پیام فارس

آخرين مطالب

گفت و گوی ایسنا با جامعه شناس و استاد دانشگاه:

خشونتی که بیشتر و حساسیتی که کمتر می‌شود مقالات

خشونتی که بیشتر و حساسیتی که کمتر می‌شود
  بزرگنمايي:

پیام فارس - ایسنا/فارس وقتی سیاستمداران ایرانی خیلی راحت به یکدیگر تهمت می‌زنند و ترور شخصیت می‌کنند، به نهادینه شدن خشونت روانی کمک می‌کنند، روندی که مانند بسیاری از رفتارها و کنش‌ها، برای جامعه مضر است و تاثیرات منفی خود را برجای می‌گذارد.

اینگونه به نظر می‌رسد که مردم نسبت به چه چیزهایی حساس‌تر شده‌اند و به مواردی اهمیت می‌دهند، که پیش‌تر برایشان مهم نبود. انسان‌ها دیگر از سطح اولیه زندگی و تامین نیازهایی مانند خوراک و پوشاک فراتر رفته‌اند و به سلامت روانی نه تنها خود، بلکه به سلامت جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند هم توجه دارند.
در کتب قدیمی، از خشونت گسترده به مثابه عملی مشروع صحبت می‌شد، ولی امروز جامعه به خشونت واکنش نشان می‌دهد، حتی اگر قربانی این خشونت یک نفر باشد، اما همچنان پرسش‌هایی وجود دارد؛ اینکه آیا میزان خشونت در جامعه ایران، بیشتر شده است؟ دلیل آن چیست؟ آیا واکنش به خشونت، بیشتر و پررنگتر شده و ....
مثله شدن فرزندان به دست خانواده، آخرین مورد از یک خشونت خانوادگی بود که برای چند روز به خبر داغ ایران و حتی جهان بدل شد، اتفاقی که روی اقدام مادری که 2 فرزند خود را به قتل رسانده بود، سایه انداخت، اما واکنش‌ها به اتفاقات خانواده خرمدین، چه ارزیابی‌هایی را در خود دارد؟
برای درک بهتر آنچه در زمینه خشونت در حال اتفاق است، با دکتر حلیمه عنایت، استاد بخش علوم اجتماعی دانشگاه شیراز گفت و گو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
آیا واقعا خشونت در جامعه ایران افزایش یافته است؟
زمانی که سلامت روانی و اجتماعی جامعه ایران را ارزیابی می‌کنیم، می‌توان دید وضعیت سلامت جامعه ما رو به وخامت است، و این وخامت الزاما در شنیدن اخبار قتل و جنایت خلاصه نمی‌شود؛ این چیزها در هر کشوری اتفاق می‌افتند، اما خشونت فقط خشونت فیزیکی نیست. فشارهای مختلفی که بر مردم وارد می‌شود، فقر و استرس ناشی از آن، مصداق خشونت هستند. به علاوه شرایط کرونا و محدودیت‌هایی که ایجاد کرده، مزید برعلت شده و وضعیت خطرناکی را ایجاد می‌کند. پس در مجموع به نظر من هم خشونت در جامعه ایرانی افزایش یافته است.
وقتی که سیاستمداران ایرانی خیلی راحت به یکدیگر تهمت می‌زنند و ترور شخصیت می‌کنند، باعث نهادینه شدن این شکل از خشونت می‌شوند.
در گذشته شاید فقط در بحث جوک‌های قومیتی نگران خشونت روحی و روانی بودیم، ولی امروز مسئله گسترده‌تر شده است. در واقع حتی انتشار خبر دستگیری یک اختلاس‌گر، اعمال خشونت علیه طبقه فقیر جامعه است. البته منظورم این نیست که این دست خبرها منتشر نشوند، بلکه قصدم فقط تبیین شرایط موجود است. شرایطی که در قالب آن می‌گوییم خشونت درحال افزایش است. آیا در دهه‌های پیشین هم اختلاس‌هایی با این ارقام را می‌دیدیم؟ یا اخلاقیات این چنین راحت زیر پا گذاشته می‌شدند؟ مسلما این روند برای سلامت جامعه مضر است.
آیا رسانه در ایران به مخاطب اضطراب تزریق می‌کند و این اضطراب به خشونت منجر می‌شود؟
