فارن پالیسی: چرا ترامپ سازمانهای اطلاعاتی آمریکا را ضعیف میکند؟
سیاسی
بزرگنمايي:
پیام فارس - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
اگر جاسوسان ملت ما، همانطور که «جان لو کاره» زمانی گفته بود، پیاده نظام ایدئولوژی ما هستند، تام سیلوستر سرباز گمنامی است که به ژنرالی چهارستاره تبدیل شد. دو سال پیش، او بهعنوان معاون مدیر عملیات سیا منصوب شد و مسوولیت هزاران افسر را در زمینه جاسوسی، اقدامات مخفی و عملیات شبهنظامی بر عهده داشت.
او این شغل را بهدلیل نقشش در سرقت نقشههای جنگی روسیه برای اوکراین، هشدار به جهان در مورد تهاجم قریبالوقوع و حمایت قاطع از ارتش و سرویسهای اطلاعاتی کییف بهدست آورد. تام وینر، ژورنالیست و برنده جایزه پولتزر در فارنپالیسی نوشت: وقتی ما در اتاقی بدون پنجره در مقر سیا در لانگلی ویرجینیا نشستیم، سیلوستر 33 سال مخفیانه کار میکرد؛ تا جایی که من میدانم، قبل از ملاقات ما، هیچ مدیر وقت سرویس مخفی مصاحبه رسمی انجام نداده بود. کمی بعد از اینکه او - با نام مستعار «تام اس.» - در یک پادکست داخلی تازه تاسیس سیا ظاهر شد، از او درخواست ملاقات کردم. من از آنچه او در مورد قدرت ستمگران در شکل دادن به سرنوشت ملتها گفته بود، شگفتزده شده بودم: «من در دهههای گذشته، مانند یک پرنده بیتجربه، نظارهگر اتفاقات تاریخ جهان بودهام. آنچه همچنان مرا وحشتزده و شوکه میکند، این واقعیت است که افراد به تنهایی میتوانند درد و رنج ایجاد کنند.»
سیلوستر همزمان با سوگند ریاستجمهوری دونالد ترامپ در 20ژانویه، بهعنوان مدیر موقت سیا منصوب شد و تا سه روز بعد، تا زمان سوگند جان راتکلیف، نامزد ترامپ و از اعضای ماگا (طرفداران سرسخت ترامپ)، در این سمت باقی ماند. او تا اواخر ماه مه که از سمت خود کنارهگیری کرد، معاون مدیر عملیات باقی ماند.
با نگاهی به گفتوگویمان، از خود میپرسم سیلوستر چگونه با فروپاشی اتحادهای ملی کنار میآید، در مورد آماتورها و چاپلوسهایی که اکنون مسوول امنیت ملی ایالات متحده هستند چه میگوید و آیا او از این میترسد که احتمال یک شکست اطلاعاتی فاجعهبار به همان سرعتی که در آغاز قرن بیستویکم افزایش یافت، در حال افزایش است؟
بازار ![]()
سازمان سیا مجری سیاست خارجی ایالات متحده است؛ جاسوسان آن بهشدت به دستورات از بالا حساس هستند و عملیات مخفی را تحت فرمان روسایجمهور و فقط روسایجمهور انجام میدهند. وقتی بزرگترین تهدید برای امنیت ملی ایالات متحده، مردی در کاخ سفید است، آنها چه میکنند؟
سیلوستر، در 60سالگی، قیافه لاغر و گرسنه یک کماندوی نظامی و شوخطبعی خشک یک خبرنگار جنگی سرسخت را داشت. پدرش افسر خدمات خارجی بود که در طول جنگ ویتنام در سفارت سایگون، کمی پس از مرگ مائو تسهتونگ در نمایندگی ایالات متحده در پکن و بهعنوان سرکنسول در شانگهای خدمت میکرد.
پدربزرگ او دریاسالار بود، پدرِ پدربزرگش قبل از جنگ جهانی دوم فرماندهی نیروی دریایی در اقیانوس آرام را بر عهده داشت و پدرِ پدرِ پدربزرگش در طول شورش بوکسورها در سال1900 به نجات سفارتخانههای خارجی پکن کمک کرد. او به آندوور رفت، پس از فارغالتحصیلی از آکادمی نیروی دریایی ایالات متحده در سال1985 با رئیسجمهور رونالد ریگان دست داد و 6سال بهعنوان یک نیروی ویژه دریایی (SEAL) فعالیت کرد و در ایستگاه قاهره بهعنوان افسر سیا مشغول بهکار شد.
