پیام فارس - شیراز - فارس با قامت سرافراز خود در قلب ایران نه تنها شاهراه تاریخ که آثار سترگش بر فراز هزاره‌ها ایستاده و امروز مثل یک موتور محرک فرهنگی و اقتصادی در عرصه رقابت گردشگری جهانی نفس می‌کشد.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- مرضیه جوانمردی فر: سرزمین کهن فارس، از شکوه تخت جمشید تا نجواهای عرفانی حافظ، همواره گردشگر را به سفری فراتر از تماشا دعوت کرده است؛ سفری به ژرفای هویت ایرانی. صنایع دستی این خطه ، از تار و پود قالی‌های عشایری گرفته تا دستان هنرمندی که خاتم را با صبر می‌آرایند، روایتگر پیوند عمیق میان انسان، طبیعت و هنر هستند.
در حال حاضر، گردشگری فارس بیش از آنکه متکی بر حجم باشد، بر کیفیت محتوا استوار است. اگرچه شیراز همواره کانون جذب گردشگران خارجی و داخلی بوده و آثار جهانی مرودشت مانند تخت جمشید و نقش رستم جذابیت اولیه را فراهم می‌آورند.
طبیعت بی‌نظیر استان، از دشت‌های بوانات و کوهستان‌های سردسیر تا تنگه‌های منحصربه‌فردی نظیر تنگه بلاغی فیروزآباد، پتانسیل بالایی برای اکوتوریسم و گردشگری ماجراجویانه دارد که هنوز به درستی معرفی و زیرساخت‌سازی نشده‌اند.
بسیاری از آثار باستانی و گردشگری فارس حتی برای مردم این دیار ناشناخته است که نیازمند توجه ویژه، برنامه‌ریزی بلندمدت و اقدامات اساسی از سوی مسئولان برای شناساندن، حفاظت و بهره‌برداری صحیح از این گنجینه‌های ارزشمند فرهنگی و تاریخی است.
در حوزه صنایع دستی، هنر اصیل شیرازی در خاتم‌کاری و منبت‌کاری، علی‌رغم کیفیت جهانی، در معرض تهدید تقلید و کاهش اصالت قرار دارد؛ هنرمندان با چالش بازاریابی مستقیم و کسب درآمد متناسب با ارزش هنری خود دست و پنجه نرم می‌کنند و بر همین اساس صنایع دستی اصیل قربانی تنوعات و تقلید هستند و اصالت این صنایع زیبا در معرض خطر است.
نگاه به آینده، ما را به سمت پارادایم گردشگری پایدار و تجربه‌محور سوق می‌دهد، لذا به جای تمرکز صرف بر بازدید از یک بنای تاریخی، باید مسیرهایی تعریف شود که گردشگر در آن وارد کارگاه‌های سنتی شود. این رویکرد، نه تنها درآمدزایی پایدار برای جامعه محلی ایجاد می‌کند، بلکه عمق درک گردشگر از فرهنگ را افزایش می‌دهد.
صنایع دستی فارس باید با استفاده از پلتفرم‌های مدرن و روایتگری جذاب، برند سازی شوند. فارس، به ویژه شیراز، دارای غذاهای محلی غنی و گیاهان دارویی منحصربه‌فردی است. معرفی و تبلیغ «تورهای طعم فارس» که شامل آموزش پخت غذاهای اصیل محلی، بازدید از باغ‌های دارویی و معرفی نوشیدنی‌های سنتی است، می‌تواند یک بازار جدید و پردرآمد را به روی استان بگشاید.
فارس آماده است تا فصل جدیدی از درخشش خود در عرصه جهانی را آغاز کند. فصلی که در آن گذشته باشکوه، زیربنای آینده‌ای پایدار و پربار خواهد بود و این مهم تنها با همت مسئولان و دوستداران میراث فرهنگی غنی فارس رخ خواهد داد.
توسعه صنعت گردشگری فارس در حال شکل‌گیری است
بهزاد مریدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: با توجه به محدودیت‌های منابع آبی در حوزه کشاورزی و عدم توان رقابت‌پذیری در صنعت و ترانزیت، تنها ظرفیت باقیمانده و ارزشمند کشور که بیش از یک سوم دارایی‌های ملی را تشکیل می‌دهد، حوزه میراث فرهنگی و جاذبه‌های گردشگری است.