طی روزهای گذشته، شخصا در تمام گروه‌هایی خانوادگی و دوستانه که عضو بودم، پیام می‌دادم که لطفا بیش از این درباره موضوع خانواده خرم‌دین صحبت نکنید. چون هرکس از زوایه دید خودش به ماجرا نگاه می‌کرد و نظر می‌داد. یکی دستگاه‌های انتظامی را شماتت می‌کرد و دیگری از شکاف نسل‌ها می‌گفت.
بله، به نظر من رسانه می‌تواند به این مسائل دامن بزند. عصر رسانه، عصر بحران‌زایی است و فاصله‌های زیادی را درون خانوده‌ها ایجاد می‌کند. حرف من این است که چرا نکات پراکنده‌ای از یک جلسه دادگاه، بدون ارتباط مشخصی با یکدیگر، باید پخش شود؟ و چرا جلسه دادگاه باید علنی باشد؟ اینگونه به دست همه یک بهانه‌ای می‌دهیم و اکنون واقعا در جامعه وحشت و اضطراب ایجاد شده است.
مسلما خشونت در جوامع انسانی، پدیده جدیدی نیست. پیش از بابک خرمدین هم پدران زیادی طی هزاران سال گذشته فرزندان خود را به قتل رسانده بودند. چرا انسان قرن 21 تا این حد نسبت به خشونت حساس شده است؟
خشونت یک پدیده تاریخی و جغرافیایی است و محدود به هیچ جامعه‌ای نیست. تحت تاثیر یک سری شرایط قرار می‌گیرد، ولی در تمام جوامع و در تمام طول تاریخ وجود داشته و دارد. امروز ولی حضور رسانه مسئله را متفاوت کرده است. شاید اگر پنجاه سال پیش یک پدر فرزندش را می‌کشت، قضیه پنهان می‌ماند یا نهایتا در سطح محله منتشر می‌شد. ولی امروز با وجود فضای مجازی، همه مردم از جنایت اطلاع پیدا می‌کنند. از سوی دیگر سطح آگاهی و اتنظار هم بالا رفته است. مردم امروزه می‌دانند که حق دارند نسبت به قانون و حقوق خود آگاهی داشته باشند. مردم انتظار دارند مشکلات را قانون حل کند، نه خود افراد. ضمن اینکه عمق خشونت قتل‌ها و بیان پس از دستگیری هم خیلی زیاد بود.
آیا در نهاد خانواده‌های سنتی و پدرسالار خشونت نهفته شده است؟
سنتی با پدرسالار متفاوت است. خانواده سنتیِ دارای روابط سالم، می‌تواند وجود داشته باشد. پدرسالاری بدان معناست که هرم قدرتی در خانواده ترسیم شود و پدر در راس آن هرم قرار گیرد. تصمیم گیرنده مطلق خود اوست و حقی برای دیگر اعضای خانواده قائل نیست، اما خانواده سنتی لزوما این ویژگی‌ها را ندارد. ما هم در خانواده سنتی بزرگ شدیم، ولی پدران ما اینگونه نبودند. اتفاقا روابط در خانواده‌های سنتی بسیاری از مسائل و مشکلات میان اعضا را حل می‌کرد و خانواده مرجعی پذیرفته شده برای فرزندان بود.
امروزه همگام با مدرن شدن، خانواده مرجعیت خود را از دست داده است. البته به تفسیر گیدنز، در خانواده‌های مدرن روابط دموکراتیک‌تر و عاطفی‌تری برقرار است، ولی این به آن معنا نیست که در خانواده‌های سنتی اینگونه نیست، اما بسته بودن روابط در خانواده‌های پدرسالار و تصمیم‌گیری پدر خانواده برای تمام جنبه‌های زندگی همسر و فرزندان ممکن است به خشونت منجر شود. البته چنین خانواده‌هایی امروزه بیشتر در مناطق کمتر توسعه یافته و شهرهای کوچک وجود دارند.
آیا می‌توان میان توسعه اقتصادی و کاهش آسیب‌های اجتماعی رابطه معناداری را متصور شد؟
صرف توسعه اقتصادی را خیر؛ ولی بدون تاثیر نیست. بحران‌های حاصل از عدم توسعه می‌توانند زمینه‌ساز وقوع جرم باشند و توسعه اقتصادی قادر است این بسترهای آسیب‌زا را کاهش دهد، اما صرف توسعه افتصادی کافی نیست.
انتهای پیام

لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/211519/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

