بزرگنمايي:

پیام فارس - روزنامه جوان /متن پیش رو در جوان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
تهران و واشینگتن اعلام کردند که دور چهارم مذاکرات هسته‌ای را که قرار بود امروز در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شود، به تعویق انداخته‌اند
بازار
حامد خبیری| دور چهارم مذاکرات ایران و امریکا که قرار بود امروز در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شود، به تعویق افتاد. عباس عراقچی، وزیر خارجه گفته که ما به همراه طرف‌های عمانی و امریکایی تصمیم گرفتیم دور چهارم مذاکرات را «به دلایل لجستیکی و فنی» به تعویق بیندازیم؛ روایتی که طرف عمانی هم آن را تأیید کرده و گفته مذاکرات «به دلایل لجستیکی» به تعویق افتاده و البته سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفته «هیچ‌گاه زمان و مکان حضور ایالات متحده در دور چهارم مذاکرات تأیید نشده بود.» با این حال، حدس‌هایی نه چندان دور از ذهن در این باره وجود دارد که تعویق مذاکرات به دلیل تحریم‌های روز چهارشنبه امریکا و همچنین تهدید دونالد ترامپ است که روز پنج‌شنبه گفت هر کشوری از ایران نفت بخرد حق تجارت با امریکا را ندارد و وزارت خارجه ایران هم در واکنش، ادامه تحریم‌های غیرقانونی و فشار بر شرکای تجاری و اقتصادی ایران را به‌شدت محکوم کرده و گفته که چنین رویکردی را برنمی‌تابد. 
تهران و واشینگتن اعلام کردند که دور چهارم مذاکرات هسته‌ای را که قرار بود امروز در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شود، به تعویق انداخته‌اند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در شبکه ایکس نوشت: «ما به همراه طرف‌های عمانی و امریکایی تصمیم گرفتیم دور چهارم مذاکرات را به دلایل تدارکاتی و فنی به تعویق بیندازیم»؛ چیزی که وزیر خارجه عمان هم آن را تأیید و اعلام کرده که به‌دلایل لجستیکی، نشست برنامه‌ریزی‌شده میان ایالات متحده و ایران که قرار بود شنبه در رم برگزار شود، به تعویق افتاده است. درحالی که به گفته طرف عمانی، تاریخ جدید این مذاکرات پس از توافق متقابل اعلام خواهد شد، تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا، به بی‌بی‌سی گفته که اساساً «هیچ‌گاه زمان و مکان حضور ایالات متحده در دور چهارم مذاکرات قطعی نشده بود.» بروس گفته که می‌توانم به شما بگویم براساس آنچه نماینده ما در مذاکرات می‌گوید، حدس می‌زنم در آینده نزدیک اتفاقی رخ خواهد داد و به محض اینکه این جزئیات را داشته باشیم، به شما اطلاع خواهیم داد» و ادامه داده است: «ممکن است یکی از این جلسات در آینده نزدیک برگزار شود، اما ما در مورد مکان یا زمان بحث نخواهیم کرد.» 
لجستیک برکناری؟!
درباره اینکه دلایل «فنی و لجستیکی» که طرفین می‌گویند به خاطر آنها مذاکرات به تعویق افتاده چیست، هیچ‌کس توضیحی نداده ولی حدس‌هایی درباره دلیل این تعویق وجود دارد که یکی تغییراتی است که در امریکا اتفاق افتاده است. روز پنج‌شنبه، مایک والتز، مشاور امنیت ملی ایالات متحده از سمت خود کنار گذاشته شد و به همراه او، معاونش الکس وونگ نیز از سمت خود کنار رفت. والتز از مهم‌ترین چهره‌های کاخ سفید بود که از سختگیری در مذاکرات با ایران دفاع می‌کرد. والتز در گفت‌و‌گو با برنامه رودرور با ملت شبکه سی‌بی‌اس گفته بود ایران «در بدترین وضعیت از نظر امنیت ملی خود از سال 1979 تاکنون قرار دارد» و وقتی از والتز خواسته شد خواسته‌های کاخ سفید در رابطه با برنامه هسته‌ای تهران را روشن کند، او به طور صریح گفت: «برچیدن کامل». در حالی ترامپ چند بار تأکید کرده که «تنها خواسته‌ام از ایران نداشتن سلاح هسته‌ای است»، والتز در آخرین اظهارنظر قبل از برکناری‌اش در گفت‌و‌گو با فاکس‌نیوز گفت: «ایران نه‌تنها حق دستیابی به سلاح هسته‌ای نخواهد داشت، بلکه این کشور حق ندارد از طریق منابع مالی، تسلیحاتی و دیگر منابع به گروه‌های تروریستی که درحال حمله به خطوط کشتیرانی جهانی و دارایی‌های امریکا هستند ادامه دهد.» حدود دو هفته قبل، آکسیوس در گزارشی که بخشی از اختلافات پشت پرده در کاخ سفید درباره ایران را فاش می‌کرد، نوشته بود که در جلسه‌ای درباره ایران، در حالی که جی دی ونس معاون ترامپ و استیون ویتکاف نماینده او در مذاکرات، برای امتیازدهی به ایران و رسیدن به توافق با تهران ابراز آمادگی کردند، مایک والتز مشاور امنیت ملی ترامپ و مارکو روبیو وزیر خارجه، ضمن ابراز تردید درباره نیت‌های ایران بر لزوم اتخاذ اقدامات سختگیرانه در تعامل با آن تأکید کردند. در حالی که ترامپ گفته که تا تعیین جایگزین برای والتز، روبیو وزیر خارجه این سمت را به طور موقت برعهده خواهد داشت، احتمال اینکه روبیو به طور دائم در این سمت قرار بگیرد، اندک است، به خصوص که پولیتیکو نوشته که ممکن است ویتکاف، جایگزین والتز شود. مارکو روبیو در حالی همزمان نقش مشاور امنیت ملی کاخ سفید را هم بر عهده گرفته که زمزمه‌ها درباره احتمال کنار رفتن او نیز وجود دارد. پیش از این، جونیور ترامپ پسر ترامپ، به مطلب تبلیغاتی که در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD) علیه ویتکاف و مذاکرات ایران و امریکا نوشته بود، واکنش نشان داد و نوشت: «نئومحافظه‌کاران دولت پنهان استیو ویتکاف را تخریب می‌کنند، چون به‌دنبال تضعیف دستورکار سیاست خارجی پدرم هستند. دولت پنهان خواهان جنگ ابدی است!»
