دارو‌های ضد حساسیت (آنتی‌هیستامین‌ها)

پیام فارس - با شروع فصل سرما، آلرژی، عطسه، خارش و آبریزش بینی بسیاری از افراد را آزار می‌دهد و نام «آنتی‌هیستامین» بیش از هر زمان دیگری شنیده می‌شود.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز فارس ،هیستامین در بدن از اسید آمینه هیستیدین ساخته می‌شود و میزان آن در ریه، پوست و دستگاه گوارش از سایر قسمت‌های بدن بیشتر است؛ هنگام واکنش‌های آلرژیک ماده هیستامین از بعضی از سلول‌های بدن که mast cells نام دارند ترشح می‌شود؛ این ماده مسوول ایجاد علائم حساسیت مانند عطسه، خارش، کهیر و آبریزش بینی است ؛ بنابراین برای از بین بردن این علائم باید با هیستامین آزاد شده مقابله شود؛ دارو‌های آنتی هیستامین در واقع به ما کمک می‌کنند تا هیستامین آزاد شده در بدن را خنثی و علائم آنرا بهبود ببخشیم.
دارو‌های آنتی‌هیستامین به دو دسته دارو‌های نسل قدیم و دارو‌های نسل جدید تقسیم می‌شود؛ آنتی‌هیستامین‌های نسل قدیم مانند دیفن‌هیدرامین و کلرفنیرامین اگر چه به‌سرعت اثر می‌کنند، اما به دلیل عبور از سد خونی مغز باعث ایجاد خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز می‌شوند؛ بنابراین به بیماران توصیه می‌شود که هنگام مصرف این دارو‌ها از انجام کار‌هایی که نیاز به تمرکز دارد مثل رانندگی خودداری کنند؛ همچنین این دارو‌ها به دلیل اینکه غیر اختصاصی اثر می‌کند گاهی عوارض آنتی کلینرژیکی مثل خشکی دهان و تاری دید نیز به همراه دارند؛ آنتی هیستامین‌های نسل جدید مانند لوراتادین و فکسوفنادین توانائی عبور از سد خونی مغز را ندارند، بنابراین عارضه خواب‌آلودگی کمتری دارند و برای مصرف روزانه مناسب‌تر هستند.
از دارو‌های آنتی‌هیستامین فرآورده‌های قرص، شربت، قطره بینی و چشمی، اسپری بینی و آمپول تزریقی در بازار دارویی ایران موجود است؛ با توجه به اینکه این دارو‌ها معمولا طولانی اثر هستند مصرف یک یا دو بار در روز از آنها کفایت می‌کند.
از آنجایی که هیستامین در بدن نقش‌های متعددی دارد، بعضی از دارو‌های این دسته به عنوان اشتهاآور مثل سیپروهپتادین و ضد تهوع مثل دیمن هیدرینات کاربرد دارند.
توصیه دیگری درباره مصرف این دارو‌ها این است که دوز‌های اول را مدتی قبل از خواب و در منزل مصرف کنیم.
به تازگی آنتی هیستامین‌های نسل سوم مثل دسلوراتادین و لووسیتریزین نیز به بازار آمده‌اند که بسیار اختصاصی عمل می‌کنند و عوارض جانبی کمتر از دو دسته قبلی دارند. 
دکتر «صغری خواب نادیده»، عضو هیات علمی گروه شیمی دارویی دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز