بزرگنمايي:

پیام فارس - فرهیختگان /متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سفر سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران‌ به قاهره در 12 خرداد 1404، گامی در تقویت روابط ایران و مصر و هماهنگی در مسائل منطقه‌ای بود. این سفر، که شامل دیدار با «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهور مصر، «بدر عبدالعاطی»، وزیر خارجه، و «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد، نشان‌دهنده عزم دو کشور برای گسترش همکاری‌های دوجانبه و نقش‌آفرینی در تحولات منطقه‌ای بود. عراقچی ایران و مصر را دو قدرت منطقه‌ای با تمدن‌های ریشه‌دار خواند که برای صلح و امنیت منطقه نقش کلیدی دارند. او از اراده مشترک برای توسعه روابط سخن گفت و اعلام کرد موانع باقی‌مانده به‌زودی رفع می‌شود. توافق برای افزایش مبادلات تجاری و گردشگری، از دستاورد‌های کلیدی این سفر بود. بازار 100میلیون نفری مصر فرصتی برای محصولات ایرانی مانند زعفران و خدمات فنی است، و جاذبه‌های تاریخی دو کشور می‌تواند گردشگری را تقویت کند. 
 بحران غزه از محور‌های اصلی مذاکرات بود. عراقچی از تلاش‌های مصر و قطر برای آتش‌بس قدردانی کرد و خواستار آتش‌بسی پایدار شد که شامل تبادل اسرا و ارسال کمک‌های بشردوستانه باشد. او درباره یمن توضیح داد که انصارالله مستقل عمل می‌کند، اما ایران از اهداف آن‌ها در حمایت از فلسطین پشتیبانی می‌کند. عراقچی با تأکید بر غیرقابل مذاکره بودن غنی‌سازی، آن را دستاوردی علمی دانست که ایران بهای سنگینی برای آن پرداخته است. او با استناد به فتوای رهبر انقلاب، سلاح هسته‌ای را رد کرد، اما گفت ایران آماده اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه خود است. 
 دیدار با گروسی در قاهره، تعهد ایران به همکاری با آژانس را نشان داد، البته مشروط به استقلال آژانس از فشار‌های غربی. او استاندارد‌های دوگانه غرب را محکوم کرد و رژیم‌صهیونیستی را به دلیل تهدیدات هسته‌ای، خطر واقعی منطقه دانست. وزیر امور خارجه تهدیدات رژیم‌صهیونیستی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران را جنایت بین‌المللی خواند و هشدار داد که اسرائیل متضرر اصلی خواهد بود. درباره مکانیسم اسنپ‌بک نیز گفت این سیاست اروپا بحران را تشدید می‌کند و دیپلماسی تنها راه‌حل است. یکی از مهم‌ترین بحث‌های‌ مطرح‌شده در این سفر که بار‌ها تکرار شده است، تأکید بر موضع ایران در مذاکرات هسته‌ای بود. کارشکنی‌های آژانس و مواضع متناقض طرف آمریکایی، دستگاه دیپلماسی را ملزم کرده است تا دائماً بر مواضع صریح ایران در بحث هسته‌ای تأکید کند. وزیر خارجه مصر در جریان دیدار با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد قاهره از تلاش‌های میانجی‌گرانه عمان در مذاکرات میان تهران و واشنگتن استقبال می‌کند و آماده است هرگونه پشتیبانی لازم را برای موفقیت مسیر صلح‌آمیز جهت دستیابی به توافق در خصوص پرونده هسته‌ای ایران ارائه دهد. 
مطلع‌کردن مصر از فحوای مذاکرات ایران و آمریکا
احمد بروایه معتقد است محور اصلی سفر عراقچی به مصر با رویداد‌های فلسطین مرتبط است. او در این باره توضیح داد: «برآورد من این است که این سفر بیشتر در مورد بحث غزه و ادامه این کشتار جمعی است که رژیم صهیونیستی دارد در غزه انجام می‌دهد. به نظرم موضوع بر سر همین بحث است و پیگیری مسائل و هماهنگی‌های بیشتر بین ایران و مصر برای اینکه به یک آتش‌بس در غزه دست پیدا شود و این کشتار در غزه متوقف گردد. به نظرم یکی از مهم‌ترین محور‌ها همین است، در درجه اول. 
در درجه دوم هم به نظرم ایران و مصر، در حال حاضر، بعد از هفتم اکتبر، هماهنگی‌هایشان در مسائل منطقه بیشتر شده و این نزدیکی به نظر می‌رسد ادامه‌دار است و ادامه خواهد داشت. بنابراین، به نظرم بخشی از ماجرا مربوط می‌شود به بحث مذاکراتی که الان به‌طور غیرمستقیم در مسقط در حال برگزاری است. به نظرم ایران خواسته است که مصر را از فحوای مذاکرات و این بحثی که دارد رخ می‌دهد، مطلع کند و در این زمینه با یکدیگر تبادل نظر داشته باشند. 
