بزرگنمايي:

پیام فارس -   یکی از نهادهایی که همواره در حوزه علم و دانشگاه به عنوان تاثیرگذارترین نهادها فعالیت می‌کند، جهاد دانشگاهی است.
نهادی که به عنوان مولود انقلاب اسلامی از آن یاد می‌شود و به گفته بسیاری از مسوولان و کارشناسان این نهاد می‌تواند در پیشرفت کشور نقشی اساسی داشته و به نهادهای اجرایی در امور علمی و دانشگاهی کمک کند.
  درباره عملکرد یک ساله جهاد دانشگاهی و برنامه‌های سال آینده این نهاد در حوزه آموزشی با محمدمحسن غفوریان دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، عضو هیأت علمی و معاون آموزش و کارآفرینی جهاددانشگاهی گفت‌وگو کردیم.
* هنوز با چشم‌انداز مطلوب مورد تأکید در اسناد بالادستی نظام فاصله داریم
فارس: سال 1041 را در یک جمله یا یک نگاه یا یک کلمه به تعبیر خودتان تعریف کنید.
غفوریان: سال 1041 سال پرتلاطمی بود؛ چه در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی که تحلیل علل، زمینه‌ها و پیامدهای آن فرصت وسیعی را می‌طلبد و چه در عرصه تحولات سازمانی مجموعه‌ای که بنده در آن حضور دارم؛ یعنی جهاددانشگاهی در سال 1041 جهاددانشگاهی حضور سه رییس مختلف را تجربه کرد)، آقایان دکتر طیبی، دکتر دهقانی فیروزآبادی و دکتر مسلمی نائینی( و به تبع تغییرات مدیریتی پیش آمده، افق‌های تازه‌ای از تحول در پیش روی این نهاد گشوده شد.
فارس: به نظر شما آیا کشور در تمام زمینه‌ها و بخصوص در حوزه کاری شما که حوزه علمی و دانشگاهی است به اهداف مدنظر رسید؟
غفوریان: کشور در حوزه علم و فناوری مسیر رشد و تعالی را در پیش دارد و روند تغییرات اخیر و شاخص‌های حوزه علم و فناوری نیز مؤید موفقیتهای بزرگی هستند، اما توفیق‌های کسب شده، هنوز با چشم‌انداز مطلوب مورد تأکید در اسناد بالادستی نظام فاصله دارد. سطح انتظارات از جامعه علمی و دانشگاهی نیز بسیار گسترده است و بدون تردید، رسیدن به اهداف پیش‌بینی شده، تلاش مضاعفی را میطلبد.
* ضرورت «هم‌افزا کردن تلاش‌ها» برای تسریع موفقیت‌ها
فارس: چه کنیم تا سال 1041 بهتر رقم بخورد؟
غفوریان: در یک کلام «هم‌افزا کردن تلاش‌ها» می‌تواند کسب موفقیتها را تسریع کند. خوشبختانه ظرفیتهای بسیار خوبی در کشور وجود دارد و تلاشهای قابل تقدیری نیز انجام می‌شود، اما گاه هم‌راستا نشدن آنها باهم، میزان اثرگذاری آنها را محدود میکند، برای این کار شناسایی ظرفیتها و پیوند دادن آنها با هم و ایجاد شبکه‌های متعدد تخصصی و مرتبط با هم، عامل مهمی در بهتر شدن وضعیت کشور در همه زمینه‌های علمی، اقتصادی و غیر آن خواهد بود.
فارس: وضعیت کشور را از نظر علم و پژوهش در چه میزانی می‌دانید؟
غفوریان: به نظرم در تحلیل وضعیت علم و پژوهش کشور، حتی میتوان به داده‌های داخلی بسنده نکرد. آمار و ارقام مربوط به شاخصهای مختلف علمی در مراجع معتبر به طور مستمر در حال انتشارند. کسب رتبه علمی کمتر از 40 در بین تمامی کشورهای دنیا با وجود تمامی تحًریمها و کارشکنیهای نظام سلطه جهانی، بسیار معنادار است. در برخی زمینه‌های خاص علمی نظیر هوافضا، بیوشیمی و زیست مولکولی، سلولهای بنیادی، فیزیک، ریاضی و نانو نیز جایگاه علمی بسیار معتبری برای کشور رقم خورده است.
فارس: چقدر به تولید ایرانی اعتماد دارید؟
غفوریان: پژوهشگران و فناوران ایرانی ثابت کرده‌اند به لحاظ دانش نظری و جسارت و جرأت برای ورود به عرصه تولید محصولات مختلف، هیچگونه فاصله‌ای با دیگران ندارند، نمونه‌های بسیار موفق تولید محصولات دارویی، لوازم خانگی، فرآورده‌های صنعتی و... توسط محققان ایرانی مؤید این ادعاست، اما حتماً و حتماً این مسیری است که نیاز به بهبود و اصلاح مستمر دارد. شاید هنوز در بسیاری از عرصه‌ها و محصولات نیاز به ارتقای استانداردها، تقویت نظارت و حمایت از کیفیت تولید داشته باشیم.
فارس: آیا خودتان و خانواده‌تان از محصولات ایرانی در حوزه‌های مختلف استفاده می‌کنید؟
غفوریان: بله، این موضوع به خصوص در تهیه لوازم خانگی، پوشاک و اقلام خوراکی، نمود بیشتری دارد.
