چاپ

پیام فارس - سرمایه گذاری روی اختراعات از مهمترین راهکارها برای سودآوری اقتصادی است و هر ایده و اختراعی می‌تواند همانند یک سرمایه‌گذاری پرسود سهم بسزایی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد.
فرآیند تبدیل فناوری‌های جدید به محصولات موفق تجاری
در حقیقت تجاری سازی اختراع فرآیند تبدیل فناوری‌های جدید به محصولات موفق تجاری است و دربرگیرنده آرایه‌های مختلفی از فرآیندهای مهم فنی، تجاری و مالی است که موجب تبدیل فناوری جدید به محصولات یا خدمات مفید می‌شود.
ب
بدون شک اجرایی کردن این رویکرد یکی از گام‌های مهم نظام نوآوری است که پایداری و استمرار امر اختراع را تضمین می‌کند و افزون بر فراهم آوردن ارزش‌های اقتصادی قابل‌توجه برای سازمان‌ها، رشد اقتصادی دانش‌محور جامعه را نیز تسریع می‌بخشد.
جایگاه ایران در گزارش جهانی فناوری و نوآوری
این در حالیست که کشور ایران در گزارش جهانی فناوری و نوآوری 2023 سازمان ملل متحد رتبه 75 جهانی را کسب کرده که نسبت به سال 2021 رشد منفی چهار پله‌ای در میان 166 کشور داشته است و مهمترین عامل این کاهش در رتبه جهانی عدم سرمایه‌گذاری در سال گذشته بر روی 17 تکنولوژی از جمله تکنولوژی هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، تجزیه و تحلیل داده‌ها، بلاک‌چین، فایوجی، پرینت سه‌بعدی، بیوگاز و زیست توده، هیدروژن سبز، رباتیک، پهپادها، ویرایش ژن و اصلاح ژن، نانو تکنولوژی، فتوولتائیک خورشیدی، نیروی خورشیدی یا نیروگاه‌های خورشیدی، سوخت‌های زیستی، انرژی باد و وسایل نقلیه الکتریکی بوده است.
اهتمام دولت سیزدهم در تجاری‌سازی ایده‌ها و اختراعات
با این حال در 2 دهه اخیر با گسترش تحقیق و توسعه در فناوری نیاز به تجاری‌سازی و حرکت از مقیاس آزمایشگاه به صنعت در کشور بیش از پیش برجسته شده و ظرفیت بالای تجاری‌سازی، کارآیی بالا و دانش بنیان بودن اکثر فناوری‌ها باعث ثبت اختراعات و امتیازات فراوانی در این حوزه شده است.
می‌توان گفت علم و فناوری به عنوان مقوله‌ای که نهادهای مختلف در کشور متولی توسعه آن هستند، از همان آغاز تشکیل دولت سیزدهم محور فعالیت‌های دستگاه‌های این دولت مردمی بوده است. همچنین نامگذاری سال 1401 توسط رهبر معظم انقلاب به نام «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نیز موجبات توجه و تحرک‌ بیشتر در این حوزه را فراهم کرد. سال 1402 هم سال «مهار تورم و رشد تولید» نام گرفت و این نامگذاری نیز در حال حاضر شرایط مناسبی را برای تجاری‌سازی اختراعات و ایده‌های نوآورانه مهیا کرده است.
تدابیر مسئولان فارس برای حمایت از مخترعان
تجاری‌سازی اختراعات در استان فارس نیز همواره مورد تأکید مسئولان ارشد بوده و هست. استاندار فارس که از مهرماه سال 1400 سکان هدایت استان را به عهده گرفت در نخستین ماه‌های فعالیت خود و در حالی که تنها حدود سه ماه از شروع فعالیت‌هایش در این عرصه می‌گذرد، روز پنجشنبه 9 دی‌ماه 1400 در سالن شهید قاضی استانداری، پای درد دل و مشکلات نخبگان و استعدادهای درخشان استان نشست.
محمدهادی ایمانیه در این نشست گفت: هرچند از مدیرانی در استان فارس بهره می بریم که موجب هموار کردن مسیر برای رفع مشکلات می‌شوند اما وجود بروکراسی های ادارای در کشور و حتی سیاه‌نمایی دشمنان باعث دلسردی و بی‌انگیزگی جوانان و نخبگان در کشور می‌شود که باید تدابیر لازم در این زمینه اندیشیده شود.
