پیام فارس - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
چین با رونمایی از ناو هواپیمابر «فوجیان» فصل تازه‌ای در قدرت‌نمایی دریایی خود آغاز کرده است؛ ناوی غول‌پیکر با فناوری پرتاب الکترومغناطیسی که می‌تواند موازنه قدرت در اقیانوس آرام را تغییر دهد.
بازار ![]()
«فوجیان»، پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر چین، هفته گذشته رسماً به ناوگان این کشور پیوست. این اقدام، چین را یک گام دیگر به هدفش برای به چالش کشیدن سلطه دریایی آمریکا نزدیک می‌کند.
رهبر با لباس ارتشی بر عرشه ناو
به نوشته نیویورک تایمز، چین اعلام کرده که جدیدترین و پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابرش، فوجیان، اکنون عملیاتی است و به هدف پکن برای رقابت با نیروی دریایی آمریکا در منطقه نزدیک‌تر شده است.
ناو هواپیمابر «فوجیان» که مجهز به سامانه پرتاب و فرود الکترومغناطیسی برای هواپیماهاست، روز چهارشنبه رسماً به ناوگان چین ملحق شد. در این مراسم، شی جین‌پینگ، رهبر عالی‌رتبه چین، در جزیره هاینان در جنوب کشور حضور داشت.
ویدئوهای منتشرشده توسط رسانه‌های رسمی چین نشان می‌دهد که شی جین‌پینگ با لباس سبز ارتشی به عنوان رئیس ارتش، روی عرشه ناو قدم می‌زد، از هواپیماها بازدید می‌کرد و خلبانان را قهرمان خواند. گزارش‌ها همچنین حاکی است که شی جین‌پینگ «به‌طور شخصی تصمیم گرفته» که ناو فوجیان از سامانه پرتاب الکترومغناطیسی استفاده کند؛ فناوری پیشرفته‌ای که اخیراً حتی دونالد ترامپ علیه آن موضع گرفت.
چندین کارشناس می‌گویند با به‌کارگیری فوجیان و برنامه‌های چین برای ساخت ناوهای هواپیمابر بیشتر، این کشور در حال تلاش برای تثبیت نفوذ خود در غرب اقیانوس آرام است و از این ناوها و نیروهای همراهشان برای نمایش قدرت و ایجاد ترس در مقابل رقبای خود بهره می‌برد. فوجیان، سومین ناو هواپیمابر چین، تا امروز جاه‌طلبانه‌ترین تلاش این کشور محسوب می‌شود. این کشتی در سال 2022 رونمایی شد اما چندین سال طول کشید تا به سطحی از آمادگی برسد که رسماً عملیاتی شود.
به دنبال رقیب آمریکایی
ناوهای هواپیمابر چین هنوز از نظر تعداد و فناوری با ناوهای آمریکایی فاصله زیادی دارند. در حال حاضر چین سه ناو در اختیار دارد که همگی با سوخت دیزل کار می‌کنند، در حالی که ایالات متحده 11 ناو هواپیمابر دارد و همه آن‌ها با انرژی هسته‌ای حرکت می‌کنند. با این حال، «فوجیان» نخستین ناو چینی است که از نظر اندازه و توانایی به رقیبان آمریکایی‌اش نزدیک شده است.
تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد چین ساخت چهارمین ناو خود را هم آغاز کرده است. مقامات این کشور همچنین برنامه‌هایی برای گسترش ناوگان در دست دارند و احتمال دارد در آینده به سراغ ناوهای هسته‌ای بروند؛ هرچند برخی کارشناسان معتقدند با پیشرفت پهپادها و موشک‌های نقطه‌زن، این ناوهای عظیم ممکن است به مرور کارایی خود را از دست بدهند.
با این حال، «جیانگ شین‌بیائو»، پژوهشگر مؤسسه تحقیقات دفاع ملی و امنیتی تایوان، که زیر نظر وزارت دفاع این کشور فعالیت می‌کند، می‌گوید: «هرچند سیستم‌های بدون سرنشین روند آینده هستند، اما فکر نمی‌کنم در ده سال آینده تهدید جدی و مرگباری برای ناوهای هواپیمابر باشند. حتی آمریکا هم در حال ساخت ناوهای جدید است که نشان می‌دهد این کشتی‌ها هنوز ارزش خود را حفظ کرده‌اند. تهدیدها برای هر دو طرف وجود دارد، چه چین باشد چه آمریکا.»
