بزرگنمايي:

پیام فارس - اطلاعات /متن پیش رو در اطلاعات منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
بهرام امیر احمدیان| کشمیر از جمله مناطق بحرانی جهانی است که پس از استقلال هند از بریتانیا در سال 1947 و تشکیل دو کشور هند و پاکستان(شرقی و غربی) هنوز حل نشده باقی مانده است.
ساختار سازمان ملل و شورای امنیت آن، نتوانسته است نسبت به فیصله این مناقشه اقدامی اساسی انجام دهد. هر دو کشور خصومت را تا بدانجا رسانده اند که برای موازنه نظامی، هزینه های بسیاری را متحمل شده و به بازدارندگی هسته ای روی آورده و سرانجام هر دو دارای بمب اتمی هستند. تاسیس پیمان شانگهای به ابتکار روسیه و چین و عضویت دائم هند و پاکستان در آن هم نتوانست نسبت به رفع بحران و حل مساله کشمیر اقدامی عملی انجام دهد.
در حادثه ای تروریستی در منطقه پهلگام کشمیر تحت کنترل هند مردان مسلح در 22آوریل، 26گردشگر را کشتند. تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته، اما منابع امنیتی هند شاخه‌ای از گروه «لشکر طیبه» پاکستان، را در پس این حمله می‌داند، اما اسلام‌آباد این اتهامات را «قویا» رد می‌کند.در واقع اختلاف میان دو کشور در مورد کشمیر به سال 1947در زمان استقلال بر می‌گردد که کشمیر میان پاکستان و هند تقسیم شد.
هند و پاکستان بر سر کشمیر در 1947و 1965جنگیده‌اند. پاکستان روز چهارشنبه 10اردیبهشت اعلام کرد اطلاعاتی «معتبر» در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند قصد دارد در چند روز آینده به این کشور حمله کند. این وضعیت بزرگ‌ترین فروپاشی روابط دو کشور از سال 2019به‌شمار می‌رود؛ زمانی که یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو، 40سرباز هندی را در کشمیر کشت. در آن واقعه، هند پاکستان را مقصر دانست و پاکستان آن را انکار کرد.این دو کشور همسایۀ مسلح به سلاح هسته‌ای روابط دیپلماتیک خود را کاهش داده، تهدید به تعلیق معاهدات کلیدی کرده و اتباع یکدیگر را اخراج کرده‌اند. اکنون هند تلویحاً از احتمال حملۀ نظامی محدود و قریب‌الوقوع سخن گفته و پاکستان نیز اعلام کرده که در صورت حمله، پاسخ نظامی خواهد داد. هند و پاکستان طی سال‌ها زرادخانه‌های هسته‌ای خود را گسترش داده‌اند، اما هدف اصلی این سلاح‌ها بازدارندگی از جنگ است، نه آغاز آن. 
هند سیاست «عدم استفاده نخست» از سلاح هسته‌ای را دنبال می‌کند، به این معنا که تنها در صورت حمله هسته‌ای به نیروها یا سرزمین‌هایش، با سلاح هسته‌ای پاسخ خواهد داد .اما پاکستان سیاست متفاوتی با عنوان «بازدارندگی در تمام طیف» دارد که شامل استفاده از تسلیحات هسته‌ایِ تاکتیکی برای مقابله با تهدیدهای هسته‌ای و حملات نظامی متعارف از سوی رقیب بزرگ‌تر، قوی‌تر و ثروتمندتر منطقه‌ای است.
پاکستان می‌گوید اگر احساس کند با تهدیدی حیاتی روبه‌رو است، استفاده نخست از سلاح هسته‌ای منتفی نیست. با این حال، آغاز جنگ هسته‌ای از سوی پاکستان پرهزینه خواهد بود، چراکه در برابر توان نظامیِ برتر هند قرار دارد و سه جنگ متعارف را در گذشته باخته است.با وجود دهه‌ها دشمنی و بی‌اعتمادی، هند و پاکستان عضو توافقی هستند که حمله به تأسیسات هسته‌ای یکدیگر را ممنوع می‌کند. آن‌ها هرسال در ماه ژانویه فهرستی از تأسیسات هسته‌ای خود را با هم ردوبدل می‌کنند و این کار را 34سال پیاپی است که انجام داده‌اند. با این حال، هیچ‌یک از دو کشور عضو «معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» (NPT) نیستند.در بحران کنونی، هنوز اقدام بزرگی روی نداده، اما پاکستان می‌گوید جنگنده‌های هندی را در حریم هوایی خود دیده و پهپادهای جاسوسی هند را سرنگون کرده است.
