پیام فارس - کیهان /متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
روزهای اخیر کوران تحلیل‌ها، نوشته‌ها و مقالاتی در ایران و آمریکا در ارتباط با مذاکرات میان دو کشور و همچنین آینده پرابهام مسیر فعلی است. در این میان آمریکایی‌ها به دو نکته اذعان دارند، خواسته اصلی ایران در ارتباط با ارائه تضمین معتبر از سوی آمریکا در موضوع لغو تحریم‌ها و دیگری اعتماد به نفس و قدرت تیم مذاکره‌کننده کشورمان.
انتشار دو نوشته، یکی در پایگاه پولیتیکو و دیگری در حساب شخصی خبرنگار وال استریت ژورنال در شبکه اجتماعی ایکس نشانگر این است که تیم مذاکره‌کننده کشورمان به ریاست سید عباس عراقچی، با تکیه بر خط قرمزهای ایران در بحث برنامه هسته‌ای، تاکنون عملکردی قابل تقدیر در ماموریت محوله خود یعنی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را به ثبت رسانده‌اند.
لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال که این روزها فعالیت و نقشی جدی در خط رسانه‌ای آمریکایی‌ها درباره مذاکرات ایفا می‌کند، روز شنبه در پیامی در حساب شخصی خود اظهار داشت: «ایران به دنبال تضمین‌هایی «تقریباً غیرممکن» از آمریکا برای عدم خروج از توافق هسته‌ای است. تضمین‌هایی به دنبال برنامه احیای برجامِ بایدن. آنها اکنون به خاطر خروج ترامپ در سال 2018 حساس‌تر شده‌اند.»
پایگاه پولیتیکو نیز روز شنبه در مقاله‌ای از روئل مارک گرچت، افسر سابق میز ایران در سیا و پژوهشگر بنیاد صهیونیستی دفاع از دموکراسی‌ها و ری‌تکیه از اعضای ارشد شورای روابط خارجی آمریکا اذعانی صریح بر این نکته داشت که «ایران نه‌تنها التماس نمی‌کند، بلکه اعتماد به‌نفس از خود ساطع می‌کند.»
پولیتیکو در ادامه می‌افزاید: مهم‌تر از همه، تحریم‌ها هرگز باعث نشده‌اند که (ایران) از جاه‌طلبی‌های هسته‌ای‌اش دست بکشد. این رسانه مدعی شد: در دوران نخست ترامپ، کارزار «فشار حداکثری» واقعاً به اقتصاد ایران آسیب زد. اما ایران امتیازی در زمینه دارایی‌های اتمی‌اش نداد.
این رسانه آمریکایی به این نکته اذعان دارد: از جنگ ایران و عراق در دهه 1980 تا به امروز، جمهوری اسلامی بسیار مقاوم‌تر از آنچه منتقدان انتظار داشتند ظاهر شده است.
جالب آنکه تحلیلگرانی همچون «روئل مارک گرچت» و «ری‌تکیه» که سال‌ها در ستادهای طراحی سیاست ضدایرانی مشغول به فعالیت بوده‌اند، امروز زبان به اعتراف گشوده‌اند: ایران نه‌تنها تسلیم نشده، بلکه با اتکا به منطق مقاومت، توانسته غرب را از موضع تحکم به موضع خواهش سوق دهد.
این اذعان‌های صریح علاوه بر اینکه مسیر درست مذاکره‌کنندگان کشورمان را نشان می‌دهد، پیام واضح ایران به طرف آمریکایی را مشخص کرده است. پیامی و خواسته‌ای که بیش از هر چیز ناشی از تجربه تلخ برجام بوده و هدف ایران از دور جدید مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را مشخص می‌سازد.
روزهایی که در آن هستیم، نه‌تنها تکرار گذشته نیست، بلکه برشی نو از یک مرحله حساس در نبرد دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا به‌شمار می‌آید. دور دوم مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن، آن‌طور که تحولات رسانه‌ای و سیاسی نشان می‌دهد، برخلاف خواسته و آرزوی غرب، نه با التماس، بلکه با خواست صریح، عقلانیت قاطع و صلابت انقلابی تیم ایرانی همراه بوده است. این بار، تهران خواهان تضمینی معتبر، روشن و قابل اجراست؛ تضمینی که نه در چارچوب لبخندهای دیپلماتیک بگنجد، نه در دل نیت‌خوانی‌های پر از فریب آمریکایی‌ها.
آمریکا که در حافظه تاریخی ملت ایران همواره نماد بدعهدی، تحقیر و سیاست چماق بوده، امروز در برابر یک خواست مشروع، ساده اما بسیار مهم از سوی جمهوری اسلامی قرار گرفته است: «اگر واقعاً به توافق پایبند هستید، آن را تضمین کنید.»