تحریم‌ها هم اثر گذاشتند
به رغم اینکه تعویق در مذاکرات به دلایل لجستیکی و فنی نسبت داده شده، ولی حدس‌هایی هم درباره ارتباط آن با تحریم‌های جدید امریکا وجود دارد. چهارشنبه شب، وزارت خارجه امریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که هفت نهاد مستقر در امارات متحده عربی، ترکیه و ایران و دو شناور هدف تحریم‌های جدید قرار گرفته است. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا در بیانیه‌ای توضیح داد که این تحریم‌ها، چهار فروشنده و یک خریدار محصولات پتروشیمی ایران به ارزش صد‌ها میلیون دلار را هدف قرار داده و تأکید کرد: «رئیس‌جمهور (ترامپ) متعهد است که صادرات «غیرقانونی» نفت و پتروشیمی ایران - از جمله صادرات به چین - را بر اساس سیاست فشار حداکثری خود به صفر برساند.» اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه به تحریم‌های جدید واکنش نشان داد، آنها را محکوم کرد و گفت که این تحریم‌ها «در راستای سیاست شکست‌خورده و مجرمانه فشار حداکثری علیه ملت بزرگ ایران طراحی شده است»؛ چیزی که او «گواه آشکار دیگری از رویکرد متناقض تصمیم‌گیران امریکایی و فقدان حسن نیت و جدیت در آنها برای پیشبرد مسیر دیپلماسی توصیف کرد.» بقایی هرچند صحبتی از تعویق مذاکرات نکرده ولی با گفتن اینکه «مسئولیت تبعات و آثار مخرب مترتب بر رفتار‌های ضد‌ونقیض و بیانیه‌های تحریک‌آمیز مقامات امریکا در رابطه با ایران، بر عهده طرف امریکایی خواهد بود»، احتمال اثر منفی تحریم‌ها بر مذاکرات را منتفی ندانسته است. یک روز بعد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال نوشت که هرگونه خرید نفت از ایران باید فوراً متوقف شود و در غیر این صورت هر کشوری که نفت ایران را خریداری کند باید منتظر تحریم‌های مضاعف و فوری از سوی امریکا باشد. هرچند عباس عراقچی، وزیر خارجه روز پنج‌شنبه در پستی که در باره تعویق مذاکرات گذشته، تعویق مذاکرات را ناشی از تصمیم مشترک ایران، امریکا و عمان خوانده و تأکید کرده که «هیچ تغییری در عزم ما برای دستیابی به یک راه‌حل مذاکراتی ایجاد نشده» ولی بیانیه دیروز وزارت خارجه ایران، انعکاس نارضایتی شدید طرف ایرانی از تداوم تحریم‌ها همزمان با مذاکرات است. در این بیانیه تأکید شده که ادامه اقدامات غیرقانونی امریکا هیچ تغییری در مواضع منطقی و مشروع ایران ایجاد نخواهد کرد و بدون تردید آزمودن دوباره شیوه‌ها و شگرد‌های ناموفق، نتیجه‌ای جز تکرار ناکامی‌های پرهزینه قبلی نخواهد داشت. در بیانیه وزارت خارجه گفته شده که «ایران ضمن تأکید بر تعهد به مسیر دیپلماسی و اعلام آمادگی برای ادامه مذاکرات، به‌هیچ‌عنوان رویکرد‌های مبتنی بر تهدید و فشار را - که همگی برخلاف اصول منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل بوده و با هدف ضربه‌زدن به منافع ملی ایران و تضییع حقوق انسانی هموطنان ایرانی طراحی شده است - برنمی‌تابد.» در این بیانیه آمده است: «در همین جهت، ادامه تحریم‌های غیرقانونی و فشار بر شرکای تجاری و اقتصادی ایران را به‌شدت محکوم کرده و آن را نشانه دیگری از محق‌بودن ملت ایران برای بدگمانی و سوء‌ظن عمیق نسبت به جدیت امریکا در مسیر دیپلماسی می‌داند.» رویترز دیروز از قول یک مقام بلندپایه دولت ایران به شرط ناشناس ماندن نوشت که اقدامات اخیر امریکا با این تأخیر مرتبط بوده است. این مقام ایرانی به رویترز گفت: «تحریم‌های امریکا علیه ایران در طول مذاکرات هسته‌ای به طرفین برای حل اختلاف هسته‌ای از طریق دیپلماسی کمکی نمی‌کند. بسته به رویکرد امریکا، تاریخ دور بعدی مذاکرات اعلام خواهد شد.»