فرصت سیاسی
به گفته تحلیلگران، برای شی جین‌پینگ، مراسم رونمایی از فوجیان می‌تواند فرصتی سیاسی برای ترمیم وجهه‌اش باشد؛ به‌ویژه پس از افشاگری‌های اخیر درباره فساد گسترده در میان فرماندهان ارشد ارتش آزادی‌بخش خلق. دولت چین در ماه اکتبر اعلام کرد که 9 افسر عالی‌رتبه را به اتهام فساد و سوءاستفاده از قدرت برکنار کرده و تحت پیگرد قرار داده است. در میان آن‌ها ژنرال «هه وِیدونگ» نیز حضور داشت که پس از شی جین‌پینگ و یکی دیگر از فرماندهان، سومین فرد قدرتمند در سلسله‌مراتب نظامی چین محسوب می‌شد.
مهم‌ترین نوآوری ناو «فوجیان» سیستم الکترومغناطیسی پیشرفته‌ای است که برای پرتاب و فرود هواپیماها به کار می‌رود. این فناوری باعث می‌شود جنگنده‌ها با سرعت از عرشه بلند شوند و هنگام بازگشت هم به نرمی روی ناو بنشینند. گفته می‌شود این سیستم شباهت زیادی به فناوری به‌کاررفته در ناو آمریکایی «یو.اس.اس. جرالد آر. فورد» دارد؛ نخستین ناو از نسل جدید ناوهای هواپیمابر آمریکا.
با این حال، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، در اواخر ماه گذشته این فناوری را «غیرقابل‌اعتماد» خواند و گفت اگر دوباره به قدرت برسد، دستور می‌دهد ناوهای آمریکایی دوباره به پرتابگرهای بخار برگردند.
ترامپ در جریان بازدید از ناو هواپیمابر «یو.اس.اس. جورج واشنگتن» در ژاپن گفت: «وقتی ناو می‌سازیم، برای پرتاب از بخار استفاده می‌کنیم و آسانسورها هم باید هیدرولیکی باشند. این‌طوری هیچ‌وقت به مشکل برنمی‌خوریم، قبول دارید؟»
دو ناو قبلی چین، یعنی «لیائونینگ» و «شاندونگ»، از سامانه‌های ساده‌تری برای پرتاب و فرود هواپیما استفاده می‌کنند و عرشه‌شان شبیه سکوی پرتاب شیب‌دار است. اما فناوری جدید در «فوجیان» این امکان را می‌دهد که هواپیماهای بزرگ‌تر و سنگین‌تر روی آن مستقر شوند و با سرعت و فشار کمتری از عرشه بلند شوند.
ورود فوجیان به ناوگان چین در حالی است که تنش میان پکن و تایوان همچنان ادامه دارد. تایوان، جزیره‌ای با نظام دموکراتیک، سال‌هاست ادعای مالکیت چین بر خود را رد کرده است. بعضی تحلیلگران می‌گویند پکن ممکن است از فوجیان، در کنار ناوشکن‌ها و زیردریایی‌ها، برای نمایش قدرت در منطقه استفاده کند تا تایوان و کشورهای دیگری را که در دریای جنوبی چین با آن اختلاف دارند، تحت فشار بگذارد.
با این حال، کارشناسان معتقدند در صورت درگیری احتمالی با تایوان، ناوهای هواپیمابر نقش اصلی را نخواهند داشت، چون جزیره خیلی نزدیک به سواحل چین است و این کشور پایگاه‌های هوایی زیادی در اطرافش دارد. با این وجود، برخی پیش‌بینی می‌کنند چین در آینده از ناوهایش برای ایجاد نوعی محاصره دریایی علیه تایوان استفاده کند.
جیانگ شین‌بیائو، پژوهشگر مؤسسه مطالعات دفاعی تایوان، در این‌باره می‌گوید: «ناوهای هواپیمابر چین فقط برای تایوان نیستند، اما اگر در غرب اقیانوس آرام مستقر شوند، می‌توانند عملاً تایوان را در محاصره قرار دهند.»
به گفته کارشناسان، تسلط بر کار با ناوهای بزرگ در فاصله زیاد از سواحل چین و هماهنگی پرواز ده‌ها هواپیما از عرشه آن‌ها هنوز چالشی جدی برای نیروی دریایی این کشور است. با این حال، پکن نشان داده مصمم است سریع یاد بگیرد. در ماه سپتامبر، رسانه‌های نظامی چین ویدیوهایی از تمرین‌های پرواز و فرود جنگنده‌ها روی عرشه فوجیان منتشر کردند.
با وجود این پیشرفت‌ها، چین هنوز راه درازی تا تبدیل‌شدن به یک قدرت کامل دریایی در پیش دارد. آیتا موریکی، پژوهشگر مؤسسه ملی مطالعات دفاعی ژاپن، در گزارشی که اوایل اکتبر منتشر شد نوشت: «چین هنوز با چالش‌های زیادی از نظر فناوری و نیروی انسانی روبه‌روست.»