فارس: با توجه به اینکه تعطیلات نزدیک است، بفرمایید شما به عنوان معاون آموزشی یک نهاد علمی زمان فراغت خود را چطور می‌گذرانید؟
غفوریان: اگر فرصتی برای فراغت باقی بماند، در خدمت خانواده خواهم بود، هرچند فکر می‌کنم از این نظر کارنامه چندان موفقی ندارم!
فارس: روزانه چقدر از فضای مجازی استفاده می‌کنید؟
غفوریان: اغلب استفاده‌ای که دارم مربوط به امور حرفه‌ای و شغلی است، شاید اگر بخواهم زمانی تعیین کنم حدود 3 ساعت در روز را شامل شود.
* بیش از پژوهشگر خوب، به «تیمهای خوب» پژوهشی نیازمندیم
فارس: به نظر شما یک پژوهشگر خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
غفوریان: مهمترین ویژگیهای یک پژوهشگر خوب را می‌توان در صفاتی چون حقیقت‌دوستی، پشتکار، تعهد به صداقت و حسن تعامل با جامعه علمی پیرامونی جستجو کرد. به نظرم امروزه بیش از پژوهشگر خوب، به «تیم‌های خوب پژوهشی» نیازمندیم.
* برای مردم ایران روزهای بلند بدون نگرانی آرزو دارم
فارس: تصور کنید الان سر سفره هفت سین هستیم و لحظه سال تحویل است، یک دعا برای مردم ایران و یک دعا برای دانشجویان و دانشگاهیان بکنید.
غفوریان: برای مردم ایران روزهای بلند بدون نگرانی آرزو دارم؛ روزهای که در آن هیچ خانواده‌ای نگرانی بابت معیشت و سلامت و سعادت اعضای خود نداشته باشد و برای دانشجویان و دانشگاهیان نیز به ثمر نشستن تلاش‌های علمی‌شان را آرزو میکنم که هیچ لذتی بالاتر از آن قابل تصور نیست.
فارس: در این روزهای پایانی سال دلتان برای چه کسی بیشتر از همه تنگ شده است و دوست داشتید چه کسی لحظه سال تحویل کنارتان باشد که امسال نیست؟
غفوریان: دو نعمت «پدر» و «مادر»، نعمتهایی بدون جایگزین‌اند و هرچه بر سن و سال و تجربه آدمها افزوده میشود، این واقعیت بیشتر و عمیقتر ملموس می‌شود. امسال سی و چهارمین سالی است که در هنگام تحویل سال نو، پدرم در کنارم نیست و ماییم و این دلتنگی همیشگی. امیدوارم این سایه‌های پرمهر، بر سر تمامی مردم سرزمینم همیشه مستدام باشد.
* کنکور همه چیز زندگی نیست
فارس: یک توصیه به کنکوری‌ها برای استفاده از تعطیلات نوروز داشته باشید.
غفوریان: هرچند برای ورود به برخی رشته‌های ممتاز دانشگاهی فعلاً مسیری غیر از کنکور وجود ندارد و این از ضعف نظام آموزشی ماست، اما میخواهم توصیه کنم نگذارید این آزمون، همه چیز زندگی شما شود! و فرصتهای بینظیر دیگر موفقیت را از شما سلب کند.
موفقیت‌های اجتماعی و شغلی فقط و فقط در گرو تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی نیست، می‌توان با بهادادن به علاقه‌مندیها، توانمندیها و مهارت آموزیهای مختلف ظرفیتهای خوبی برای موفقیت ایجاد کرد.
* کارنامه قابل قبول جهاد دانشگاهی در سه زیرنظام
فارس: برگردیم به جهاد و عملکرد یکساله؛ از برترین اقدامات جهاد دانشگاهی در حوزه آموزش در سال 1401 بفرمایید و اینکه برای سال 1402 چه برنامه هایی دارید؟
غفوریان: جهاددانشگاهی در سال 1041 در سه زیرنظام آموزش عالی، آموزش علمی ـ کاربردی و آموزشهای مهارتی کوتاه‌مدت کارنامه قابل قبولی ارائه کرده است. ارائه آموزش‌های مقطع‌دار و مهارتی در 2 دانشگاه،6 مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ،33 مرکز فعال علمی کاربردی و بیش از 164 مرکز آموزش مهارتی، حاصل تلاش حدود 450 عضو هیأت علمی ،3444 مدرس و 1144 کارشناس آموزشی در بالغ بر40 شهر در سراسر کشور است.
از جمله ویژگیهای آموزشها در جهاددانشگاهی، بهره‌مندی آن از ظرفیتهای پژوهشی این نهاد و تأکید بر اشتغال‌محور بودن آموزش‌ها است که کاربردی بودن نتایج آن را دوچندان کرده است. برای سال 1040 نیز تمرکز اصلی بر «ارتقای کیفی» دوره‌ها و مراکز آموزشی و توانمندسازی مدرسان، مدیران و کارشناسان حوزه آموزش قرار داده شده است که امیدواریم بتوانیم بر حاصل تلاش جهادگرانی که پیش از ما در این راه مجاهدانه تلاش کرده‌اند، بیفزاییم و خدمت شایسته‌تری را به مردمان باکرامت کشور عزیزمان که ولی نعمتان حقیقی این نظام و انقلاب هستند، ارائه کنیم.