قهرمانی یزدانی در تور جهانی تنیس خلیج فارس

خاموشی‌های هفتگی شیراز اعلام می‌شود+ جدول

معامله 1.3 میلیون تن محصول در بورس کالای ایران

حماس: اسیر صهیونیست – آمریکایی را آزاد خواهیم کرد

«حامد راحت» سرپرست فولاد غدیر نی‌ریز شد

فینال مسابقات تور جهانی تنیس خلیج فارس

بازخوانی سیاست‌ مسکو در هشتادمین سالگرد پیروزی شوروی

چرا ترامپ هم نمی‌تواند نام خلیج فارس را تغییر دهد؟

ایران به کشورهای منطقه یادآوری می‌کند که هرگونه جنگ دامن‌گیر کل منطقه می‌شود

بسته دیپلماتیک هوشمند ایران

توقیف کارزارهای اعتراض به پیامک حجاب

بازی انتحاری «شی»

اندیشکده کارنگی: عقب‌نشینی آمریکا از نظم بین‌المللی، با اهداف ایران هم‌راستاست

ماجرای پیشنهاد متفاوت آمریکا به حماس

پک‌های آرایشی در پوشش اسباب‌بازی؛ تهدید جدی برای سلامت کودکان

همه نهادها مشمول اعمال فوق‌العاده خاص حقوق شدند

وقتی اتلاف برق معادل 408 میلیون بشکه نفت دیده نمی‌شود اما کولر مردم را مقصر می‌دانند

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس: جرایمی از جنس جرایم سازمان‌یافته در بانک آینده وجود دارد

پیش بینی قیمت دلار 22 اردیبهشت 1404؛ چشمک مذاکرات به بازار ارز

آیا می‌شود از انرژی هسته‌ای صرف نظر کرد؟

افزایش عجیب قیمت آب معدنی؛ یک لیتر آب چند برابر قیمت بنزین شد؟

چه‌کسی دستور ممنوعیت واردات آیفون لوکس آمریکایی را دور زد؟

بازگشت مرسدس بنز به ایران؛ چهار سواری محبوب در یک قدمی بازار

آیا ال.جی و سامسونگ به ایران بازمی‌گردند؟

94 پروژه عمرانی شهرداری شیراز به ارزش 75 هزار میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید

شرایط فروش محصولات تجاری گروه بهمن با تسهیلات لیزینگی

ناشر لبنانی: «خلیج‌فارس» یک نام رسمی بین‌المللی است

دکتر محمدحسن اسدی؛ شهرداری که ورزش را با مدیریت گره زد

ترامپ به دنبال جذب یک تریلیون دلار سرمایه‌گذاری عربستان است

الزام به فارسی صحبت کردن ناو آمریکایی توسط نیروهای ایرانی : در خلیج فارس باید فارسی صحبت کنید + فیلم

5 کشته در تصادف هولناک دلفان

درِ «باغ اوتیسم»به روی مبتلایان در شیراز باز شد

جرقه توانمندی نیروی دریایی سپاه از جنگ نفتکش‌ها در خلیج فارس + فیلم

تقاطع جام جم افتتاح، آمفی تئاتر روباز شیراز کلنگ‌زنی شد

120 اتوبوس گازسوز ریه های شیراز را می سوزانند

آهی، مشاور رئیس جمهور: مأمور به اجرای همان گفتمانی هستیم که مردم با آن پای صندوق آمدند

پیکر مطهر شهید ناصر جوهر زاده کارمند بنیاد شهید بعد از قریب به 39 سال شناسایی و به آغوش وطن بازگشت

نسیم آرامش در شبه‌قاره

نظارت نبود، مهسا در آتش سوخت

مرد سایه اسرائیل کیست؟

تصویر واقعی؛ درباره عکسی از خلوتی نمایشگاه کتاب

رایزنی در جده

«غریزه درست، اجرای بد»؛ نگاه متفکر آمریکایی به سیاست‌‏خارجی ترامپ

چه عینک آفتابی بزنیم؟

مرحله دوم سود سهام عدالت چه زمانی واریز می‌شود؟

قیمت ارز‌های دیجیتال در 21 اردیبهشت 1404؛ بیت کوین حدوداً 8.5 میلیارد تومان

شوک قیمتی تخم مرغ: از ایران تا سوئیس

بایواتانول در مسیر ورود به جایگاه‌های بنزین؛ سوخت سبز می‌شود

سیر تاریخی تورم؛ از ثبات تا بحران و فشار بی‌سابقه بر رفاه ایرانیان

مهاجرت طراحان و مرمت‌کاران فرش؛ ترکیه و پاکستان مقصد اصلی مهاجرت این صنعت است