پیام فارس

آخرين مطالب

گفت و گوی ایسنا با جامعه شناس و استاد دانشگاه:

خشونتی که بیشتر و حساسیتی که کمتر می‌شود مقالات

خشونتی که بیشتر و حساسیتی که کمتر می‌شود
  بزرگنمايي:

پیام فارس - ایسنا/فارس وقتی سیاستمداران ایرانی خیلی راحت به یکدیگر تهمت می‌زنند و ترور شخصیت می‌کنند، به نهادینه شدن خشونت روانی کمک می‌کنند، روندی که مانند بسیاری از رفتارها و کنش‌ها، برای جامعه مضر است و تاثیرات منفی خود را برجای می‌گذارد.

اینگونه به نظر می‌رسد که مردم نسبت به چه چیزهایی حساس‌تر شده‌اند و به مواردی اهمیت می‌دهند، که پیش‌تر برایشان مهم نبود. انسان‌ها دیگر از سطح اولیه زندگی و تامین نیازهایی مانند خوراک و پوشاک فراتر رفته‌اند و به سلامت روانی نه تنها خود، بلکه به سلامت جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند هم توجه دارند.
در کتب قدیمی، از خشونت گسترده به مثابه عملی مشروع صحبت می‌شد، ولی امروز جامعه به خشونت واکنش نشان می‌دهد، حتی اگر قربانی این خشونت یک نفر باشد، اما همچنان پرسش‌هایی وجود دارد؛ اینکه آیا میزان خشونت در جامعه ایران، بیشتر شده است؟ دلیل آن چیست؟ آیا واکنش به خشونت، بیشتر و پررنگتر شده و ....
مثله شدن فرزندان به دست خانواده، آخرین مورد از یک خشونت خانوادگی بود که برای چند روز به خبر داغ ایران و حتی جهان بدل شد، اتفاقی که روی اقدام مادری که 2 فرزند خود را به قتل رسانده بود، سایه انداخت، اما واکنش‌ها به اتفاقات خانواده خرمدین، چه ارزیابی‌هایی را در خود دارد؟
برای درک بهتر آنچه در زمینه خشونت در حال اتفاق است، با دکتر حلیمه عنایت، استاد بخش علوم اجتماعی دانشگاه شیراز گفت و گو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
آیا واقعا خشونت در جامعه ایران افزایش یافته است؟
زمانی که سلامت روانی و اجتماعی جامعه ایران را ارزیابی می‌کنیم، می‌توان دید وضعیت سلامت جامعه ما رو به وخامت است، و این وخامت الزاما در شنیدن اخبار قتل و جنایت خلاصه نمی‌شود؛ این چیزها در هر کشوری اتفاق می‌افتند، اما خشونت فقط خشونت فیزیکی نیست. فشارهای مختلفی که بر مردم وارد می‌شود، فقر و استرس ناشی از آن، مصداق خشونت هستند. به علاوه شرایط کرونا و محدودیت‌هایی که ایجاد کرده، مزید برعلت شده و وضعیت خطرناکی را ایجاد می‌کند. پس در مجموع به نظر من هم خشونت در جامعه ایرانی افزایش یافته است.
وقتی که سیاستمداران ایرانی خیلی راحت به یکدیگر تهمت می‌زنند و ترور شخصیت می‌کنند، باعث نهادینه شدن این شکل از خشونت می‌شوند.
در گذشته شاید فقط در بحث جوک‌های قومیتی نگران خشونت روحی و روانی بودیم، ولی امروز مسئله گسترده‌تر شده است. در واقع حتی انتشار خبر دستگیری یک اختلاس‌گر، اعمال خشونت علیه طبقه فقیر جامعه است. البته منظورم این نیست که این دست خبرها منتشر نشوند، بلکه قصدم فقط تبیین شرایط موجود است. شرایطی که در قالب آن می‌گوییم خشونت درحال افزایش است. آیا در دهه‌های پیشین هم اختلاس‌هایی با این ارقام را می‌دیدیم؟ یا اخلاقیات این چنین راحت زیر پا گذاشته می‌شدند؟ مسلما این روند برای سلامت جامعه مضر است.
آیا رسانه در ایران به مخاطب اضطراب تزریق می‌کند و این اضطراب به خشونت منجر می‌شود؟