پس از یازده سپتامبر، او پیش از حمله ایالات متحده به بغداد، ماموریتی تا حد زیادی موفق برای نفوذ به ارتش و سرویسهای اطلاعاتی صدام حسین رهبری کرد و سپس در سالهای 2005 و 2006 بهعنوان رئیس ایستگاه در دمشق خدمت کرد. او دهه بعدی را صرف اجرای عملیات مخفی در سراسر خاورمیانه کرد. در تابستان 2017، سیلوستر از توماس راکوسان، رئیس جدید سرویس مخفی که هویتش تا پس از بازنشستگیاش یک راز دولتی باقی ماند، احکام جدیدی برای ترک خدمت دریافت کرد. راکوسان از قبل از پایان جنگ سرد، در سراسر اروپای مرکزی و شرقی از روسیه جاسوسی میکرد.
نفرت او از روسها ریشه در خونش داشت. والدینش اهل چک بودند؛ او 9ساله بود که نیروهای شوروی قیام بهار پراگ را در سال1968 سرکوب کردند. راکوسان، خرابکاری ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاستجمهوری به نفع ترامپ را معادل جاسوسی حادثه یازده سپتامبر میدانست. در تلافی، او قصد داشت به کرملین نفوذ کند؛ یکی از بزرگترین آرزوهای سیا از زمان تاسیس آن و هدفی که هرگز محقق نشد. راکوسان قول داد که خانه روسیه در سازمان سیا را که در اوایل جنگ سرد برای جمعآوری اطلاعات در مورد اتحاد جماهیر شوروی و انجام عملیات مخفی برای تضعیف نفوذ شوروی در سراسر جهان تاسیس شده بود، بهطور اساسی بازسازی کند.
او با تربیت دهها افسر ارشد ضد تروریسم -از جمله سیلوستر، یکی از افسران مورد علاقهاش – کارش را پیش برد. او به آنها گفت: «روسها انتخابات لعنتی ما را دستکاری کردند. چطور مطمئن شویم که این اتفاق دیگر هرگز نمیافتد؟» برایش مهم نبود که آنها روسی صحبت نمیکنند یا هرگز پا به مسکو نگذاشتهاند.»
او به آنها دستور داد تا تخصص خود را در هدف قرار دادن و جذب تروریستها به کار گیرند و آن را علیه جاسوسان، دیپلماتها و الیگارشهای روسی بهکار گیرند. هدف، کسب اطلاعات در مورد نیات رهبر روسیه و حلقه نزدیکانش از طریق جاسوسی بود. راکوسان شنودگران الکترونیکی را در آژانس امنیت ملی (NSA) و نیروهای ضداطلاعات افبیآی به خدمت گرفت. او از رهبران کمیتههای اطلاعات و نیروهای مسلح کنگره درخواست کمک کرد. آنها پرسیدند: «به چقدر پول نیاز دارید؟» آنها دهها میلیون دلار تامین کردند و راکوسان در کمتر از 2سال، اندازه «خانه روسیه» را دو برابر کرد.
سیلوستر گفت: «کاری که او انجام داده بود، بازاندیشی و بیرون آوردن ما از الگویی بود که در آن در اوایل جنگ سرد گیر افتاده بودیم. قلب مساله، تصمیمات مشخصی بود که با آنها اطمینان حاصل میشد که ما به «روسیه هاز» (خانه روسیه) - که مدتها منزویترین بخش سیا بود - نور روز میتابانیم.» مرکز کنفرانس آن در ستاد مرکزی با پوسترهای تبلیغاتی شوروی که دهقانان عضلانی و سربازان خوشقیافه را به تصویر میکشیدند، تزیین شده بود. یکسوم از ساختمان «خانه روسیه»، «اتاق پشتی» بود که اپراتورها و تحلیلگران در طول دوران حرفهای خود در نهایت پنهانکاری در آن زحمت کشیده بودند؛ ماهیت کار آنها از زمانی که وینستون چرچیل، روسیه جوزف استالین را معمایی پیچیده در رمز و راز درون یک معما نامید، اساسا تغییر نکرده بود.