استاندار فارس روز 26 فروردین 1402 نیز در دیدار با حلقه های میانی مردمی سازی دولت گفت: باید تورهایی برای اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به منظور بازدید از دستاوردهای پس از انقلاب اسلامی راه اندازی شود،‌ تا پس از آن نخبگان و صاحب نظران علمی، پیشنهادات و نظرات خود را برای ارتقاء و پیشرفت بیش از پیش انقلاب اسلامی ارایه دهند.
ایمانیه افزود: ما همواره از ایده های کاربردی جهت پیشرفت استان و کشور حمایت می کنیم.
مشکلات نخبگان و مخترعان فارس چیست؟
تلاش برای حمایت از ایده‌های نخبگان و مخترعان در فارس در حالی است که کمبود بودجه برای پیشبرد امور پژوهشی،‌ انتقاد از بروکراسی اداری فراروی مخترعان، کمبود امکانات آزمایشگاهی،‌ عدم استفاده از قابلیت نخبگان فارس برای حل مشکلات استان و نیاز به ایجاد فضای کارگاهی برای بکارگیری ظرفیت پژوهشگران و ایده‌های نوآورانه از مهمترین مشکلات مخترعان و مبتکران استان فارس محسوب می‌شود؛ این مشکلات در حال حاضر مانعی برای ادامه فعالیت مخترعان و در نهایت جذب سرمایه‌گذار برای حمایت از طرح‌های اختراعی ایجاد کرده است.
لذا متولیان امر درصدد هستند که با برنامه‌ریزی منسجم و مدون شرایط و فضای مطلوبی برای حل این مشکلات، تسهیل تجاری‌سازی اختراعات و جذب سرمایه‌گذار برای اجرای طرح‌های اختراعی فراهم کنند.
برگزاری همایشی برای جذب سرمایه‌گذار جهت اجرای طرح‌های اختراعی
برهمین اساس نخستین همایش جذب سرمایه‌گذار برای طرح‌های اختراعی و کارآفرینی با حضور صنعتگران، مخترعان و اساتید دانشگاه در شیراز برگزار شد و رونق بخشیدن به اقتصاد، جذب سرمایه گذار برای احراز طرح‌های اختراعی، انگیزه بخشیدن به جوانان، شناسایی اختراعات برگزیده، تسهیل در مسیر حرکت نخبگان و مخترعان برای تبدیل ایده و نوآوری به ثروت از جمله اهداف برگزاری این همایش بود.
یکی از پژوهشگران و مخترعان حاضر در این همایش که معتقد بود اختراع و نوآوری نقش مؤثری در شکوفایی اقتصادی کشور ایفا می‌کند، مهمترین مشکل مخترعان را بروکراسی بسیار پیچیده اداری دانست و به خبرنگار ایرنا گفت: بروکراسی‌های اداری از جمله چالش‌های پیش روی مخترعان و پژوهشگران استان فارس محسوب می‌شود که موجب دلسردی و بی‌انگیزه‌گی شده و حتی در مواردی آنها را از ادامه فعالیت باز داشته است.
عبدالحمید زارع به معرفی برخی از اختراعاتش در این همایش پرداخت و افزود: نخستین شناور تحقیقاتی سطحی و زیرسطحی هوشمند رادارگریز با چندین قابلیت، تبدیل کولرهای آبی به کولر گازی، ساخت پکیج و بخاری هوشمند کاهش دهنده مصرف گاز از مهمترین اختراعات بنده به شمار می‌رود.
زارع در خصوص‌ تکنولوژی تبدیل کولرهای آبی به کولر گازی گفت: این تکنولوژی موجب صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب تا 90درصد نسبت به کولرهای آبی معمولی می‌شود. همچنین صرفه‌جویی در مصرف برق به میزان 60 درصد نسبت به کولرهای گازی، کاهش آلودگی محیط زیستی، عمر طولانی، تعمیر و نگهداری و سرویس آسان از دیگر مزایای این تکنولوژی محسوب می‌شود.
وی در رابطه با ساخت پکیج و بخاری هوشمند نیز گفت: با تولید و استفاده از این اختراع و تکنولوژی به میزان 70درصد در مصرف گاز صرفه‌جویی می‌شود. این پکیج کاملاً هوشمند و دارای سیستم هشدار حریق و هشدار نشت گاز یا منوکسیدکربن است و به شماره‌های همراه کاربر اطلاع‌رسانی‌ می‌کند.
زارع اضافه کرد: این اختراع کاملا دانش‌بنیان است و تمام ادوات خط تولید و قطعات پکیج کاملا در ایران موجود است و نیاز به قطعه‌ای از خارج از کشور نیست.