وی خواستار بهره‌برداری جدی و مؤثر از این منابع شد و بر ضرورت شکل‌گیری یک صنعت منسجم و پایدار گردشگری تأکید کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس با اشاره به آمار یونسکو و ثبت ملی، اهمیت ذخایر فرهنگی، تاریخی و ناملموس کشور را یادآور شد و در عین حال ابراز تأسف کرد که چرا این منابع حیاتی مورد توجه جدی مسئولان قرار نمی‌گیرند.
صنعت گردشگری فارس؛ سیستمی منسجم و نیازمند بخش خصوصی
مریدی با تشریح مفهوم صنعت گردشگری، بیان کرد: توسعه این صنعت تنها با حضور زیرساخت‌های اصلی مانند هتل میسر نیست، بلکه نیازمند شکل‌گیری یک چرخه کامل و هماهنگ از تمامی اجزای مرتبط است.
به گفته وی، برای دستیابی به این هدف خدماتی نظیر رستوران‌ها، سوپرمارکت‌ها، ترانزیت و سایر خدمات پشتیبانی باید در کنار یکدیگر به صورت یک سیستم منسجم عمل کنند تا پایداری توسعه تضمین شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس به شیوه‌های تبلیغاتی در حوزه گردشگری انتقاد کرد و افزود: نباید تنها به رویدادهای بزرگ و حضور افراد مشهور در حوزه‌های فرهنگی، ورزشی و هنری اکتفا کرد، زیرا این اقدامات غالباً ماهیت نمایشی داشته و تأثیر پایداری بر توسعه ندارند.
وی به رقابت‌های مخرب میان بخش خصوصی و نهادهای دولتی- خصولتی اشاره کرد و ادامه داد: توسعه سبد خدمات اقامتی توسط بخش‌های دولتی خارج از سیستم‌های موجود، به پایداری صنعت کمکی نخواهد کرد. از این رو، نقش محوری بخش خصوصی برای شکل‌دهی و توسعه مؤثر و پایدار این صنعت غیرقابل جایگزین است.
وی راهکار توسعه پایدار را در هم‌سویی و همکاری دولت و بخش خصوصی دانست و تصریح کرد: باید از رقابت‌های ناسالم و موازی‌کاری در بخش خدمات گردشگری ممانعت به عمل آید.
مریدی با اشاره به اینکه حمایت بانک‌ها و مؤسسات مالی تنها در صورتی مؤثر است که به هم‌افزایی منجر شود، اظهار کرد: صنعت گردشگری فارس اگر بخواهد در آینده به سهمی بیش از 4 درصد از تولید ناخالص استان دست یابد، نیازمند برنامه‌ریزی منسجم و جلوگیری از تداخلات است.
تدوین سند توسعه گردشگری پنج‌ساله فارس با تمرکز بر تکمیل پروژه‌های 80 درصد پیشرفت
مهدی پارسایی، معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استاندار فارس نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ویژگی‌های منحصربه‌فرد فارس، گفت: 7.5 درصد از مساحت کشور به این استان اختصاص دارد و با دارا بودن 6 درصد جمعیت و چهار هزار و 100 آبادی، رتبه نخست را از نظر تعداد آبادی‌های مسکونی در کل کشور به خود اختصاص داده است؛ بسیاری از این آبادی‌ها دارای سابقه سکونت تاریخی هستند که راهکارهای زیست در این جغرافیا، امروز به عنوان میراث تاریخی ما شناخته می‌شود.
وی با اشاره به چالش‌های اساسی توسعه استان فارس ادامه داد: مهم‌ترین بحران کنونی توسعه استان، چالش کم‌آبی و کشاورزی مبنا بودن استان است که ما را به سمت تغییر رویکرد اشتغال برای ساکنان این استان از حوزه تولید به سمت خدمات سوق می‌دهد.
معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استاندار فارس با تأکید بر ظرفیت‌های بالقوه استان، افزود: گردشگری یکی از استعدادهای مهم استان است و این ظرفیت می‌تواند به عنوان شغل دوم برای مردم در تمام آبادی‌های استان باشد. استان فارس در همه حوزه‌های گردشگری، دارای ظرفیت‌های بی‌بدیل است، به طوری که 7.6 درصد از جاذبه‌های گردشگری کل کشور در این استان قرار دارد که در صدر همه استان‌های کشور است.