آنها اطلاعاتی را که طی سالها عملیات طاقتفرسا به دست آورده بودند، محافظت و احتکار میکردند، تمایلی به اشتراک گذاشتن اسرار خود با بیگانگان نداشتند و همه بیگانه بودند. آنها بهشدت متکبر و مغرور بودند. شرمآور اینکه، آنها حمایت پنهانی کرملین از انتخاب ترامپ را تا زمانی که خیلی دیر شده بود، ندیدند. راکوسان به نگهبان قدیمی اتاق پشتی دستور داد تا پروندههای مخفی خود را باز کنند، آنها را برای محافظت از منابع و روشها ضدعفونی کنند و آنها را با بقیه سرویس مخفی - و مهمتر از آن، متحدان آن در خارج از کشور- به اشتراک بگذارند. در گذشته، این اسرار همیشه بیش از حد حساس تلقی میشدند. اما همهچیز تغییر کرد و نتیجه انقلابی بود. فراخوان به اسلحه، بازگشت جاسوسی به جایگاه سنتی خود در سازمان سیا را پس از 16سال در سایه مبارزه با تروریسم، ضد شورش و وحشتهای همراه آنها رقم زد.
سازمان سیا در طول جنگ سرد نتوانسته بود نیات نظامی روسها را استنباط کند. اکنون جاسوسهای آن شروع به نفوذ به داخل کرملین کرده بودند و اسراری را که فقط جاسوسی میتوانست آشکار کند، کشف میکردند. تا تابستان2020، افسران سیا در ارتباط نزدیک با بریتانیاییها، هلندیها، اوکراینیها، لهستانیها، چکها، استونیاییها و بسیاری از سرویسهای اطلاعاتی دیگر علیه روسها کار میکردند. سیلوستر گفت: «تصمیم استراتژیک درمورد نحوه اشتراکگذاری اطلاعات وجود داشت. ما از آن بهعنوان یک مکانیسم نفوذ، به خودی خود، برای وادار کردن دولتها به همکاری با خود استفاده کردیم.» او افزود که این اعتماد به سختی بهدستآمده «به آنها اجازه داد تا دریچههایی از همکاری و اطلاعاتی را که تا آن زمان با ما به اشتراک نگذاشته بودند، باز کنند.» سیا و متحدان خارجی آن در حال تبادل اطلاعات، طراحی عملیات و از همه مهمتر، جذب منابع روسی بودند.
ویلیام برنز، مدیر وقت سیا، سال گذشته به من گفت که سیا توانسته بود «با سرویسهای روسی مقابله کند» و این کار را عمدتا با «همکاری با شرکای رابط در خارج از کشور برای افشا و مختل کردن فعالیتهای اطلاعاتی روسیه» انجام دهد.
او گفت: «و سپس چیزی که ما سعی کردیم از بهار2021 بر آن بنا کنیم، بُعد جذب نیرو بود. این واقعا، بهویژه پس از به صدا درآمدن طبل جنگ، فرصتی بینظیر بود، با توجه به نارضایتی برخی از بخشهای نخبگان روسیه و جامعه روسیه علیه رژیم پوتین.»
سیلوستر در بهار2021 بهعنوان رئیس جدید عملیات سیا در اروپا و اوراسیا، مسوولیت فراخوان برای جنگ علیه کرملین را بر عهده گرفت. در آن اکتبر، پنج هفته پس از سقوط کابل بهدست طالبان، او پیشبینی کرد که روسیه در حال آماده شدن برای حمله به اوکراین است. هیچ لحظه کشف و شهودی، هیچ جرقه بصیرتی، هیچ منبع واحدی منجر به این افشاگری نشده بود. جریانهای اطلاعاتی بسیاری که از طریق کانالهای بیشماری جریان داشتند، به رودخانهای عظیم تبدیل شده بودند.