وضع تحریم‌های متعدد در زمان ریاست جمهوری اوباما و در ماه عسل برجام و همچنین خروج بی‌کیفر آمریکا از برجام در اردیبهشت 1397 در حقیقت، ستون‌های اعتماد را
فرو ریخت. حال همان واشنگتن می‌خواهد بدون ترمیم این فروپاشی، بار دیگر ایران را به پای میز مذاکره بیاورد، آن هم بدون هیچ تعهد معتبری! تجربه گذشته روشن کرده است که «بازگشت بدون تضمین»، بازگشت به همان باتلاق بی‌اعتمادی و فرصت‌سوزی خواهد بود. آنچه در متن مقاله پولیتیکو نیز به صراحت آمده، این است که کارزار «فشار حداکثری» نه‌تنها ایران را به زانو در نیاورد، بلکه موجب تقویت تجربه و مقاومت بیشتر ایران شد. تحریم‌ها که قرار بود بر اساس تصور خام آمریکایی‌ها، نظام را مجبور به عقب‌نشینی کند، حالا خود به ابزاری برای فهم قدرت واقعی ایران در شرایط بحران تبدیل شده است. بر همین مبناست که راهبرد تهران در دور دوم مذاکرات، نه «لغو فوری همه تحریم‌ها» بدون ضمانت، بلکه «دریافت تضمین‌های عملی برای تداوم اجرای تعهدات» از سوی طرف مقابل است. این همان نقطه‌ای است که تیم ایرانی به ریاست سید عباس عراقچی به‌درستی بر آن تمرکز کرده است.
بازار
![]()
سابقه طولانی کارشکنی رژیم صهیونیستی در تلاش‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل مسئله هسته‌ای ایران
در مذاکراتی که دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور پیشین آمریکا با تهران برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران آغاز کرد و عمدتا، نقش رژیم صهیونیستی در آن نادیده گرفته شده بود، پس از آن که کوهن شخصا با بایدن دیدار کرد (در زمانی که بایدن هنوز با نتانیاهو دیدار نکرده بود)، آمریکا درباره سانتریفیوژها و دیگر بخش‌های توافق هسته‌ای 2015 که مبنای مذاکرات بود، موضع سختگیرانه‌ای اتخاذ کرد. این مذاکرات از مسیر خارج شد و فرصت احیای این توافق از بین رفت.
روزنامه «هاآرتص» پیش‌تر گزارش داد که رژیم صهیونیستی حتی یک ناظر نیست و مجبور است با فرستادن «دیوید بارنیا» رئیس موساد و «ران درمر» وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی به رم، برای دیدار تقریباً مخفیانه با «استیو ویتکاف» فرستاده آمریکا به منظور تلاش و ارائه خواسته‌هایشان، راضی شود.
پیش از این هم منبعی به وب‌سایت «آکسیوس» گفت که درمر اکنون در رم است و مشخص نیست که آیا او با ویتکاف برای گفت‌وگو در مورد تحولات روز شنبه ملاقات خواهد کرد یا خیر. علاوه بر این، سه منبع اسرائیلی مطلع گفته بودند که ران درمر و دیوید بارنیا روز جمعه هم در پاریس با استیو ویتکاف دیدار کرده بودند.
درمر و بارنیا روز جمعه و پیش از مذاکرات ایران و آمریکا در رم، با ویتکاف در پاریس دیدار کرده بودند؛ جایی که او و «مارکو روبیو»، وزیر خارجه ترامپ درباره پرونده‌هایی نظیر ایران و اوکراین با مقام‌های فرانسوی دیدار کردند.
اسرائیل هیوم: گزینه نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران تهدیدی توخالی بود
«یوآو لیمور» تحلیلگر روزنامه عبری «اسرائیل هیوم» نوشت: با وجود تیترهای رسانه‌های آمریکایی که اواخر هفته این نوید را دادند که اسرائیل هنوز گزینه نظامی برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را نگه داشته و این تصمیم در قدس گرفته خواهد شد اما این تنها تهدیدی با تفنگ خالی است زیرا تا زمانی که آمریکا در حال گفت‌وگو با ایران است، اسرائیل توان و قصد حمله به ایران را نخواهد داشت، تمامی نشانه‌ها حاکی از این است که دولت ترامپ برای توافق با ایران مصمم است.
لیمور در ادامه نوشت: اسرائیل باید تلاش کند بر محتوای توافق در حال شکل‌گیری تاثیر بگذارد، یک دهه قبل که توافق هسته‌ای سابق امضا شد، اسرائیل در این مورد شکست خورد اما این بار باید موفق شود تا اطمینان پیدا کند که توافق آتی در صورتی که امضا شود، ایران را برای دهه‌های آتی از دسترسی به بمب منع خواهد کرد. این ماموریت بر دوش درمر بوده اما مسئولیت کامل آن با نتانیاهو است که خود را «آقای پرونده ایران» معرفی می‌کند اما ممکن است ثابت شود که این تنها یک لفظ است.
