چاپ

پیام فارس - به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه «جوان» در گزارشی درباره روز ملی خلیج فارس نوشت: در تقویم ایرانیان روز دهم اردیبهشت، به دلیل مقاومت ایرانیان در مقابله با بیگانگان روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری شده است. در این روز، نیروهای پرتغالی از 21 تا 30 آوریل 1622 میلادی و قریب 400 سال قبل مجبور شدند سواحل جنوب ایران را پس از 117 سال حضور یا اشغال ترک کنند.
پرتغالی‌ها نخستین استعمارگرانی بودند که به خلیج‌فارس هجوم آوردند و بخش‌های عمده‌ای از جزایر و بنادر آن را تصرف و به پایگاه‌های نظامی و حکمرانی خود تبدیل کردند. آنان به ویژه در جزایر جنوبی خلیج‌فارس از جمله هرمز بیشتر حضور داشتند و ظلم، آزار و اذیت آنان بر مردم بومی این مناطق به حدی رسید که آنان به ناچار تاب نیاوردند و دست به قیام‌های متعددی علیه این اشغالگران و استعمارگران زدند. در نهایت حکومت مرکزی ایران در زمان شاه‌عباس صفوی، امام قلی‌خان، سردار مبارز خود را با سپاهش روانه مبارزه با استعمارگران در جزیره هرمز کرد و این فرمانده شجاع به کمک نیروهای مردمی موفق به شکست تجاوزگران و استعمارگران پرتغالی و بیرون راندن‌شان از جزیره هرمز و خلیج‌فارس شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سال‌های اخیر بر پایه همین تاریخچه دهم اردیبهشت را به عنوان روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری کرده است.
منطقه آبی خلیج‌فارس، سومین خلیج بزرگ جهان در بین منابع تاریخی گوناگون، همواره منطقه‌ای پراهمیت از کره زمین به شمار می‌رفته است. این دریا با نام دریای پارس که در تاریخ بعدها به نام خلیج‌فارس شناخته شد، تاریخی‌ترین نام پارسی در جهان است و از ابتدای نامگذاری امپراتوری‌های جهان با نام دریای پارس، دریای آریانا و خلیج‌فارس شناخته شده است. به گفته سرآرنولد ویلسن، پژوهشگر اروپایی خلیج‌فارس تنها محدوده‌ای است که توانسته توجه زمین‌شناسان، باستان‌شناسان، مورخان، جغرافیانویسان، سیاستمداران و جنگجویان را یک بار به سوی خود جلب کند. وی می‌گوید: در هنگامی که هنوز آب‌های مدیترانه با حرکت کشتی‌ها شیار نشده بود، حوادث معظمی در صفحه خلیج (فارس) اتفاق می‌افتاد که در سیر تکامل نژاد بشر اهمیت فوق‌العاده‌ای داشت.
در حال حاضر، برآوردها نشان می‌دهد خلیج‌فارس 60 درصد ذخایر اثبات شده نفت و حدود 30 درصد تجارت جهانی نفت را در اختیار دارد و موتور محرکه اقتصاد جهانی در چهار دهه گذشته بوده است. بدون تردید خلیج‌فارس با منابع طبیعی و معدنی فراوان خود دیگر نه تنها به خاطر ایفای نقش ارتباط‌دهندگی یک بزرگراه تجاری میان شرق و غرب جهان، بلکه به عنوان یکی از دو سر انتهایی در مبادلات اقتصادی جهان به شمار می‌آید و این نشان‌دهنده جایگاه و اهمیت این آبراه مهم است. جهان در حال حاضر برای تأمین 65 درصد نیازهای نفتی خود به خلیج‌فارس متکی است و این منطقه غیر از نفت، قریب 30 درصد ذخایر گاز جهان را نیز در خود جای داده و مهم‌ترین موردی که باعث اهمیت فوق‌العاده خلیج‌فارس و حتی سبب دست‌اندازی و طمع‌ورزی قدرت‌های بزرگ به آن شده، وجود این ذخایر طبیعی است.
