پیام فارس -

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، امروز 22 مهر برابر با 14 اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویدادها:
579 - ابتکار خسرو انوشیروان و اقتباس لنین 14 اکتبر سال 579 میلادی جارکش ها در خیابانهای تیسفون (مدائن = سلمان پاک ــ 36 کیلومتری جنوب بغداد) پایتخت آن زمان ایران به راه افتادند تا خبر پیروزی سپاه اعزامی ایران بر رومی ها در سوریه و بازپس گرفتن این سرزمین را به آگاهی مردم برسانند و بگویند که خودرا برای مراسم سان و رژه و جشن نظامی که پس از ورود اسیران رومی و پرچمهای گرفته شده از ایشان به تیسفون برگزار خواهد شد آماده کنند.
در این جنگ که پنجم اکتبر (طبق اسناد قسطنطنیه، ششم اکتبر؛ زیرا 6 اکتبر کار شمارش اسیران و زخمی ها پایان یافته بود) به پیروزی ایران انجامید 20 هزار نظامی رومی اسیر و 27 هزار تن دیگر کشته شده بودند. سپاه اعزامی ایران به این جنگ مرکب از 40 هزار سوار و یکصد هزار پیاده بود. 11 هزاران تن از این سواران زرهپوش (دارای جوشن) بودند. خسروانوشیروان شاه وقت ایران 26 اکتبر، سه هفته بعد از این پیروزی پس از 48 سال حکومت درگذشت. اصلاحات اداری ـ قضایی او درجهان الگو شده و از «تاریخ» لقب «دادگر» گرفته است بویژه رسیدگی مستقیم او به نامه ها و شکایات اتباع. چندماه پس از پیروزی انقلاب بلشویکی روسیه، لنین در بخشنامه سال 1918 خود ضمن اشاره به ابتکار خسروانوشیروان مبنی بر تماس مستقیم با مردم و ایجاد دفاتر در سراسر کشور برای دریافت شکایات و اطلاع از وضعیت مردم، دستور داد که یک سازمان سراسری دریافت نامه و پیشنهادها در روسیه ایجاد و ماحصل کار در روزنامه حزب و روزنامه دولت منتشر شود. این اقدام لنین پس از درگذشت او کمرنگ شد و ....
1515 - نخستین روزی که استعمار غرب پا به تنگه هرمز گذاشت چهاردهم اکتبر سال 1515 ـ در آن زمان که ایران فاقد نیروی دریایی بود (زمان شاه اسماعیل صفوی) ـ دریاسالار پرتغالی آلفونس دا آلبوکرکی (آلفونسو دو آلبوکرک) با چند کشتی توپدار و یگان تفنگدار وارد تنگه هرمز شد و بعدا جزایر استراتژیک آن ناحیه را تصرف کرد. تنگه هرمز دروازه خلیج فارس است ـ خلیجی که 970 کیلومتر طول دارد. آلبوکرک نخستین نظامی غرب بود که از راه دریا به خلیج فارس تجاوز مسلحانه کرده است. وی در عین حال نخستین دریانورد غرب است که به اهمیت استراتژیک خلیج فارس به عنوان بازوی اقیانوس هند پی برده و آن را اعلام کرده بود.آلبوکرک که از ده سال پیش از آن به تصرف سرزمین های مشرق زمین دست زده بود به خوبی می دانست که پرتغال یک میلیون و پانصد هزار نفری نمی تواند در همه مناطق متصرفه مهاجرنشین تاسیس کند؛ بنابراین کوشش داشت که با بکارگیری بومیان هر محل، اقتدار پرتغال را براین مناطق برقرار سازد و حفظ کند.
آلبوکرک آغازگر تجاوزی شده است که هنوز ادامه دارد و قدرت های غرب بدون این که حقی داشته باشند در آبهای کشورهای دوردست مداخله می کنند و این مداخله را که بارها به برخورد نظامی انجامیده است «حفظ منافع حیاتی!» خود نام نهاده اند.
آلبوکرک پس از بازگشت از منطقه هرمز به پایگاه اصلی و دائمی اش در گوای هند با حکم عزل خود که از پرتغال ارسال شده بود رو به رو شد و از فرط اندوه 16 دسامبر سال 1515 دق کرد و درگذشت!.