سازمان سیا، سوار بر آن جریان، به این نتیجه رسیده بود که پوتین قصد جنگ دارد. سرویسهای جاسوسی کییف که پس از تصرف کریمه و دیگر بخشهای شرق اوکراین توسط پوتین در سال2014 توسط سیا بازسازی شده بودند، به یکی از بهترین منابع اطلاعاتی واشنگتن درمورد روسها تبدیل شده بودند؛ سیا در حال تبدیل شدن به بهترین دفاع اوکراینیها در برابر آنها بود. سیلوستر گفت: «این احتمالا یکی از بهترین سرمایهگذاریهایی بود که سازمان سیا، دولت ایالات متحده، انجام داده است؛ این سرمایهگذاری «اعتماد، اطمینان، توانایی در مواقع ضروری برای احساس حضور در سنگرها با هم» را ایجاد کرده بود.» تا پاییز 2021، سازمان سیا به اوکراینیها یک دوره کارشناسی ارشد در زمینه جاسوسی و عملیات شبهنظامی، همراه با توانایی درک و استفاده از جریان مداوم اطلاعات ایالات متحده داده بود. سیلوستر گفت: «اگر از من بپرسید دو عامل بزرگ که به اوکراین اجازه داده در برابر روسیه مقاومت کند، یکی تصمیمات از سال2014 به بعد برای سرمایهگذاری، جذب نیرو و پول و آموزش مداوم، تا زمان جنگ بود و دوم این تصمیم مداوم در مورد اشتراکگذاری اطلاعات و سفرهای مکرر مدیر ما به سراسر اروپا، پیش از حمله بود.»
برنز گفت که سیا باید اطلاع خود از آمادگی روسیه برای حمله را علنی میکرد و بایدن نیز این موضوع را تایید کرد. بسیاری از رهبران سیاسی اروپایی تردید داشتند؛ بوی بد گزارشهای جعلی سیا در مورد زرادخانه صدام هنوز باقی بود. اما سیلوستر گفت وقتی پیشبینی دقیق از آب درآمد، تاثیر آن برقآسا بود: «این واقعیت که ما اطلاعات دقیقی را با بسیاری از شرکای خود به اشتراک گذاشتیم که بهطور دقیق ورود روسیه به جنگ را پیشبینی کرده بودند، به ما گفتند که قدرتمندترین کاری است که سیا در 18سال گذشته با آنها و برای آنها انجام داده است.»
سیلوستر بقای اوکراین را پیروزی HUMINT نامید: «هوش انسانی، قلب و روح جاسوسی». این اصطلاح در دهه1950 ابداع شد تا کار جاسوسان انسانی را از SIGINT -اطلاعات سیگنالی جمعآوریشده توسط اناسای تازه تاسیس- و IMINT -تصاویر به دستآمده توسط هواپیمای U-2 و ماهوارههای شناسایی نوری- متمایز کند.
ریچارد هلمز، مدیر سابق سیا، در سال1983 هشدار داد که این فناوریها «تهدیدی برای تغییر ماهیت کار ما بودند.» او ادامه داد: «کلکسیونرهایی که ابزارهای فنی داشتند، شروع به بیاعتبار کردن کار کلکسیونرهای انسانی کردند.» فریاد جدید صاحبان ابزارها این بود: «پول را به ما بدهید و بگذارید خودمان باشیم و در واقع، چرا باید ریسک جاسوسی را بپذیریم وقتی ابزارها آنچه را که میخواهید بدانید به شما میگویند؟ اما در این میان یک مغالطه نهفته است. زیرا ابزارها نمیتوانند نیات انسان را پیشبینی کنند.» هلمز نتیجه گرفته بود: «اگر ضعفی در دستگاه اطلاعاتی ما وجود دارد، در توانایی ما در تشخیص این است که رهبران یک قدرت خارجی در هر موقعیت خاص چه کاری انجام خواهند داد.»
سیلوستر گفت: «اگر سازمان سیا 10تحلیلگر را برای مطالعه متن یک مکالمه شنودشده استخدام کند، آنها به 10 ارزیابی تحلیلی مختلف در مورد آنچه اتفاق افتاده است، خواهند رسید. اما اگر با کسی که در اتاق بوده صحبت کنید، ممکن است حقیقت یا چیزی نزدیک به آن را بدانید.» او گفت: «وقتی درباره هوش انسانی صحبت میکنیم، در واقع مجموعهای از همهچیزهایی است که به نحوه تفکر، عمل و زمینهای که دشمنان ما در آن تصمیمگیری میکنند، مربوط میشود. افرادی که سیا برای نفوذ به کرملین استخدام کرده بود. شماره پرونده نیستند، آنها انسانهایی هستند که تصمیم گرفتهاند کارهای فوقالعاده جسورانه و شجاعانهای انجام دهند تا دنیای اطراف خود را تغییر دهند.»
