چاپ

پیام فارس- سید محمد برفر، در مراسم رونمایی از سردیس گوته، در شیراز، با اشاره به جایگاه، حافظ و گوته در ادبیّات جهان و تأثیر پذیری گوته از حافظ، گفت: یوهان ولفگانگ گوته، نخستین بار از طریق خواندن ترجمه‌ی آلمانی غزلیّات حافظ، که به همت خاور شناس آلمانی و مترجم دربار وین، ژوزف هامر پورگشتال، در سال‌ 1813منتشر شده بود، با جهان شعری پررمز و راز حافظ آشنا شد و به آن دل سپرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: این آشنایی و دلسپردگی در حالیست که پیش از آن، گوته از طریق هردر، فیلسوف و شرق شناس نامی آلمان، با سعدی و آثاراو نیز آشنایی پیدا کرده و با شاعران و نویسندگان دیگر ادبیات فارسی، نظیر مولانا، عطار و نظامی نیز تاحدودی آشنا بود.

برفر در مورد آثار گوته نیز گفت: گوته، علاوه بر دیوان غربی- شرقی که تحت تأثیر حافظ سرود و به 12 بخش تقسیم می شود، آثار متعدد دیگری نیز آفرید که در این بین می‌توان به "ویلهلم مایستر، رنج های ورتر جوان و نمایشنامه‌ی فاوست" اشاره کرد.

وی افزود: گوته برای بازکردن دریچه‌ای وسیع به هنر و ادبیات جهان، در طول حیات خود که از 1749 تا 1832، ادامه داشت، به آموختن زبان‌های مخلف پرداخت که یونانی، لاتین، عبری، فرانسه، ایتالیایی و انگلیسی، از آن جمله بود.

این دکترای ادبیات فارسی گفت: گوته حتی کوشش‌هایی برای یادگیری زبان‌های عربی و فارسی نیز داشت و معلّقات سبع، هفت قصیده‌ی مشهور شاعران عرب جاهلی را با واسطه‌ی زبان‌های اروپایی خوانده بود و با معاشیق ادبیات فارسی و عربی، همانگونه که در بخش "عشق نامه‌"ی دیوان غربی- شرقی آمده، آشنایی داشت. او همچنین کتاب هزارویک شب را که با عنوان هزارافسان، ریشه در فرهنگ ایران باستان و عصر اشکانی دارد خوانده بود و به خوبی می‌شناخت.

برفر ضمن بیان اینکه گوته با قرآن کریم نیز مأنوس بود، گفت: گوته در بخش تعلیقات دیوان غربی- شرقی، درباره‌ی قرآن نوشته؛ "اگر بخواهیم محتوای قرآن را به اجمال بازگوییم، باید به آغاز سوره‌ی دوم (بقره) توجه کنیم که قرآن را راهنمای پرهیزگاران می‌داند. در حقیقت، سوره به سوره‌ی قرآن، تکرار همین معناست؛ ایمان در برابر کفر و بهشت در برابر جهنم."

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی فارس با اشاره به اینکه گوته در دیوان غربی- شرقی، نه تنها به لحاظ درونمایه و مضامین، که از نظر ایماژها و تصاویر شعری نیز، گاهی متأثر از غزلیات خواجه‌ی راز، حافظ شیرازی بوده و در واقع هر دو شاعر، از یک زیبایی‌شناسی قدسی مشترک بهره برده‌اند، افزود: تاکنون سه ترجمه از دیوان غربی- شرقی به فارسی منتشر شده که عبارتند از "دیوان شرقی، با ترجمه‌ی آزاد شجاع الدین شفا"، "دیوان غربی- شرقی، با ترجمه‌ی کورش صفوی" و "دیوان غربی – شرقی، با ترجمه‌ی محمود حدادی".

این استاد دانشگاه در ادامه به تفسیر و تحلیل بخشی از ادبیات "حافظ‌نامه" پرداخت.

در این برنامه، سردیس "گوته" شاعر و ادیب پرآوازه‌ی قرن هجدهم آلمانی، که توسط راینهارت؛ یکی از هنرمندان آلمان، به مرکز حافظ‌شناسی اهداء شده بود، رونمایی شد.