بزرگنمايي:
پیام فارس - دختر جوان چنان سرزنده و شاداب صحبت می کرد که ناخوداگاه نظرم را جلب کرد. با خنده هایش، لبخند زدم و با هیجانش، به شوق آمدم و به این می‌اندیشیدم که چه چیزی او را تا این حد ذوق‌زده کرده است.
از لابلای حرف هایش متوجه شدم دانشجوی دوره کارشناسی ارشد است و در یک المپیاد علمی، رتبه ای کشوری کسب کرده است.
تاکسی به مقصد رسیده بود و هر دو باید پیاده می شدیم اما راننده نیز همزمان پیاده شد و از صندوق عقب خودرو، یک جفت عصای طبی بازو بیرون آورد و آن را به دختر جوان تحویل داد.
گوشه خیابان ایستادم و محو دختر جوان شدم. آن‌چنان با اقتدار را می رفت که گویی ناتوانی را به سخره گرفته بود. عصا را محکم و با اراده روی زمین می کوبید. نیم ساعتی که در تاکسی کنارم نشسته بود، او را جور دیگری تصور می‌کردم و اکنون باورش قدری سخت بود که چنین دختر بانشاط و موفقی، دچار معلولیت باشد.
از قسمت ورودی پارکی که در مقابلمان قرار داشت، شروع به حرکت کرد. تعداد زیادی پله در مقابل بود. اطراف را نگاه کردم اما رمپی وجود نداشت که دختر جوان مسیر خود را راحت تر طی کند.
به ناچار به سمت پله ها رفت و یکی یکی آنان را طی کرد. طبیعی است که برای فردی با شرایط او طی کردن پله‌ها دشوار بود اما چهره و حرکاتش نشانی از خستگی نداشت.
بهسازی معابر برای معلولان، حق شهروندی که مغفول مانده است
افراد دارای معلولیت، همچون سایر افراد دارای حقوق شهروندی هستند و چه‌بسا به لحاظ شرایط فیزیکی، رفاه اجتماعی آنها نسبت به دیگر اقشار در اولویت است.
بدیهی‌ترین حق شهروندی برای یک معلول، تردد آسان و بی‌دغدغه است. اینکه فردی با شرایط فیزیکی خاص، هنگام عبور و مرور از اماکن عمومی، معابر، مراکز درمانی، آموزشی، تفریحی و... به راحتی و بدون کمک دیگران مسیر خود را طی کند، حقی است که در برخی نقاط شهر شیراز و استان فارس به فراموشی سپرده شده و سالها است در این زمینه از حرف تا عمل مسئولان، شکاف افتاده است.
مناسب‌سازی معابر و اماکن عمومی و ایجاد سطوح شیب‌دار، پل یا استقرار آسانسور ویلچربر در اماکن عمومی که در ورودی یا بخشـهای داخلی آنها پله قرار دارد، از ملزوماتی است که برای تردد معلولان و جانبازان می‌باشد اما کمتر به آن پرداخته شده و در برخی از نقاط و اماکن پر تردد شیراز، هنوز یک سطح شیب‌دار ساده هم وجود ندارد.
طی روزهای اخیر، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر شیراز از تصویب طرح مناسب‌سازی معابر خبر داد و تاکید کرد که در سال آینده این طرح اجرا می‌شود.
حال باید دید که اجرای این طرح تا چه حد برای دستگاه‌های متولی، الزام‌آور خواهد بود. و آیا مناسب‌سازی که بخشی از رفاه اجتماعی معلولان به آن گره خورده است، با شتاب مناسبی انجام می‌شود یا همچون گذشته مغفول می‌ماند؟
مطابق گفته مسئولان امر، تاکنون تنها در 30 درصد معابر شیراز برای قشر دارای معلولیت، مناسب‌سازی شده است.
طبق آمار سازمان بهزیستی فارس، حدود 140 هزار نفر معلول در استان فارس وجود دارد که بیشترین آنها دارای معلولیت جسمی حرکتی، ذهنی و نابینایی هستند. در شهر شیراز نیز حدود 100 هزار معلول جسمی، حرکتی و بینایی، زندگی می‌کنند.
اما پس از گذر سالها از وعده مسئولان مرتبط برای مناسب‌سازی معابر، این افراد هنوز برای رفت‌وآمد در معابر شهری و اداره‌ها با معضلاتی مواجه هستند و بسیاری از اماکن عمومی هنوز هم برای تردد آنها مناسب‌سازی نشده است. به طوری که حداقل 40 خیابان پرتردد برای رفت‌وآمد معلولین در شیراز مناسب نیست.