سیلوستر گفت: «توانایی واشنگتن برای هشدار دادن در مورد تهاجم روسیه و کند کردن نیروی آن به جاسوسی، اطلاعات انسانی، جمعآوری بینش از مردم برای اجرای سیاست متکی بود. همچنین دهه حمایت پنهانی سیا از اوکراین نیز چنین بود. این ماموریت به توانایی «ایجاد روابط انسانی» با افسران نظامی و اطلاعاتی خود بستگی داشت. او گفت: «آیا این جاسوسی است؟ قطعا. این همان چیزی است که HUMINT نامیده میشود و من فکر میکنم این باید بسیار افشاگرانه باشد.»
این فکر که انسانیت در قلب جاسوسی نهفته است، با این تصور که جاسوسی در بدترین حالت تا مغز استخوان غیراخلاقی است، در تضاد است. هر دو چیز درست است. مدیر اردوگاه آموزشی سیا در طول جنگ سرد، هیو کانینگهام، به دو نسل از کارآموزان جوان گفت: «ما باید بیشترین بیاخلاقی و بیشترین اخلاق را داشته باشیم.» اتحاد بین یک افسر سیا و یک کارمند خارجی، ترکیبی از اعتماد و خیانت بود که در ایمان مامور به ایالات متحده و انتخاب او برای ارتکاب خیانت ریشه داشت.
در طول جنگ سرد، سازمان سیا خوششانس بود که ایالات متحده، با وجود تمام نقصهایش، میتوانست ادعای جایگاه اخلاقی بالاتری نسبت به دشمنانش داشته باشد. این جایگاه 20سال پیش با افشای زندانهای مخفی این سازمان و شکنجههای اعمالشده در آنها از دست رفت. مبارزه برای اوکراین و علیه روسیه تا حدودی آن را بازپس گرفت. اکنون که ترامپ اعتماد با متحدان ایالات متحده را از بین برده است، توانایی سیا برای همکاری با شرکای بینالمللی خود و استخدام ماموران خارجی که ممکن است در مورد خطرات نادیده هشدار دهند، به خطر افتاده است و این تهدیدها به اندازه هر تهدید دیگری از زمان جنگ سرد جدی هستند.
در چند ماه گذشته، ترامپ، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین را دیکتاتور خوانده، او را به شروع جنگ در اوکراین متهم کرده و سعی کرده آتشبس با شرایط روسیه را به زور به او تحمیل کند. ترامپ در 5مارس جریان اطلاعات ایالات متحده به کییف را قطع کرد و به مدت یک هفته شیر آب را بسته نگه داشت؛ درحالیکه نیروهای اوکراینی در حال عقبنشینی بودند. حمایت او از اهداف جنگی روسیه خیانتی تلخ بود، آن هم نه فقط به اوکراین. افسران سیا از زمان تاسیس این سازمان در سال 1947، با کرملین در حال مبارزه بودهاند. آنها بهشدت به ارتباطات مخفی با دهها سرویس اطلاعاتی خارجی وابسته هستند؛ آنها بدون این کمک نمیتوانند در سطح جهانی فکر کنند. اکنون ترامپ متحدان ایالات متحده را نسبت به اشتراکگذاری اسرار با واشنگتن محتاط کرده است. این برای افسران و تحلیلگرانی که سعی میکنند از افق، به آینده نگاه کنند، نشانه بدی است.
ترامپ از زمان ارزیابی غیرقابل انکار سیا مبنی بر اینکه روسیه برای انتخاب او در سال2016 تلاش کرده است، بهشدت با این سازمان خصومت داشته است. او این سازمان را پایتخت «دولت پنهان» میبیند، آن رمزنگاری خیالی جاسوسان و سربازانی که مخفیانه برای تضعیف ریاستجمهوری او کار میکنند. در هفتههای قبل از شورش 6 ژانویه2021 در ساختمان کنگره، او به این باور رسیده بود که جینا هاسپل، مدیر وقت سیا، بخشی از توطئهای برای دستکاری در انتخابات ریاستجمهوری علیه او بوده است. ترامپ سعی کرد هاسپل را کنار بگذارد؛ اما هاسپل در مقابل او ایستاد و از این سازمان در برابر خشم او محافظت کرد. راتکلیف در هر فرصتی در انجام این کار شکست خورده است. او افراد جدید استخدام شده در سیا را اخراج کرده، افسران ارشد را برای بازنشستگی زودهنگام هدف قرار داده، اطلاعات را برای جلب رضایت رئیسجمهور تحریف کرده و بر یک پاکسازی ایدئولوژیک نظارت داشته است. در ماه مارس، سیلوستر و همکارانش یک افسر تازه بازنشسته شده را برای جانشینی او نامزد کردند: «رالف گاف، 6بار رئیس ایستگاه سیا که عمیقا در عملیات روسیه و اوکراین درگیر بوده است.»