بادرگذشت آلبوکرک، مسئله اشغال ناحیه هرمز حل نشد. بعدا شاه عباس یکم با کمک انگلیسی ها ــ رقبای پرتغال ــ ناحیه اشغال شده ایران را پس گرفت، ولی همین اتحاد او با انگلیسی ها باعث گسترش نفوذ و بعدا سلطه آنان بر منطقه خلیج فارس و امضای پیمان «تروشیل» در 1820 با شیوخ امارات هفتگانه شد و سلطه خود را رسمیت داد که آثار آن هنوز زدوده نشده است. انگلیسی ها به همین دلیل، تا نیمه دهه 1930 تلاش بسیار کردند که ایران دارای نیروی دریایی موثر نشود و ....
انگلیسی ها نیروهای نظامی ثابت خودرا از دهه 1970 از شرق سوئز ازجمله خلیج فارس بیرون برده اند که بتدریج آمریکا برجای آنان نشسته و بحرین را مقر فرماندهی نظامی خود در خلیج فارس قرارداده است. جنگ عراق با ایران و نیز تصرف کویت توسط صدام حسین بهانه و فرصت لازم را برای دولت واشنگتن فراهم ساخت تا استقرار خودرا در خلیج فارس دائمی سازد. فروپاشی شوروی استقرار آمریکا در خلیج فارس را کاری بلامنازع ساخته است.
1944 - روزی که مارشال رومل خودکشی کرد 14 اکتبر سال 1944 فیلد مارشال اروین رومل Erwin Rommel (تلفظ انگلیسی آن: رامُل) نابغه نظامی و افسر معروف آلمان که متهم به آگاهی قبلی از توطئه سوء قصد نسبت به جان هیتلر شده بود خودکشی را بر محاکمه شدن ترجیح داد، زیرا که به باور وی محاکمه اش به تضعیف روحیه نظامیان آلمانی درحال جنگیدن می انجامید و به سود آلمان نبود. طبق برخی نوشته ها، در این روز دو ژنرال آلمانی با رومل ملاقات کردند که یکی از این دو راه را انتخاب کند: خودکشی و حفظ عنوان قهرمانی و دفن با تشریفات نظامی و رعایت احترامات؛ یا محاکمه در دادگاه نظامی و ... و او خودکشی را برگزید.
رومل در لحظه سوء قصد به هیتلر دربیمارستان بستری بود زیرا که در جبهه نرماندی زخمی شده بود. گویا سوء قصدکنندگان قبلا اورا از تصمیم خود آگاه ساخته و این عمل را به سود آلمان که دیگر امیدی به پیروزی اش مگر تکمیل سلاح اتمی نبود می دانستند. اتهام رومل کتمان توطئه بود در اینکه چرا تصمیم سوء قصد را پس از آگاه شدن از آن گزارش نکرده بود. رومل 52 سال عمر کرد.
اشتباه استراتژیک هیتلر تعرض نظامی به روسیه و نیز درگیری همزمان در بیش از یک جبهه بود. وی تاریخ ملل را به دقت نخوانده و بر تجربه گذشتگان واقف نبود.
1946 - تشکیل سازمان بین ‏المللی استاندارد سازمان بین‏المللی استاندارد از جمله مجامعی است که بعد از جنگ جهانی دوم در 14 اکتبر 1946م تأسیس شده است. این سازمان که براساس حروف اول آن، "ایزو" نامیده می‏شود، مهم‏ترین سازمان جهانی در رشته تدوین و تعمیم استاندارد در سطح بین‏المللی است. "ایزو" در تمام رشته‏ها به جز رشته برق و الکترونیک و مواد دارویی فعالیت دارد و رشته‏های یاد شده بر عهده دو سازمان بین‏المللی الکترونیک و سازمان بهداشت جهانی است. علاوه بر کمیته‏های فنی، تعدادی کمیته‏های عمومی نیز زیر نظر شورای ایزو تشکیل شده تا درباره مسائل عمومی، فنی و اداری این سازمان بررسی و مطالعه نمایند. پیشنهادات این کمیته‏ ها برای تصویب، به شورا عرضه می‏گردد. مقر سازمان بین‏المللی استاندارد در شهر "ژنو" واقع در کشور سوئیس است.
1947 - چوک ییگر خلبان آمریکایی جنگنده با یک هواپیما که موتور موشکی داشت، برای نخستین بار سرعت صوت را شکست و با سرعتی بیش از 1000 کیلومتر در ساعت پرواز کرد.
1951 - دکتر مصدق در سازمان ملل انگلستان را عامل همه بد بختی ها اعلام کرد نیمه دوم مهرماه 1330 (اکتبر 1951) بیشتر گزارشهای سیاسی رسانه ها در سراسر جهان در ارتباط با ایران بود زیرا که دکترمحمد مصدق رئیس دولت وقت ایران در نیویورک بود تا از برحق بودن ایران در ملی کردن نفت خود و طرد نفوذ خارجی از ایران که مغایر استقلال و حاکمیت یک ملت است دفاع کند.