این موضوع را 2 ماه پیش هوشیار، مدیرکل بهزیستی فارس در نشستی با شهردار شیراز مطرح کرد و افزود: هم‌اکنون 40 خیابان پر تردد برای معلولان شناسایی شده که برای مناسب‌سازی نیاز به همکاری شهرداری شیراز است.
در این نشست محمدحسن اسدی شهردار شیراز نیز اعلام کرد: در زمینه مناسب سازی و تردد معلولان، 100 درصد پای کار هستیم، حتی اگر قانون ما را مکلف نکرده باشد وظیفه انسانی و اجتماعی ما ایجاد می‌کند به دنبال فراهم‌کردن محیط مناسب برای تردد افراد دارای معلولیت در اجتماع باشیم.
ایجاد نهضت مناسب‌سازی معابر پیاده در مناطق حاشیه و مرکزی شهر شیراز
به تازگی نیز رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای اسلامی شهر شیراز در گفتگو با خبرنگار فارس گفت: دسترسی و تردد آسان افراد نابینا و توانخواهان به تمام مراکز و سازمان ها در سطح شهر امری مهم است و با تصویب طرح مناسب سازی معابر در صحن شورا، مناسب سازی معابر پیاده و همه خیابان های اصلی برای سهولت تردد معلولین در سال 1402_1403 صورت می گیرد.
علی‌اکبر سلطانی افزود: برای حل این مشکلات، نهضتی تحت عنوان مناسب سازی معابر پیاده در مناطق حاشیه و مرکزی شهر با اولویت مناطق حاشیه شهر، منطقه 2، 3، 4 ، 5 ، 7 ، 9 و 11 در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از ادارات دسترسی مناسب و استاندارد این قشر از جامعه را فراهم نکرده اند، بیان کرد: در خصوص بهسازی معابر ویژه معلولین و افراد نابینا بحثی در جلسه کمیسیون عمران در دستور کار قرار گرفت و کلیات آن نیز تصویب شد، امیدواریم این مصوبات در جهت بهسازی معابر در صحن شورا نیز به تصویب برسد تا در سال 1402_1403 مناسب سازی معابر پیاده و همه خیابان های اصلی در مناطقی که ذکر شد به ترتیب اولویت صورت بگیرد.
لزوم توجه به قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
طبق ماده یک قانون جامع حمایت از حقوق معلولین، دولت موظف شده زمینه‌های لازم را برای تأمین حقوق معلولین، فراهم کند و حمایت‌های لازم را از آنها به عمل آورد؛ در این قانون منظور از معلول افرادی است که به تشخیص کمسیون پزشکی سازمان بهزیستی بر اثر ضایعه جسمی، ذهنی، روانی یا توأم؛ اختلال مستمر و قابل توجهی در سلامت و کارآیی عمومی آنها ایجاد شده، به طوری که این اختلال موجب کاهش استقلال فرد در زمینه‌های اجتماعی و شغلی شده باشد.
در ماده 2 این قانون نیز آمده که تمام وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظف هستند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از این مکان‌ها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود.
طبق ماده یک این قانون، وزارتخانه‌ها، سازمان‌های عمومی را موظف کرده که جهت دسترسی و بهره‌مندی معلولان، ساختمان‌ها و اماکن عمومی، ورزشی و تفریحی، معابر و وسایل خدماتی موجود را در چهارچوب بودجه‌های مصوب سالانه خود مناسب سازی کنند. بر اساس تبصره 2 نیز شهرداری‌ها باید از صدور پروانه احداث و یا پایان‌کار برای آن تعداد از ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابری که استاندارهای تخصصی مربوط به معلولین را رعایت نکرده باشند خودداری کنند و طبق تبصره سه سازمان بهزیستی کشور مجاز است بر امر مناسب‌سازی ساختمان‌ها و اماکن دولتی و عمومی دستگاه‌های مذکور در ماده فوق نظارت و گزارشات اقدامات آنها را درخواست کند.
به گزارش فارس، مناسب‌سازی معابر و اماکن عمومی ویژه معلولان و جانبازان، به عنوان اولویتی ضروری برای این قشر مطرح است و اکنون که مصوبه‌ای تحت این عنوان در شورای شهر شیراز مطرح شده است، می‌طلبد با همت و سرعت کافی، به مرحله اجرا درآید.
اینکه تاکنون تنها در 30 درصد معابر، مناسب‌سازی لازم انجام شده است، زیبنده کلان‌شهر شیراز نیست.
آن هم برای قشری که بعضا، ناتوانی را دور زده و از چهره‌های موفق علمی، ورزشی و کارآفرینی هستند.
گزارش از : سمیه انصاری‌فرد
پایان پیام/