مسئله‌ای که مطرح است، بحث ارتقای روابط با مصر است؛ که گویا اعلام آمادگی کرده‌اند پرواز‌های بین تهران و قاهره، بعد از چند دهه، دوباره برقرار شود. این نشان می‌دهد که احتمالاً مصری‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که در این وضعیت بغرنج منطقه که در آن قرار دارند، باید تا حدی تحرکات دیپلماتیک خود را با رویکردی مسالمت‌آمیزتر و مصالحه‌جویانه‌تر نسبت به ایران دنبال کنند.»
مخالفت آمریکا و رژیم با روابط ایران و مصر
این کارشناس مسائل مصر و شمال آفریقا در ادامه با تأکید بر اینکه همه‌چیز بستگی به دولت مصر دارد که تا چه میزان می‌خواهد در این زمینه گشایش ایجاد کند، گفت: «ما بعد از انقلاب، در دهه 70 و ورود به دهه 80، بیشترین میزان روابط را با مصر داشتیم. بالاخره دفتر حفاظت منافع‌مان آنجا فعال‌تر بود و یک‌سری تبادلات مثلاً انجام می‌گرفت. در حال حاضر باید دید که مصری‌ها می‌خواهند تا چه میزان فضا را باز کنند. هنوز مشخص نیست که آن‌ها تا چه میزان تمایل به باز کردن فضا دارند. تحفظاتی از جانب آمریکا و رژیم وجود دارد برای رابطه با ایران. درست است که الان به خاطر بحث توافق پکن، شاید سعودی‌ها و کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس زیاد نسبت به این قضیه حساسیت نداشته باشند، ولی طبیعتاً آمریکا و رژیم صهیونیستی مخالف بهبود روابط بین ایران و مصر خواهند بود. مصری‌ها هم به خاطر ملاحظاتی که معمولاً دارند، همه این‌ها را در نظر می‌گیرند وقتی که می‌خواهند کاری را انجام بدهند. بنابراین، بدون اینکه ببینیم مصری‌ها تا چه میزان قصد گشایش دارند، نمی‌شود گفت که بالاخره این روابط تا چه حدی خواهد رسید.»‌ 
مصر می‌خواهد در منطقه خودی نشان دهد
بروایه معتقد است که مصر از بعد از طوفان الاقصی، احساس ضعف می‌کند. او درباره علت این موضوع توضیح داد: «مصر می‌بیند رژیم‌صهیونیستی با حمایت آمریکا و کل جهان غرب در حال اجرای برنامه‌های خودشان هستند و هیچ وقعی هم به کشور‌های منطقه و خواسته‌های آن‌ها نمی‌نهند. کما اینکه نقش میانجی‌گری مصر هم تا حد زیادی تحت‌الشعاع نقش کشور‌هایی مثل قطر، امارات و غیره قرار گرفته. بنابراین، مصری‌ها در اینجا یکی از دلایل اینکه به دنبال نزدیک‌کردن روابط خود با ایران هستند این است که از این مخمصه خود را تا حدی ر‌هایی ببخشند و تا اندازه‌ای کارت‌های بیشتری را در دست خود داشته باشند. طبیعتاً بحث آتش‌بس یک مسئله‌ای است که مصری‌ها به شدت دنبال آن هستند و امیدوارند که مثلاً همین امروز صورت بگیرد. ولی خودشان هم می‌دانند که تأثیرگذاری‌شان روی ایالات متحده و رژیم تا حد زیادی محدود است.»
وزن کشور‌های عربی در مذاکرات ایران و آمریکا پایین است
بروایه در بخش پایانی گفت‌وگو با اشاره به اینکه این سفر تأثیر زیادی بر مذاکرات ایران و آمریکا نخواهد داشت، افزود: «این به این دلیل است که مصری‌ها اساساً در این حوزه ورودی ندارند و آن وزنی را که بخواهند داشته باشند، به آن صورت ندارند. وزن آن‌ها در این مسئله حتی از وزن کشور‌هایی مثل عربستان و امارات -که آن‌ها هم وزن‌شان خیلی بالا نیست- پایین‌تر است. برآورد من این است که اساساً وضعیت کشور‌های عربی در این مسئله پایین است، و مصر هم در میان کشور‌های عربی جایگاهی حتی پایین‌تر دارد. 
ایران و مصر بالاخره دو کشور مسلمان‌اند که ارتباط بین آن‌ها را باید به فال نیک گرفت، ولی خب، بالاخره همیشه این مصر بوده که نسبت به این قضیه تحفظ داشته، ملاحظه داشته، و جمهوری اسلامی هم هیچ‌وقت به دنبال این نبوده که چیزی را به مصر تحمیل بکند یا خواسته‌ای از مصر داشته باشد یا حتی روابطش با مصر را به هر قیمتی احیا کند. ایران راه خودش را می‌رفته، مصر هم راه خودش را. طبیعتاً اگر روابط برقرار شود، برای هر دو کشور خیلی بهتر است، ولی این‌طور نیست که جمهوری اسلامی ایران بخواهد خیلی خودش را برای رابطه با مصر به زحمت بیندازد. ایران دوست دارد این مسئله اتفاق بیفتد، به خاطر برادری اسلامی؛ ولی خب اگر آن‌ها نخواهند، ما هم کاری نمی‌توانیم بکنیم. ولی اگر آن‌ها بخواهند، ما طبیعتاً استقبال می‌کنیم.»
بازار