این تحلیلگر روزنامه اسرائیل‌هیوم در بخش دیگری درباره جنگ غزه نیز نوشت: اسرائیل برای اینکه دست‌کم در بعد نظامی حماس را به گوشه رینگ بکشاند، به جنگ بیشتر نیاز دارد و برای جنگ بیشتر نیز ارتش آن به نیروهای بیشتری نیاز دارد، به دنبال آن برای جذب نیروهای بیشتر باید برای تعداد زیادی از نیروهای ذخیره فراخوان صادر کند و زمانی که مسئله اسرا حل نشده باقی مانده و سؤال‌های زیادی درباره اقدامات دولت مطرح شده و بار دیگر فشار بر دوش تعداد کمی از سربازهای ذخیره وارد شده و ده‌ها هزار یهودی مذهبی از خدمت در ارتش فرار می‌کنند، حفظ یک طرح مؤثر برای مدت طولانی دشوارتر خواهد بود.
ایران از چه تضمینی سخن می‌گوید؟
برخی در رسانه‌های غربگرا و بعضاً حتی داخلی، تلاش می‌کنند خواست ایران برای دریافت تضمین را امری غیرعملیاتی جلوه دهند. اما مگر دریافت تضمین برای تعهدات، در عرف بین‌الملل، امری نادر و غیرممکن است؟ مگر همین آمریکا نیست که در روابط خود با کشورهای حوزه ناتو، پیمان‌های چندلایه حقوقی با ضمانت اجرائی امضا کرده است؟
ایران به‌درستی خواستار آن است که اگر آمریکا از برجام خارج شد، نه‌تنها با کیفر رو‌به‌رو شود که فرصت بازگشت فشار ظالمانه تحریم‌ها بر ملت ایران نیز از بین رفته و ایران بتواند با سرعت به فعالیت‌های پیشین هسته‌ای خود بازگردد. افزون بر این، ضمانت‌های حقوقی باید شامل نهادهایی شود که تغییر دولت در آمریکا تأثیری بر تعهدات آنها نگذارد. آیا این خواسته‌ها نامعقول است یا واقع‌گرایانه؟
برجام بدون تضمین، تجربه‌ای گران و تلخ برای ملت ایران بود. اقتصادی که به امید رفع تحریم‌ها در دولت یازدهم و دوازدهم معطل ماند، و دیپلماسی که همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد توافق با آمریکا گذاشت، نهایتاً با خروج ناگهانی ترامپ از توافق، گرفتار رکودی سیاسی و اقتصادی شد.
امروز، تکرار آن مسیر، حتی در قالب ظاهراً جدیدی از «بازگشت به برجام»، بدون ضمانت، چیزی جز عقبگرد نیست.
جمهوری اسلامی ایران، از همان ابتدا، مواضع خود را روشن اعلام کرده است: ایران به دنبال توافقی قابل اجرا، پایدار و با ضمانت است. توافقی که نه بر پایه نیت‌خوانی، بلکه بر اساس سازوکارهای عینی، اجرائی و الزام‌آور تنظیم شده باشد.
هرگونه تلاش از سوی غرب برای «تحمیل یک توافق شکننده» یا «کوتاه آمدن در برابر خواسته مشروع ایران»، نه تنها به نتیجه‌ای نخواهد رسید، بلکه هزینه‌های دیپلماتیک جدیدی برای غرب خواهد داشت. پیام ایران این است: توافق بله، ولی نه هر توافقی.
ایرانِ امروز، ایرانِ 2015 نیست
آنچه طرف آمریکایی باید درک کند، این واقعیت است که ایرانِ امروز، ایرانِ 2015 نیست. جمهوری اسلامی اکنون هم‌پیمانانی استراتژیک در شرق دارد، روابطش با روسیه و چین در بالاترین سطوح راهبردی قرار گرفته است و جایگاه ویژه‌ای در جبهه جدید قدرت جهانی دارد.
اعتماد به نفس تیم مذاکره‌کننده ایرانی، برخاسته از عقلانیت انقلابی و تجربه‌ای سنگین در میدان دیپلماسی است. این تیم نه با فریفتگی لبخندهای دشمن، بلکه با شناخت ماهیت آمریکا، پای میز مذاکره رفته است. اگر آمریکا به‌دنبال توافق واقعی است، باید آماده پرداخت هزینه آن باشد: تضمین معتبر، لغو واقعی تحریم‌ها و پذیرش واقعیت‌های قدرت ایران. در غیر این صورت، مذاکره کمکی به حل بحران نخواهد کرد.
تاریخ، بار دیگر در حال تکرار شدن نیست، بلکه در حال اصلاح شدن است؛ با یک تفاوت اساسی: این‌بار، تهران صحنه را با دست پر ترک خواهد کرد. چرا که تجربه، عقلانیت و صلابت، سه سلاح قدرتمندی‌اند که در دستان مذاکره‌کنندگان ایرانی قرار گرفته‌اند.