احتمالاً پاسخ نظامی دو طرف در امتداد خط کنترل (مرز عملیاتی در کشمیر) و هدف قرار دادن زیرساخت‌های ارتش یا محل‌های استقرار شبه‌نظامیان خواهد بود. در بیانیه ارتش پاکستان آمده است: « پاکستان پرتاب آزمایشی موفقی از سامانه تسلیحاتی ابدالی، یک موشک زمین‌به‌زمین با برد 450کیلومتر، انجام داد. این پرتاب به‌منظور اطمینان از آمادگی عملیاتی نیروها و تأیید پارامترهای فنی کلیدی، از جمله سامانه ناوبری پیشرفته و قابلیت مانور ارتقایافته موشک انجام شد.».
این پرتاب موشکی کمی پس از آن انجام شد که هند تمامی واردات از پاکستان را ممنوع کرد به دلیل آن چه «نگرانی‌های امنیت ملی» خوانده است.ژنرال عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، روز 13 اردیبهشت ریاست جلسه‌ای را با فرماندهان ارشد خود درباره «وضع کنونی تنش میان پاکستان و هند» برعهده داشت.
او بر اهمیت حیاتی «هوشیاری بالا و آمادگی در تمامی جبهه‌ها» تأکید کرد.هند پاکستان را به تعلیق معاهده حیاتی درباره تقسیم آب شش رودخانه در حوضه سند میان دو کشور، تهدید کرده است. معاهده آب‌های رود سند که در سال 1960میان دو کشور امضا شد، به رغم دو جنگ میان رقبای هسته‌ای همچنان برقرار ماند و نمونه‌ای موفق از مدیریت منابع آبی فرامرزی به شمار می‌رفت. تعلیق این معاهده بخشی از اقدامات تنبیهی هند علیه پاکستان است. اسلام‌آباد نیز با اقدامات متقابل واکنش نشان داده و هشدار داده که قطع جریان آب از سوی هند «به‌منزله اقدام جنگی تلقی خواهد شد».
واکنش جامعه جهانی
سفر اخیر جی‌دی‌ ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا، به دهلی در زمانی که آمریکا روی همکاری هند در برابر چین حساب می‌کند، ظاهرا در شدت واکنش هند به رویداد کشمیر در برابر پاکستان بی‌تاثیر نبوده است.دونالد ترامپ در پاسخ به سوالی در مورد تنش میان پاکستان و هند گفت: «ما با هند و پاکستان خیلی نزدیکیم، آنها سالهاست بر سر کشمیر می‌جنگند».
وزیر خارجه آمریکا، گفته است با هند و پاکستان تماس خواهد گرفت و از دولت‌های دیگر نیز خواسته برای آرام‌کردن اوضاع وارد عمل شوند .با توجه به جنگ‌های جاری در خاورمیانه و اوکراین و نابسامانی اقتصادی جهانی، جامعه بین‌المللی علاقه‌ای به یک جنگ جدید در جنوب آسیا ندارد .
جمهوری اسلامی ایران با روابط حسنه ای که با هر دو کشور دارد، خواهان خویشتنداری و حل مساله از مجاری دیپلماسی است. همپیمانان ثروتمند پاکستان در حوزه خلیج فارس نیز خواهان ثبات و امنیت شده‌اند و هند نیز با اعضای گروه 7درباره بحران در تماس بوده است.
چین هم که مهم‌ترین بازیگر منطقه‌ای است، از دو طرف خواسته خویشتنداری کنند. سازمان ملل متحد نیز از هند و پاکستان خواسته تنش‌زدایی کنند. در مجموع و به‌طور خلاصه، هیچ‌کس خواهان جنگ دیگری نیست.
بازار