پارسایی همچنین از تدوین سند توسعه گردشگری استان با چشم‌انداز پنج‌ساله خبر داد و گفت: این سند با همکاری دانشگاه شیراز و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهیه شده است تا شرایط برای بهره‌مندی حداکثری اقتصاد فارس از پتانسیل‌های گردشگری فراهم آید.
ایجاد سیمای گردشگری رکن اصلی فارس است
معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استاندار فارس با اشاره به اهمیت تمرکز بر جزئیات منطقه‌ای، گفت: سیمای گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی شهرستان‌های فارس نیز به عنوان بخش شهرستانی این سند در حال تدوین است. اطلاعات اولیه برای هر شهرستان جمع‌آوری شده تا بر اساس آن، یک برنامه عملیاتی مجزا به تصویب برسد.
وی درباره فرآیند تدوین سند شهرستانی ادامه داد: در ابتدا ظرفیت‌های گردشگری بالقوه هر شهرستان در بخش‌های تاریخی، طبیعی، مذهبی و علمی شناسایی شد و در مرحله بعد، پروژه‌هایی که در ارتباط با بهره‌گیری از هر ظرفیت گردشگری اجرا شده یا در حال اجراست، احصا شد.
پارسایی گفت: این اقدامات شامل اجرای پروژه‌های عمرانی مانند ساخت زیرساخت گردشگری در جوار یک جاذبه طبیعی و همچنین اقدامات نرم‌افزاری و فرهنگی مانند تألیف کتاب یا تولید فیلم برای معرفی این ظرفیت‌ها است.
معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استاندار فارس با تأکید بر حجم فعالیت‌های جاری، تصریح کرد: در حال حاضر 200 پروژه گردشگری با پیشرفت فیزیکی 10 درصد و بیشتر در استان در حال اجراست.
ظرفیت‌های تاریخی فارس این استان را در همه حوزه‌ها بی نیاز می‌کند
پارسایی با اشاره به تأکیدات صریح مقام معظم رهبری بر حوزه گردشگری فارس، گفت: ایشان بارها بر ظرفیت‌های تاریخی فارس صحبت کرده و تأکید کردند که توجه به موضوع گردشگری می‌تواند استان فارس را در همه حوزه‌ها بی‌نیاز کند؛ در حالی که این حوزه پس از دو دهه در اولویت دولت‌های پیشین قرار نگرفته بود، زیرا برنامه‌های استان مبتنی بر ظرفیت‌های واقعی آن طراحی نشده بود و میراث فرهنگی به عنوان مانع توسعه تلقی می‌شد.
وی ادامه داد: گردشگری محور اول توسعه استان است. این نگاه بسیار امیدآفرین بود و لازم بود اسباب و ملزومات آن فراهم شود. در همین راستا، شعار «فارس؛ میراث‌داری و ثروت‌آفرینی» را به عنوان سرلوحه کار خود در معاونت هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس قرار دادیم.
معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استاندار فارس با تأکید بر لزوم رویکرد صحیح به میراث فرهنگی برای ثروت‌آفرینی، افزود: اگر قرار است از میراث فرهنگی، ثروت‌آفرینی کنیم، باید میراث فرهنگی را به درستی بازنمایی کنیم؛ همچنین، باید مدیری انتخاب شود که مشرف به میراث فرهنگی استان باشد و تجربه کافی برای ثروت‌آفرینی و تولید ثروت فرهنگی داشته باشد.
پارسایی محورهای کلیدی برنامه‌های توسعه‌ای را برشمرد و گفت: چند محور اصلی را برای توسعه استان در نظر گرفته‌ایم که شامل صیانت و نگهداری از سرمایه‌های فرهنگی و گردشگری استان، برند سازی مکانی در حوزه میراث فرهنگی، تکمیل زنجیره ارزش صنایع دستی و گردشگری فارس، تقویت نقش فارس در تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی و در نهایت افزایش سهم فارس در اقتصاد گردشگری طبق سند توسعه گردشگری است.