چاپ

پیام فارس- سه نفر از محققان دانشگاه کِنت، آکادمی علوم لهستان و دانشگاه کمبریج در آخرین تحقیقات خود مدعی شدند که به پاسخ این پرسش دست یافته اند که «چرا خودشیفته‌ها بیش از سایر افراد به نظریه‌های توطئه اعتقاد دارند؟».

الکساندرا سیچوکا (Aleksandra Cichocka)، مارتا مارچلوسکا (Marta Marchlewska) و مایکی بیدلستون (Mikey Biddlestone)، در مقاله‌شان که در مجله دیدگاه رایج در روانشناسی ( Current Opinion in Psychology) چاپ شده است، ویژگی‌های افراد خودشیفته را که ممکن است منجر به این اعتقاد شود، توصیف می‌کنند.

از آنجایی که همه‌گیری گسترش یافته و سیاست در بسیاری از کشورهای جهان به بحثی داغ تبدیل شده است، تئوری‌های توطئه به موضوع اصلی گفت‌وگوها بدل شده‌اند. البته این تفکر، جدید نیست؛ آنچه تغییر کرده است این است که این مسائل به‌ راحتی از طریق رسانه‌های اجتماعی پخش می‌شود. در چند سال گذشته، مطالعات متعدد نشان داده است که افراد خودشیفته بیشتر مستعد باورکردن نظریه‌های توطئه هستند. در این پژوهش، محققان در پی یافتن توضیحی برای این مسئله بودند.

خودشیفته‌ها، بر اساس توصیف روان‌شناسان، اعتقاداتی مبنی‌بر برتری و استحقاق خود دارند که آنها را بالاتر از افراد متوسط قرار می‌دهد. پژوهش‌های قبلی نشان داده است که افراد مبتلا به خودشیفتگی دارای سه ویژگی خاص ازجمله روان‌رنجوری، مخالفت و برونگرایی عاملی هستند. محققان استدلال می‌کنند که این سه ویژگی است که افراد خودشیفته را بسیار مستعد پذیرش تئوری‌های توطئه می‌کند.

روان‌رنجوری عموماً به‌ عنوان تمایل به واکنش احساسی و غیرمنطقی به اطلاعات تعریف می‌شود. پژوهش‌های قبلی نشان داده است که اغلب با احساس عزت نفس پایین، مشکلات در روابط، شرم و همچنین با پارانویا (سوءظن) مرتبط است.

آنتاگونیسم (لجاجت) پرخاشگری به دیگران و عقاید آن‌ها است که معمولاً به‌ عنوان وسیله‌ای برای دستیابی یا حفظ کنترل بر رویدادها یا افراد دیگر است. برونگرایی عاملی رفتار پرخاشگرانه یا قاطعانه را توصیف می‌کند. معمولاً با اعتمادبه‌نفس و توانایی جذب دیگران همراه است.

محققان اظهار می‌کنند که پارانویا ممکن است باعث پذیرش تئوری‌های توطئه شود و نیاز به حفظ کنترل در زمان‌های بی‌اطمینانی، مثلاً همه‌گیری، می‌تواند افراد خودشیفته را به سمت ادعاهای عجیب سوق دهد تا احساس کنند هنوز کنترل زندگی خود را در دست دارند. زمانی که دیگران با نظرات آن‌ها درخصوص تئوری‌های توطئه مخالفت می‌کنند، تضاد ظاهر می‌شود.