علاوه بر آن، خلیج‌فارس با برخورداری از ویژگی‌های اقلیمی، ذخایر شیلاتی و آب و هوا دارای موقعیت ویژه و منحصربه‌فردی از نقطه نظر زیست‌محیطی است. اکوسیستم ویژه منطقه به علت شوری آب، کم بودن ارتفاع آب و ارتباط محدود با آب‌های آزاد، مجموعه گوناگونی از آبزیان مانند پلانگتون‌ها و جلبک‌ها را در حیات خود جای داده است، به گونه‌ای که این آبزیان ارزش اقتصادی، غذایی و دارویی دارند، به همین دلایل ایران می‌تواند با استفاده از قابلیت‌های بالقوه ژئوپلتیک انرژی خود، ضمن کسب درآمد، از افزایش قدرت اقتصادی خود در راستای توسعه و افزایش قدرت ملی خود در همه ابعاد استفاده کند.
چشم طمع بیگانگان به خلیج‌فارس
به دلیل اهمیت بالای ژئوپلتیکی و اقتصادی، این منطقه همواره محل حضور و موضوع کشمکش و رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی بوده و از نظر امنیتی دچار چالش‌های متعددی شده است. در دوره‌های پیشین، تأمین امنیت شرکت‌های نفتی توجیهی برای حضور قدرت‌های خارجی شد تا اینکه جنگ جهانی دوم رخ داد و پس از آن مبارزه با نفوذ کمونیسم بهانه دیگری برای حضور و سلطه بود. در دهه‌های اخیر هم کشورهای کوچک و نوپای منطقه، خود پیمان‌های مختلف نظامی با قدرت‌های خارجی امضا کردند تا حضور این کشورها را توجیه عملی کنند.
تأمین امنیت کشورهای همپیمان و امنیت انرژی از دلایل حضور قدرت‌های خارجی بوده است. تسلط بر تمام یا بخشی از منطقه خلیج‌فارس، موازنه استراتژیک و قدرت را در جهان تغییر می‌دهد و سیاستمداران جهان این اهمیت را به خوبی درک کرده‌اند. برای نمونه، «لرد جرج کرزن» سیاستمدار نام آشنای بریتانیایی گفته است: «من واگذاری یک بندر را در خلیج‌فارس به روسیه یا به هر قدرتی که باشد مثل دشنام به انگلستان و به منزله گرایش به نابود کردن وضع موجود، مانند تحریک عمد به جنگ دانسته، وزیر بریتانیا را مقصر می‌دانم و اگر چنین بخششی را بپذیرد، او را متهم به خیانت به کشورش می‌کنم.»
رشادت‌های مردم خلیج‌فارس تمامی ندارد
در طول تاریخ، خلیج‌فارس نماد وحدت ملی ایران بوده و زندگی مردم این سرزمین با این آبراه مهم و استراتژیک پیوند خورده است، بنابراین شهدای بزرگی در این منطقه جان خود را فدا کرده‌اند تا خلیج‌فارس، «خلیج‌فارس» باقی بماند و جزایر آن جزایر خلیج‌فارس باشد.
به طور نمونه، مردم بوشهر در 300 سال گذشته که ابرقدرت‌ها سعی کردند در جزایر ما حضور پیدا کنند، در سه نقطه تاریخی با آنها جنگیدند، مثلاً میرمهنا در 250 سال پیش در جزیره خارک با هلندی‌ها و پرتغالی‌ها جنگید و آنها را بیرون راند و این عملیات آغاز فروپاشی آنها شد. دیگر عملیات مهم علیه استعمارگران متعلق به 109 سال پیش است، وقتی انگلیسی‌ها به بوشهر آمدند، این مردم، علمای بوشهر، رزمندگان و مجاهدان بوشهری به فرماندهی رئیسعلی دلواری بودند که مقابل آنها مقابله کردند.
در طول جنگ تحمیلی نیز مردم ایران شهدای بسیاری را برای حفظ این منطقه مهم تقدیم کردند. لازم به ذکر است، یکی از جنگ‌های مهم در این منطقه، رویارویی ایران با آمریکا بود. نیروهای امریکایی حاضر در خلیج‌فارس پس از آنکه به کشتی‌های ایرانی و قایق‌های سپاه پاسداران در «جزیره فارسی» حمله کردند، به طور غیرمنتظره‌ای با حملات تلافی‌جویانه ایران مواجه شدند که طی آن دو فروند ناوچه نیروی دریایی ایران وارد میدان نبرد شدند و خسارتی را به ناوهای امریکایی وارد کردند. در طول جنگ، دریانوردان هم در صف مبارزان قرار داشتند که به عنوان نمونه هنگام محاصره آبادان از سوی دشمن، آنها با لنج‌های خود به کمک رزمندگان اسلام می‌رفتند و مهمات، آذوقه و نفرات را به جبهه نبرد می‌رساندند.
کد خبر 6452154