چاپ

پیام فارس - ایسنا/اصفهان دانشیار ادبیات تطبیقی دانشگاه اصفهان گفت: اهل‌قلم کسانی هستند که در مرز بین صنعتگری و هنرمندی و تقدس، متن تولید می‌کنند و اگر نویسنده‌ای سبک خاصی دارد به این دلیل است که تجربه و تاریخ زیسته خاصی داشته است.
ابراهیم سلیمی کوچی در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه اهل‌قلم در لفظ قلم و انتصاب آن، به آدم‌هایی گفته می‌شود که می‌نویسند یعنی یک کنش نویسندگی در جهان دارند، اظهار کرد: این واژه از منظر نشانه‌شناسی قابل‌بررسی است و به‌نوعی خواسته‌شده تا این افراد را در جرگه آدم‌های صنعتگر قرار دهند یعنی همیشه در تمدن‌ها صنعتگری با ابزار هم‌نهشت یا هم‌نشین بوده است مثلاً یک پیله‌ور را با ابزار او برای پیله‌وری و یا منبت‌کار را با ابزار او برای منبت‌کاری می‌شناختند.
دانشیار ادبیات تطبیقی دانشگاه اصفهان افزود: در مرز بین صنعتگری و هنرمندی، بهترین ملاکِ ابزاری برای معرفی کسی که می‌اندیشیده و اندیشه‌ها، تفکرات، آرزوها، خواستنی‌ها و شاید گاهی گلایه‌های خود را روی کاغذ می‌آورده قلم بوده است و اگر از منظر تقدس‌بخشی به ابزار نگاه کنیم ادیان ابراهیمی به‌خصوص قرآن به این ابزار قسم‌خورده‌اند یعنی همان‌طور که به بعضی از میوه‌ها، خوراک‌ها یا پدیده‌های جهان فیزیکی سوگند یادشده به قلم هم سوگند یادشده است و گویا اراده‌ای برای تقدس‌بخشی به این ابزار وجود داشته است و این صورت دومِ نگاه کردن به قلم به‌عنوان یک پدیدار است.
او یادآور شد: به نظر من اگر مجموع این دو صورت را در نظر بگیریم اهل‌قلم کسانی هستند که در مرز بین صنعتگری و هنرمندی و تقدس، متن تولید می‌کنند یعنی کسانی هستند که می‌اندیشند و اندیشه‌های خود را با قلم، چکش‌کاری می‌کنند مثل صنعتگری که چکش‌کاری می‌کند و یک پدیده هنری را از ماده اولیه به وجود می‌آورد، بنابراین قلم از این منظر موردتوجه قرارگرفته و به کسانی اهل‌قلم گفته می‌شود که از این ابزار روی مرزهای این سه ویژگی حرکت می‌کنند.
نویسنده کتاب‌های «ادبیات و دفاع سیاره‌ای» و «یک مشت جوان خوشگل» به موضوع سبک در نوشتار اهل‌قلم نیز اشاره کرد و گفت: یکی از تعریف‌های خیلی صادق با مفهومی پیچیده درباره سبک این است که سبک، خودِ آن نویسنده است و به مجموع کلیت یک انسان به‌عنوان یک فاعل شناسا و به کلیت تجربه‌های زیسته‌اش، کلیت آرمان‌ها و آرزوهایش، کلیت آنچه در سیر تاریخ شخصی اجتماعی‌اش و بر او رفته او، کلیت تمایلات، دوست‌داشتنی‌ها، نگرانی‌ها و همه دغدغه‌هایی که به‌نوعی روان‌نژندی و روحی هستند سبک گفته می‌شود.
سلیمی کوچی ادامه داد: بر این اساس اگر نویسنده‌ای دارای قلم یا سبک خاصی است، به این دلیل است که تجربه زیسته و تاریخ زیسته خاصی داشته و به همین دلیل کلمات او رنگ و بوی خاصی دارد و آن‌طور که او می‌اندیشد و روی کاغذ می‌آورد حتی در مقیاس کلمه، جمله و زبان و همچنین در مقیاس استفاده از نقطه‌گذاری‌ها یعنی علائم سجاوندی و در مقیاس جهان‌بینی با دیگری متفاوت است.
این نویسنده که کتاب‌های «به رنگ زندگی» و «پاییز پرستوی سفید» نیز از دیگر آثار اوست، تصریح کرد: من همیشه در دروس دانشگاه وقتی به مبحث سبک می‌رسیم به بچه‌ها می‌گویم مهم‌ترین گزاره سبکی به نظر من جهان‌نگری یک فرد است یعنی در سبک هر انسانی، نگاه کلانش به جهان مستتر است، جهان‌نگری کلانش مستتر است و به همین دلیل با سبک‌های مختلف روبه‌رو هستید به‌خصوص وقتی با نویسنده‌ای خلاق روبه‌رو می‌شوید یعنی نویسنده‌ای که کلماتش به نام خودش است، دستور زبانی که رعایت می‌کند رنگ و بوی جهان شخصی خودش را دارد و این درواقع یک تمایز بسیار مهم است که در اهل‌قلم وجود دارد مثلاً جلال آل احمد سبک منحصربه‌فرد خودش را دارد، صادق چوبک سبک خودش را و بسیاری از اندیشمندان معاصر زبان فارسی خوشبختانه حائز این تمایز هستند یعنی جهان زیسته شخصی داشتند و انعکاس این جهان زیسته در متن آن‌ها همان سبک آن‌ها است.
انتهای پیام