وی که 14 مهر عازم نیویورک شده بود و در جلسه شورای امنیت شرکت کرده بود از آن پس هر روز چند مصاحبه و سخنرانی در باره مظالم دولت انگلستان و مداخلات استعماری این دولت در ایران از نخستین دهه قرن 19 تا به آن روز انجام می داد.
دکتر مصدق ضمن اظهارات خود در شورای امنیت بیشتر بدبختی های ایران در قرون 19 و 20 را نتیجه مداخلات انگلستان در ایران و سیاست های آن دولت معرفی کرد که باز هم حاضر نمی شود از سر ایرانیان بیدار شده از خواب غفلت دست بردارد. استدلال دکتر مصدق سبب شد که شورای امنیت تصمیم بگیرد که رسیدگی به قطعنامه انگلستان بر ضد ایران را موکول به صدور حکم دادگاه بین المللی (لاهه) کند.
مصدق 30 مهر برای دیدار با ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا از حزب دمکرات وارد واشنگتن شد و با رفتار و بیانات خود نظر مردم امریکا نسبت ایران روشن ساخت. استقبال مردم نیویورک و واشنگتن از دکتر مصدق که گاهی بربدبختی ایرانیان گریه وزمانی که مصلحت ایجاب می کرد غش می کرد کم سابقه بود.
دین آچسن وزیر امور خارجه وقت آمریکا که جداگانه با دکتر مصدق ملاقات و مذاکره کرده بود در خاطرات خود نوشته است : دکتر مصدق در حالی که سرش را بر بازوی پسرش دکتر غلامحسین که با او به آمریکا آمده بود تکیه داده بود به آهستگی قدم بر می داشت ، ولی به محض این که متوجه شد که ما برای استقبال از او رفته بودیم سر از بازوی پسر برداشت و بمانند یک جوان با گامهای استوار به سوی ما آمد و در اینجا بود که فهمیدم که ما با چگونه سیاستمداری رو به رو هستیم و سبب غش کردن های او را درک کردم . او معمولا هنگامی خود را به غش کردن می زد که مسیر مذاکرات در جهت زیان ایران قرار می گرفت و از آن پس آن را دیپلماسی گریه و غش نام نهاده بودم به همان گونه که رقص سرگرد سالم از گروه " افسران آزاد مصر " برای مردم سودان به منظور جلب نظر آنان به اتحاد با مصر را دیپلماسی رقص خوانده بودم . دین آچسن نوشته است : ترومن و من در مذاکره با مصدق قانع شدیم که نباید زیاد تسلیم نظر انگلستان در قبال مسئله نفت ایران ازجمله موافقت با تعرض نظامی انگلستان به منظو ر تصرف آبادان شویم. دکتر مصدق در مذاکرات ، در جایی که احساس می کرد ممکن است به زیان ایران تمام شود چهره در هم می کشید و لجوجانه حاضر به گذشت نمی شد و من در چهره او که در لحظات دیگر متبسم بود " ناسیونالیسم ایرانی " را که در تاریخ باستان خوانده بودم به وضوح مشاهده می کردم.
دکتر مصدق پس از مذاکراه با مقامات آمریکایی و انجام چند مصاحبه در واشنگتن از طریق مصر به میهن باز گشت. او در طول اقامت کوتاه خود در مصر نطقی ایراد کرد و در آن موهبت برخوردار بودن از استقلال و حاکمیت ملی ، و طرد استعمار و آثار نکبت بار آن را مورد تاکید قرار داد . جمال عبدالناصر پس از رسیدن به قدرت بارها گفته بود که نطق دکتر مصدق در قاهره اورا منقلب کرد. افسران مصری کمتر از دو سال بعد به نظام سلطنتی دست نشانده انگلستان در مصر پایان دادند.
دکتر مصدق در جلسه سوم آذر ماه مجلس گزارش سفر خودرا مطرح و تاکید کرد که انگلستان نمی خواهد ما امور نفتمان را که میراث مشترکمان است در دست داشته باشیم و برای شکست دادنمان به هر دسیسه و نیرنگ دست خواهد زد، باید متحد و مراقب باشیم.
در سفر آمریکا، دکتر غلامحسین مصدق و بانو ضیاء اشرف پدر را همراه بودند. دکتر غلامحسین در عین حال پزشک پدرش بود
1981 - در پی ترور محمد انورسادات توسط گروه اسلامگرای جهاد اسلامی، حسنی مبارک رئیس جمهور مصر شد.
انتهای پیام/
کد خبر: 1114850 برچسب‌ها اخبار روز