گاف بهعنوان یک شهروند، قویترین حمایت را از کییف ابراز کرده بود. همان روز، لورا لومر، یک خرابکار راست افراطی که مورد علاقه ترامپ است، به دفتر بیضی شکل رفت و فهرستی طولانی از مقامات اطلاعاتی و امنیت ملی را که آنها را ساکنان دولت پنهان میدانست، به او تحویل داد. کاخ سفید ظرف چند ساعت نامزدی گاف را مسدود کرد.
با ریاست راتکلیف در سازمان سیا، ریاست افبیآی توسط کاش پاتل، از اعضای جنبش ماگا، تولسی گابارد، نظریهپرداز توطئه که بر اطلاعات ملی نظارت دارد و در نهایت پیت هگست، ملیگرای مسیحی، در پنتاگون، مقدمات یک کابوس امنیت ملی را فراهم کرده است. هانا آرنت دههها پیش اظهار کرد: «تمامیتخواهی در قدرت، همواره تمام استعدادهای درجه یک را صرف نظر از همدردیهایشان، با آن خلوچلها و احمقهایی جایگزین میکند که فقدان هوش و خلاقیت هنوز بهترین تضمین وفاداری آنهاست.»
سیلوستر سال گذشته گفت: «جهان بهطور فزایندهای پیچیده و خطرناک میشود. در سراسر جهان، دشمنان ما هر کاری از دستشان برمیآید، انجام میدهند تا حکومت استبدادی را برقرار کنند. روسیه و چین با کشورهای دیگری که از سلطه آنها میترسند، از استبداد آنها میترسند و فقط از روی احساس ارعاب یا تجارت، یا اینکه تطمیع شدهاند، همکاری میکنند.» اما او با اطمینان اظهار کرد که ایالات متحده متحدانی در سراسر جهان دارد که با ما و آنچه که ما میخواهیم در این جهان انجام دهیم، همذاتپنداری میکنند.» اکنون که ایالات متحده به سمت استبداد میرود، چه کسی با آن طرف است؟
در طول هشت دهه، افسران سیا خود را ارتشی مخفی در نبرد برای چیزی میدانستند که زمانی بهعنوان جهان آزاد شناخته میشد. اکنون این کشور با تهدیدی از درون مواجه است.
درحالیکه رئیسجمهور به آزادیهای مدنی و قانون اساسی حمله میکند، ابزارهای امنیت ملی ایالات متحده در دست چاپلوسان اوست. پایههای سیاست خارجی آن در حال فروپاشی است. رتبه باتجربهترین جاسوسان و تحلیلگران سیا در حال کاهش است. روابط آن با سرویسهای خارجی در حال فرسایش است. همه اینها خطر یک شکست اطلاعاتی فاجعهبار را افزایش میدهد. تصور کنید اگر ایالات متحده در روزهای آینده مورد حملهای غافلگیرکننده قرار گیرد، چه اتفاقی میتواند بیفتد؟ چه چیزی مانع از اعلام حکومت نظامی، تعلیق انتخابات و حکومت واقعی بهعنوان یک دیکتاتور توسط ترامپ خواهد شد؟
رؤسایجمهور قبل از ترامپ از سازمان سیا برای تحقق جاهطلبیهای امپریالیستی خود استفاده کردهاند و جاسوسان این کشور سابقهای در به چالش کشیدن رؤسایجمهور ندارند. اما شاید کسانی که بیشترین اخلاق را دارند در برابر او مقاومت کنند. سالها ممکن است بگذرد تا داستانهای آنها روایت شود.
-
يکشنبه ۲۲ تير ۱۴۰۴ - ۱۵:۳۵:۲۱
-
۹ بازديد
-

-
پیام فارس
لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/966976/