجتمع آزمایشگاهی تحقیقاتی دانشگاه الزهرا(س)یکی دیگر از اقدامات ما این بود که توانستیم در اسفندماه کلنگ احداث مجتمع آزمایشگاهی تحقیقاتی دانشگاه الزهرا(س) را به زمین بزنیم، تأمین اعتبار ساخت این مجموعه صورت گرفته، مناقصه آن هم انجام شده و عملیات اجرایی آن به زودی آغاز می‌شود، امیدواریم بتوانیم تا 2 سال آینده این کار را به اتمام برسانیم، این پروژه از نظر بهبود وضعیت پیشرفت آزمایشگاهی و تحقیقاتی موفقیت بزرگی برای دانشگاه به شمار می‌رود.
فارس: چطور؟
پروژه‌های تحقیقاتی کلان را می‌توان در این مجتمع با همراهی اساتید برجسته دانشگاه به انجام رساند، از این نظر رتبه بندی دانشگاه هم بهبود پیدا می کند.
کار بزرگ دیگری هم که در اسفندماه 1401 انجام دادیم رونمایی از پایگاه اطلاعاتی جامع زنان بود که همکاران ما حدود یک سال تلاش کرده بودند و خداراشکر به نتیجه رسید و اکنون در صدد ارتقای آن هستیم.
* دسترسی به 14 بانک اطلاعاتی زنان از طریق پایگاه دانشگاه الزهرا(س)
فارس: قرار است از طریق این پایگاه چه اتفاقی رخ دهد؟
این پایگاه اطلاعات مربوط به زنان را جمع آوری می کند، 14 بانک در این پایگاه است، مثلا پایگاه اطلاعاتی زنان نویسنده که اگر بخواهید درباره زنان نویسنده، شاعر، محقق و .... از این طریق امکان پذیر است.
فارس: دانشگاه الزهرا(س) در بحث ساخت مسکن اساتید هم ورود کرده است؟
خیر، ما به این موضوع ورود نکردیم، زیرا دانشگاه ما فضا و زمینی برای اختصاص به این مقوله در اختیار ندارد.
فارس: وزارت علوم در این زمینه قولی به شما داده است؟
در حال رایزنی هستیم، امیدواریم به نتیجه برسد.