ضرورت تعامل و همکاری مخترعان و سرمایه‌گذاران
البته تبدیل ایده به ثروت نیاز به ایجاد تعامل و همکاری میان مخترعان و سرمایه‌گذاران دارد. تعامل بین سرمایه‌گذار و مخترع باعث می‌شود عرضه و تقاضا به هم متصل شوند و شکاف بین صنعت و دانشگاه نیز کاهش یابد.
یک کارآفرین بر این باور است که باید شرایط لازم برای تعامل و همکاری بین مخترعان، صنعتگران و سرمایه گذاران فراهم شود تا بتوانیم از این طریق ایده‌های نوآورانه را تجاری‌سازی و به ثروت تبدیل کنیم.
کوروش امیریان ادامه داد: در حال حاضر ایجاد شکاف بین صنعت و دانشگاه موجب شده که صنعتگران و سرمایه‌گذاران از پتانسیل دانشگاه‌ها در این زمینه اطلاعی نداشته باشند؛ هدف ما ترمیم شکافی است که بین صنعت و دانشگاه ایجاد شده است. درصدد هستیم از طریق برگزاری چنین رویدادهایی مخترعان را به صنعتگران و سرمایه‌گذاران وصل کنیم.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری روی اختراعات و طرح‌های کارآفرینی می‌تواند ایده‌ها را به سرمایه‌های کلان تبدیل کند و این کار قطعا موجبات کاهش وابستگی به بخش صنعت در خارج از کشور را فراهم می‌کند، افزود: متأسفانه عدم خودباوری باعث شده که نتوانیم به اهداف مورد نظرمان در این عرصه دست یابیم. باید تمام تلاش خود را برای ایجاد خودباوری در جوانان و سرمایه‌گذاران در کشور بکار بگیریم.
او ادامه داد: بخش خصوصی باید احساس تکلیف کند و سرمایه‌گذاری در این بخش باید جزو ارزش‌های سرمایه‌گذاران تلقی شود. در حال حاضر بسیاری از افراد ثروتمند نمی‌دانند که از سرمایه خود چگونه استفاده کنند و این ثروت را در چه زمینه بکار بگیرند. باید از طریق چنین رویدادهایی به جذب سرمایه‌گذاران بپردازیم و برای آنها امید و انگیزه ایجاد کنیم.
امیریان با بیان اینکه دانشگاه باید پژوهش‌ها و کارهای تحقیقاتی خود را به صنعت انتقال دهد، گفت: در حال حاضر صنعت در فقر نوآوری و تکنولوژی دست و پا می‌زند و دانشجویان نیز به دنبال بازار کار برای بهره‌گیری از اختراعات و ابداعاتشان هستند. آنها تصور می‌کنند بازاری برای ارایه ایده‌های آنها در ایران نیست.
امیریان عنوان کرد: برخی مخترعان باید به صنعتگران وصل شوند. برخی مواقع نیز اختراعاتی هستند که صنعتی برای آنها وجود ندارد و نیاز به سرمایه‌گذار دارند. می‌توان از ظرفیت سرمایه‌گذاری خطرپذیر بخش خصوصی که شرکت‌های بزرگ مانند بازار، دیوار، دیجی کالا و اسنپ را به وجود آورده است، برای حمایت از طرح‌های اختراعی بهره گرفت.
وی یادآور شد: اگر یک صنعتگر که اکنون در حال کار در صنعت ایران است دست جوانی را بگیرد و راهنمایی‌اش کند می‌تواند به واسطه آن جوان برای هزاران نفر اشتغال ایجاد کند.
او با اعتقاد به اینکه کسی که صنعتگر نیست و صنعت را تجربه نکرده نمی‌تواند به آموزش در این عرصه بپردازد، بر برگزاری همایش برای ایجاد ارتباط بین سرمایه‌گذاران و مخترعان تاکید کرد وگفت: برگزاری نخستین همایش جذب سرمایه‌گذار برای طرح‌های اختراعی و کارآفرینی هم یک نقطه عطف محسوب می‌شود و هم مایه تأسف است. اینکه این موضوع مورد توجه قرار گرفته از نقاط مثبت برگزاری این رویداد به شمار می‌رود، از طرفی هم برگزاری چنین همایشی پس از مهاجرت تعداد قابل توجهی از نخبگان و دانشجویان از کشور در طول سالهای گذشته جای بسی تأسف است.
