پیام فارس - ایسنا /سه‌چهارم خانوارهای ایرانی کمتر از الگوی تعیین‌شده برق مصرف می‌کنند، اما یک‌چهارم پرمصرف‌ها تقریباً به‌اندازه همان 75 درصد برق مصرف می‌کنند؛ در این میان، شهری 2 میلیون نفری را تصور کنید که به اندازه کل مصرف خانگی شهر تهران با جمعیت 9 میلیونی برق مصرف می کند.
با تشدید ناترازی برق در کشور، مدیریت مصرف انرژی بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه نهادهای نظارتی و خانواده‌ها قرار گرفته است. در این میان دو گروه اصلی «کم‌مصرف‌ها» و «پرمصرف‌ها» تعیین‌کننده تراز مصرف برق خانگی هستند و نقشی مستقیم در فشار واردشده بر شبکه ایفا می‌کنند.
طبق اعلام توانیر، الگوی مصرف خانوارها براساس شرایط اقلیمی و جغرافیایی هر منطقه تعریف شده است و در حال حاضر 75 درصد مشترکان کمتر از این الگو برق مصرف می‌کنند. اما 25 درصد باقی‌مانده بیش از حد مجاز مصرف دارند و همین گروه به‌تنهایی تقریباً به‌اندازه همان 75 درصد برق مصرف می‌کنند.
بازار ![]()
برای درک بهتر این وضعیت می‌توان گفت از هر چهار خانواده ایرانی، سه خانواده در چارچوب الگو هستند اما یک خانواده خارج از الگو قرار دارد؛ این یک خانواده پرمصرف تقریباً به اندازه همان سه خانواده دیگر برق مصرف می‌کند.
در میان پرمصرف‌ها نیز اختلاف قابل توجهی دیده می‌شود؛ حدود 15 درصد از آنها 1.5 برابر الگو برق می‌سوزانند، 8 درصد بین 1.5 تا 2.5 برابر الگو مصرف دارند و در نهایت 2 درصد از مشترکان بیش از 2.5 برابر الگو برق مصرف می‌کنند.
طبق اعلام وزارت نیرو، همین دو درصد اندک را می‌توان به صورت حدودی یک «شهر فرضی دو میلیونی پرمصرف ها» در نظر گرفت که به‌تنهایی به‌اندازه کل بخش خانگی پایتخت با جمعیت 9 میلیونی برق مصرف می‌کند. این اعداد به‌روشنی نشان می‌دهد که فشار بر شبکه بیشتر از آنکه ناشی از اکثریت خوش‌مصرف باشد، حاصل رفتار اقلیت پرمصرف است.
وزارت نیرو برای اصلاح این ناترازی و جلوگیری از بحران، مستند به قانون تعرفه‌ها را به‌صورت پلکانی طراحی کرده است؛ به این معنا که مشترکان پرمصرف هرچه از سقف الگو فاصله بگیرند، بهای بیشتری برای برق پرداخت خواهند کرد. بر اساس این نظام، اگر مصرف یک خانوار بیش از 2.5 برابر الگو باشد، هزینه برق آن تا 40 برابر یک خانوار کم‌مصرف خواهد بود.
این سیاست در کنار کاهش یارانه پرمصرف‌ها و حمایت از مشترکان خوش‌مصرف، با هدف تغییر رفتار مصرفی و ایجاد عدالت در توزیع یارانه انرژی دنبال می‌شود، اما از قرار معلوم دست کم برای ساکنان شهر فرضی 2 میلیون نفری حتی این تعرفه ها نیز بازدارندگی کافی نداشته است!
به گفته مسئولان توانیر، این اقدامات علاوه بر مدیریت کوتاه‌مدت ناترازی، انگیزه‌ای برای خانواده‌ها ایجاد می‌کند تا به سمت صرفه‌جویی یا تأمین برق از منابع تجدیدپذیر حرکت کنند. دولت نیز دستگاه‌های اجرایی را موظف کرده است تا سالانه 5 درصد از برق مصرفی خود را از انرژی‌های نو تأمین کنند؛ سهمی که ظرف چهار سال آینده به 20 درصد خواهد رسید.
بر اساس این گزارش، در حالی که اکثریت خانوارهای ایرانی به الگوی مصرف پایبند هستند، تنها یک اقلیت کوچک پرمصرف همچون شهری فرضی، بار سنگینی بر دوش شبکه برق کشور گذاشته و همین مسئله ضرورت اجرای سیاست‌های قاطع برای مدیریت مصرف را بیش از پیش روشن می‌سازد.