طی روزهای گذشته، شخصا در تمام گروه‌هایی خانوادگی و دوستانه که عضو بودم، پیام می‌دادم که لطفا بیش از این درباره موضوع خانواده خرم‌دین صحبت نکنید. چون هرکس از زوایه دید خودش به ماجرا نگاه می‌کرد و نظر می‌داد. یکی دستگاه‌های انتظامی را شماتت می‌کرد و دیگری از شکاف نسل‌ها می‌گفت.
بله، به نظر من رسانه می‌تواند به این مسائل دامن بزند. عصر رسانه، عصر بحران‌زایی است و فاصله‌های زیادی را درون خانوده‌ها ایجاد می‌کند. حرف من این است که چرا نکات پراکنده‌ای از یک جلسه دادگاه، بدون ارتباط مشخصی با یکدیگر، باید پخش شود؟ و چرا جلسه دادگاه باید علنی باشد؟ اینگونه به دست همه یک بهانه‌ای می‌دهیم و اکنون واقعا در جامعه وحشت و اضطراب ایجاد شده است.
مسلما خشونت در جوامع انسانی، پدیده جدیدی نیست. پیش از بابک خرمدین هم پدران زیادی طی هزاران سال گذشته فرزندان خود را به قتل رسانده بودند. چرا انسان قرن 21 تا این حد نسبت به خشونت حساس شده است؟
خشونت یک پدیده تاریخی و جغرافیایی است و محدود به هیچ جامعه‌ای نیست. تحت تاثیر یک سری شرایط قرار می‌گیرد، ولی در تمام جوامع و در تمام طول تاریخ وجود داشته و دارد. امروز ولی حضور رسانه مسئله را متفاوت کرده است. شاید اگر پنجاه سال پیش یک پدر فرزندش را می‌کشت، قضیه پنهان می‌ماند یا نهایتا در سطح محله منتشر می‌شد. ولی امروز با وجود فضای مجازی، همه مردم از جنایت اطلاع پیدا می‌کنند. از سوی دیگر سطح آگاهی و اتنظار هم بالا رفته است. مردم امروزه می‌دانند که حق دارند نسبت به قانون و حقوق خود آگاهی داشته باشند. مردم انتظار دارند مشکلات را قانون حل کند، نه خود افراد. ضمن اینکه عمق خشونت قتل‌ها و بیان پس از دستگیری هم خیلی زیاد بود.
آیا در نهاد خانواده‌های سنتی و پدرسالار خشونت نهفته شده است؟
سنتی با پدرسالار متفاوت است. خانواده سنتیِ دارای روابط سالم، می‌تواند وجود داشته باشد. پدرسالاری بدان معناست که هرم قدرتی در خانواده ترسیم شود و پدر در راس آن هرم قرار گیرد. تصمیم گیرنده مطلق خود اوست و حقی برای دیگر اعضای خانواده قائل نیست، اما خانواده سنتی لزوما این ویژگی‌ها را ندارد. ما هم در خانواده سنتی بزرگ شدیم، ولی پدران ما اینگونه نبودند. اتفاقا روابط در خانواده‌های سنتی بسیاری از مسائل و مشکلات میان اعضا را حل می‌کرد و خانواده مرجعی پذیرفته شده برای فرزندان بود.
امروزه همگام با مدرن شدن، خانواده مرجعیت خود را از دست داده است. البته به تفسیر گیدنز، در خانواده‌های مدرن روابط دموکراتیک‌تر و عاطفی‌تری برقرار است، ولی این به آن معنا نیست که در خانواده‌های سنتی اینگونه نیست، اما بسته بودن روابط در خانواده‌های پدرسالار و تصمیم‌گیری پدر خانواده برای تمام جنبه‌های زندگی همسر و فرزندان ممکن است به خشونت منجر شود. البته چنین خانواده‌هایی امروزه بیشتر در مناطق کمتر توسعه یافته و شهرهای کوچک وجود دارند.
آیا می‌توان میان توسعه اقتصادی و کاهش آسیب‌های اجتماعی رابطه معناداری را متصور شد؟
صرف توسعه اقتصادی را خیر؛ ولی بدون تاثیر نیست. بحران‌های حاصل از عدم توسعه می‌توانند زمینه‌ساز وقوع جرم باشند و توسعه اقتصادی قادر است این بسترهای آسیب‌زا را کاهش دهد، اما صرف توسعه افتصادی کافی نیست.
انتهای پیام

لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/211519/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

اتحاد شوم برای نجات سیاستمداری فاسد

بازگشت به سیاست تخریب

اتهام بدون سند

اخراج حدود 150 خبرنگار

از رباط کریم تا رباط بخیل؛ درباره‌ اخراج شتاب‌زده پناه‌جویان افغانستانی

چراغ سبز پکن به فروش جنگنده‌های پیشرفته به تهران؟

ایران؛ حرکت بر لبه تنهایی

رسوایی جنسیِ ادامه دار؛ زخم «اپستین گیت» دهن باز کرد

هک و تحریم اتاق جنگ

سکانس‌هایی از رد خون

دلیل تفاوت فشار بین ماکسیمم و مینیمم

در جریان افزایش فشارخون چه اتفاقی برای بدن می‌افتد؟

پیش بینی قیمت دلار، طلا و سکه پنجشنبه 19 تیر 1404

نان به نرخ دولتی به دست مردم نمی‌رسد

کشف داروهای فاقد مجوز در مرودشت

درگیری محیط‌بانان با شکارچیانِ مسلح برای نجات حیات وحش در لارستان

آغاز کاشت ذرت تابستانه در 75 هزار هکتار از مزارع فارس

بیشترین شهدای دانش آموز دبستانی‌ بودند

فعال اصلاح طلب: صحبت‌های پزشکیان با کارلسون در راستای خواسته اکثر ایرانیان بود

حمله تندروها به مصاحبه استراتژیک رئیس جمهور

مسیر دشوار دیپلماسی

در کشور ما از هر 4 نفر حداقل یک نفر فشار خون دارد و نمی‌داند!

هشدار طب ایرانی درباره آلودگی هوا و توصیه‌هایی برای پیشگیری از آسیب‌ها

بازدهی بورس در هفته سوم تیر 1404

تولید بیش از 40 تن ماهی در شهرستان کوار

گوجه‌فرنگی داراب به بازار کشورهای حوزه خلیج فارس رسید

دست‌های آلوده

حمله‌ به‌ فردو و پرده‌های ابهام

مصاحبه پزشکیان به چالش کشیدن روایت لابی اسرائیل در آمریکا بود

بیکاری گسترده

نقش پروبیوتیک‌ها در سلامت‌ بدن / هشدار مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها

مسکو سیتی کجاست؟ همه چیز درباره مدرن‌ترین منطقه شهر مسکو در روسیه

وزیر کار: با مدیریت سیاسی نمی توان اقتصاد را مدیریت کرد

مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری: باید وجه مسافران بدون هیچ‌گونه کسری بازگردد

تروریست فراری را شناسایی و معرفی کنید

شیاد مذاکره!

بیانیه الجزایر؛ محملی برای غرامت جنگ 12 روزه

راز خشم تندروها از پزشکیان

تاثیر تغذیه مناسب در کاهش آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا

کاهش قیمت برنج در راه است

رنگ سبز بازار طلا و ارز؛ سکه امامی به کانال 78 میلیون تومانی وارد شد

مراسم عزاداری سالروز دفن شهدای کربلا در سومین حرم اهل بیت(ع) در ایران

برگزاری آزمون ورود به مدارس سمپاد از فردا

تشعشعات رادیواکتیو؛ تهدیدی جدی یا اغراق رسانه‌ای؟

تفاوت آتش‌بس، ترک مخاصمه و معاهده صلح

سفید و سیاه یک مصاحبه

ورود 8 داروی جدید به فهرست رسمی دارویی کشور

کاهش قیمت برنج در اه است

تکذیب فیلم منتسب به سهامداران بورس

فراخوان وزارت اقتصاد برای انتخاب بازارگردان اوراق مالی اسلامی