بزرگنمايي:

پیام فارس - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عبدالرضا فرجی‌راد-استاد ژئوپلیتیک دانشگاه| مصاحبه رئیس‌جمهوری ایران با روزنامه‌‌نگار آمریکایی از منظر انتقال روایت‌های رسمی جمهوری اسلامی به افکار عمومی غربی اهمیت مضاعفی دارد. این گفت‌وگو در شرایطی صورت گرفت که هنوز بازتاب جنگ 12 روزه اسرائیل علیه ایران در فضای منطقه‌ای و بین‌المللی زنده است و شائبه احتمال درگیری مجدد، تحلیل‌ها را به سوی آینده‌ای ناپایدار سوق داده است.
هرچند گفت‌‌وگو کوتاه بود اما نکات راهبردی مطرح‌ شده در آن، بازتاب ‌دهنده رویکردی تازه در نحوه مواجهه ایران با رسانه‌های جهانی است. پزشکیان در پاسخ به پرسش درباره ادعای تلاش برای ترور او با تبیینی سنجیده و معطوف به بافت فرهنگی- سیاسی منطقه، ضمن جدا کردن موضع رسمی دولت از اظهارات علما، به نقش دین در حوزه عمومی در کشورهای اسلامی اشاره کرد.
این پاسخ، همزمان از سوء برداشت‌های احتمالی در رسانه‌های غربی جلوگیری کرد و هم خط تمایز روشنی میان ساختار حکمرانی ایران و رفتار برخی جریان‌های داخلی ترسیم نمود.
در بخش دیگری از مصاحبه، پزشکیان به پرسش درباره روابط اقتصادی ایران و آمریکا پاسخ داد. او ضمن اشاره به گفت‌وگوهایش با رهبری تصریح کرد که ممانعتی از جانب عالی‌ترین سطح نظام برای همکاری اقتصادی با ایالات متحده وجود ندارد، به ‌شرط آنکه بستر این همکاری‌ها بر مبنای احترام و رفع تحریم‌ها فراهم شود. این موضع، در فضای پس از جنگ و تنش‌های فزاینده، پیامی صریح به واشنگتن است: تهران مسیر تعامل را نبسته است، مشروط بر آنکه اعتمادسازی واقعی صورت گیرد.
در بخش مهمی از مصاحبه با تاکر کارلسون، مسعود پزشکیان به پرسشی کلیدی درباره امکان همکاری اقتصادی ایران و آمریکا پاسخ داد؛ پاسخی که از نظر محتوایی حامل پیام صریح و سطح بالای نظام جمهوری اسلامی ایران به ساختار قدرت در ایالات متحده بود. پزشکیان با اشاره به مشورت‌های انجام ‌شده با مقام معظم رهبری تصریح کرد که از نظر ساختار سیاسی جمهوری اسلامی، در اصلِ همکاری اقتصادی با آمریکا منعی وجود ندارد، مشروط بر آنکه بستر این همکاری، بر پایه احترام متقابل و رفع واقعی تحریم‌ها فراهم شود.
این نکته، از منظر تحلیلگران سیاست خارجی حائز اهمیت دوچندان است؛ چراکه طی سال‌های گذشته، یکی از اصلی‌ترین موانع در مسیر هرگونه تعامل اقتصادی بین تهران و واشنگتن، وجود ساختار پیچیده‌ای از تحریم‌ها بوده که نه تنها مبادلات بانکی و سرمایه‌گذاری خارجی را مسدود کرده، بلکه از نظر روانی نیز فضای ناامنی را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی ایجاد کرده است. اکنون، رئیس‌جمهوری ایران صراحتاً تأکید می‌کند که آنچه مانع تعامل اقتصادی است، نه اراده سیاسی تهران، بلکه استمرار نظام تحریم‌هاست؛ نظامی که برخلاف ادعای واشنگتن، نه ابزار فشار هدفمند، بلکه سازوکاری فلج‌کننده برای اقتصاد ملی و حتی رفاه عمومی مردم ایران بوده است.
در این چهارچوب، پیام پزشکیان را باید در امتداد تلاش‌های دیپلماسی عمومی تهران برای بازتعریف روایت غالب در رسانه‌های غربی دانست: روایتی که طی دهه گذشته همواره ایران را به‌عنوان بازیگری سرسخت و غیرقابل انعطاف معرفی کرده است. اکنون، در کوران پساجنگ و در گفت‌وگویی با رسانه‌ای نزدیک به جریان ترامپی، ایران در حال انتقال این پیام است که «تعامل ممکن است، اگر آمریکا اراده تغییر نشان دهد.»
به‌ویژه آنکه پزشکیان در ادامه این پاسخ، بر آمادگی ایران برای سرمایه‌ پذیری خارجی نیز اشاره کرد؛ نکته‌ای که اگر با رفع تحریم‌ها و تضمین‌های حقوقی همراه شود، می‌تواند افق‌های تازه‌ای برای بازسازی اقتصاد ایران در دوران پسا‌تحریم بگشاید. از این منظر، این مصاحبه نه تنها ناظر به بازتاب جنگ و پیامدهای آن، بلکه نشانه‌ای از تلاش ایران برای عبور از وضعیت تقابلی، با تکیه بر عقلانیت اقتصادی و ابتکار دیپلماتیک بود.
در مجموع، این مصاحبه کوتاه ولی هدفمند، نشان‌دهنده عزم دولت جدید برای بهره‌گیری هوشمندانه از دیپلماسی رسانه‌ای است. گفت‌وگو با رسانه‌ای نزدیک به جناح ترامپ، انتخابی تاکتیکی برای رساندن پیام ایران به لایه‌ای از ساختار قدرت آمریکاست که می‌تواند در شرایط کنونی در روند مدیریت و کاهش بحران اثرگذار باشد.
بازار