بزرگنمايي:

پیام فارس - سال‌هاست که برخی فرهنگیان پیمانی نسبت به تعهد خدمتی که وزارت آموزش و پرورش در بدو خدمت از آنها می‌گیرد، گلایه دارند و حالا خبر رسیده است که دیوان عدالت اداری، این تعهد خدمت را حذف کرده است. 
تعدادی از فرهنگیان هم در سامانه فارس من با ثبت پویش‌هایی با عناوین «تعهد خدمت فرهنگیان را پنج ساله کنید» و «مطالبه حذف تعهد 10 ساله آموزش و پرورش» خواستار پیگیری شدند.
برخی معلمان پیمانی می‌گویند گاهی منطقه بومی آنها رشته مورد نیازشان را ندارد و آنها مجبورند استان دیگری را انتخاب کنند و بعد هم مجبور هستند از سر اجبار در آن منطقه و استان کار کنند.
یکی از معلمان که نسبت به تعهد خدمت 10 ساله گلایه دارد، به خبرنگار فارس گفت: این درست است که آموزش و پرورش تعهد می‌گیرد تا معلمان در منطقه‌ای که نیاز به نیرو هست، بمانند و درخواست انتقال نداشته باشند. اما آیا به این فکر کرده‌اند معلمی که سر اجبار مجبور به کار می‌شود چقدر آسیب می‌بیند. 
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که میزان تعهد خدمت هم در آموزش و پرورش خیلی زیاد است و یک معلم در منطقه مرزی یا آب و هوای بد مثل یک معلم که در کلانشهر کار می‌کند، تعهد می‌دهد. 
برخی از این معلمان می‌گویند آیا در سراسر کشور دارای آب و هوا، امکانات و توسعه یکسان هستیم که تعهدات خدمت را برای محل‌های خدمت سراسر کشور یکسان دیده شده است؟ 
آیا مشقت و سختی کار فردی غیر بومی‌ که محل خدمتش در یک منطقه مرزی و بد آب و هوا و محروم است با سختی کار فردی که تعهد 10 ساله‌اش را باید در مرکز کشور خدمت کند برابر است؟
چرا تعهد کارکنان سایر وزارتخانه‌ها در مناطق مرزی 5 یا کمتر از 5 سال است ولی در آموزش و پرورش فرد باید 10 سال همان جا خدمت کند؟
ماجرا از آنجا آغاز شد که فردی اردیبهشت با ارائه شکایتی به دیوان عدالت اداری این نکته را مطرح کرده بود که در قانون الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق‌‌التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش مصوب 1397 هیچ گونه تعهدی بابت تبدیل وضعیت نیروهای حق‌التدریس به پیمانی عنوان نشده بود اما در آیین‌نامه اجرایی آن بحث تعهد محضری مستخدمین مطرح شده است.
در آیین‌نامه اجرایی بند 2 قانون مذکور آمده است: استخدام مشمولین پذیرفته شده موضوع این آیین‌نامه در سقف ظرفیت تخصیصی (مجوز استخدام) سالیانه توسط سازمان و اعتبارات تخصیص یافته در قانون بودجه سالانه، با شرایط به‌کارگیری در مناطق کمتر توسعه یافته و بر اساس نیاز مناطق آموزش و پرورش استان با تشخیص آموزش و پرورش مبتنی بر رشته و دوره تحصیلی، جنسیت و با توجه به سنوات خدمت و مطابق شیوه‌نامه‌ای که توسط وزارت ظرف سه ماه تهیه و ابلاغ می‌شود، صورت می‌پذیرد. نقل و انتقال این افراد قبل از 10 سال امکان‌پذیر نیست.
هیأت عمومی دیوان هم عدالت اداری در این زمینه رأی داده است: در قوانین و مقررات عمومی کشور از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386 و آیین‌نامه استخدام پیمانی مصوب سال 1368 هیأت وزیران شرطی مبنی بر ارائه تعهد محضری جهت خدمت در محل مورد تقاضا پیش‌بینی نشده و بر اساس قوانین و مقررات مذکور، حق انتقال و جابجایی کارمندان رسمی و پیمانی به رسمیت شناخته شده و مدت اشتغال کارمندان پیمانی ممکن است کمتر از 10 سال باشد که در این صورت اساساً اشتغال اشخاص به مدت 10 سال امکان‌پذیر نخواهد بود.
بر اساس رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، شرط ارائه تعهد محضری برای عدم تقاضای انتقال در مدت معین پس از شروع به خدمت خلاف قانون تشخیص و ابطال شده است و در نتیجه وضع شرط ارائه تعهد کتبی مبنی بر 10 سال خدمت در محل جغرافیایی مورد تقاضا توسط داوطلب پذیرفته‌شده مندرج در مقرره مورد شکایت عملاً منتج به عدم برخورداری از امکان انتقال در مدت معین پس از شروع به خدمت خواهد شد.
اعضای هیات عمومی دیوان عدالت اداری تأکید کردند: «وضع قواعد آمره در باب شرایط استخدام افراد در واحدهای دولتی و عمومی از وظایف و اختیارات قوه مقننه یا مأذون از قبل قانونگذار است» بر این اساس حکم مقرر در بند 6.3 شیوه‌نامه شماره 160150 مورخ 1398.9.2 وزارت آموزش و پرورش که متضمن اخذ تعهد 10 ساله محضری مبنی بر عدم ارائه درخواست انتقال و جابجایی از پذیرفته‌شدگان آزمون استخدام پیمانی است، خارج از حدود اختیار مرجع وضع‌کننده آن بوده و مستند به بند یک ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.
به گزارش فارس، وزارت آموزش و پرورش بر اخذ تعهد 10 ساله تأکید دارد و اکنون باید دید واکنش وزارت آموزش و پرورش به این رأی چه خواهد بود و وضعیت نیروی انسانی آموزش و پرورش چه خواهد شد؟