امیریان افزود: به هر حال این همایش با هدف حمایت از مخترعان و جذب سرمایه‌گذار برای اجرای طرح‌های اختراعی برگزار شد و اساتید مختلف از دانشگاه شیراز، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه آزاد، دانشگاه باهنر و دانشکده تغذیه در این رویداد شرکت کردند.
لزوم توجه به مقوله برندسازی
همان‌گونه که گفته شد تجاری سازی طرح‌های اختراعی نیاز به ایجاد ارتباط بین سرمایه‌گذاران و مخترعان دارد. ایجاد همکاری و شکل گیری ارتباط مناسب بین مخترعان و سرمایه‌گذار خطرپذیر هم منوط به وجود اعتماد بین آنهاست لذا نیاز است ارتباط و تعامل خوبی میان مخترع و سرمایه گذار بخش خصوصی برقرار شود. برخی صاحب‌نظران معتقدند برندسازی می‌تواند نقش مهمی در شکل‌گیری این اعتماد داشته باشد و یک برند خدماتی قدرتمند، اعتماد را افزایش داده و افراد را قادر می‌سازد اختراعات و خدمات ناملموس را تصور و درک کند.
نماینده‌ مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در حوزه های مختلف از حضور افرادی بهره می‌بریم که با استفاده از ظرفیت‌های ابتدایی کارهای بزرگی را انجام داده‌اند، در این باره گفت: در شرایط کنونی نیاز به برندسازی داریم چراکه مسئله‌ اعتماد و اطمینان‌سازی برای مشتری و مخاطب با برند سازی حل خواهد شد.
جعفر قادری افزود: در حال حاضر کشورهای مختلف توجه ویژه‌ای به مقوله برندسازی دارند و از طریق برندسازی اطمینان لازم را در مخاطبان خود ایجاد می‌کنند؛ این کار نیاز به سرمایه ندارد بلکه نیاز به فکر، خلاقیت، نوآوری، پشتکار و کمی هم ریسک پذیری دارد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در حوزه های مختلف افرادی هستند که سرمایه‌های کلان در اختیارشان هست اما خودشان نمی‌توانند از این سرمایه‌ها به درستی استفاده کنند لذا این سرمایه‌ها را در اختیار جوانانی که ریسک پذیری بیشتری دارند و اهل فکر و اندیشه و کارآفرینی هستند قرار داده تا بتوانند از این سرمایه‌ها به نحو احسن بهره ببرند.
قادری بیان کرد: کالاهای تولید شده در داخل کشور برای ورود به بازارهای خارجی و رقابت در این بازار باید یک حداقل کیفی را از نظری قیمت متوسط دارا باشند و تحقق این امر مستلزم برند سازی است.
وی عنوان کرد: در حوزه های مختلف جا برای کار کردن هست و ما در شرایط کنونی نیاز داریم جوانان به حوزه های مختلف وارد شوند و کارهای ارزشمندی انجام دهند.
این نماینده مجلس یادآور شد: در مجلس به منظور حمایت از شرکت‌های دانش بنیان تسهیلات خوبی در کمیسیون جهش تولید مصوب شده است و قرار است جزئیات آن وارد صحن شود. امیدواریم این طرح 45ماده‌ای مصوب شود و بتوانیم ساز و کارهای جدیدی برای تأمین مالی شرکت‌های کوچک را پیش روی شرکت‌ها قرار بدهیم.
وی اعلام کرد: هم‌اکنون توسعه‌ پهنه‌های نوآوری را در دستورکار داریم تا برج‌های نوآوری با استفاده از ظریف بخش غیر دولتی در مناطق مختلف شهر شیراز ایجاد شود.
قادری اضافه کرد: در حال حاضر تفکر و نگاه نادرستی در سیستم اداری وجود دارد و برخی تصور می‌کنند که اگر بخواهیم از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کنیم حتما دولت باید ساختمان بسازد و در اختیار این شرکت‌ها قرار دهد در صورتی که بخش خصوصی می‌تواند این سرمایه‌گذاری را انجام دهد و کار را پیش ببرد.
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی اظهارکرد: امیدواریم این نشست ها زمینه را برای تشویق سرمایه‌گذاران و ارایه هر چه بیشتر طرح های مبتکرانه و نوآورانه در شهر شیراز، استان و کشور فراهم کند. ما هم آمادگی خود را برای بسترسازی برای انجام فعالیت‌ها در این عرصه اعلام می‌کنیم تا شاهد جهش این نوع فعالیت‌ها در حوزه‌های مختلف باشیم.