چاپ

پیام فارس - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
کوروش احمدی، دیپلمات پیشین ایران در نیویورک و تحلیلگر ارشد سیاست خارجی، در تحلیل نتایج دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا به هم‌میهن گفت: «اعلام برگزاری مذاکرات فنی در سطح کارشناسی میان دو طرف، خبر مثبتی است. این خبر یعنی اینکه راجع به یک چارچوب کلی میان دو طرف توافقی وجود دارد و خبری از فرمول لیبی و توقف غنی‌سازی ایران نیست.
چون آن فرمول‌ها، با این خبر نمی‌خواند. بنابراین، طرف مقابل احتمالاً این دو موضوع را مطرح نکرده و مبنا قرار نداده چراکه طرف ایرانی بعید بود این را بپذیرد. اینکه گفت‌وگوی کارشناسی این هفته انجام می‌شود و مذاکره‌کنندگان ارشد هفته آینده با یکدیگر به همین شیوه ملاقات خواهند داشت، یعنی به این نتیجه رسیده‌اند که کف و سقف مواضع‌شان با هم تقریباً سازگار است. با این شرایط، امکان اینکه کار ادامه پیدا کند وجود دارد.»
او درباره سناریوی احتمالی برگزاری مذاکرات کارشناسی روز چهارشنبه اظهار داشت: «بعید است که موضوعات کارشناسی را بشود به صورت غیرمستقیم مطرح کرد. بحث‌های تکنیکی و حقوقی را نمی‌توان با واسطه مطرح کرد. چراکه در هر طرف چند کارشناس درگیر هستند و می‌توان گفت راه دیگری غیر از صحبت رو در رو وجود ندارد. البته ملاقات آقای عراقچی و ویتکاف همچنان ممکن است غیرمستقیم باشد و احتمالاً تا الان طرفین و کشور واسط به یک رویه رفتاری خاص رسیده‌اند و توانستند الگوی ارتباط را ترسیم کنند. این کار ادامه پیدا می‌کند یعنی دو طرف مشکلی با این فرمول ندارند.»
احمدی تاکید کرد: «محتوای مذاکره بر شیوه انجام آن ارجحیت دارد. طرف ایرانی هم تا جایی که خاطرم هست این مضمون را مطرح کرده بود که اگر شرایط خاصی فراهم شود و طرف مقابل کارهایی را انجام دهد، دست از تهدید بردارد و مشخص شود که در یک چارچوب معقول قائل به مذاکره است، می‌شود گفت‌وگوی رو در رو انجام داد. بالاخره این نگرانی وجود داشت که مذاکره مستقیم صورت بگیرد ولی طرف آمریکایی انتظارات و توقعات غیرقابل قبولی داشته باشد و کار به هم بخورد و ایران هم در این میان امتیازی داشته باشد یعنی از مواضع قبلی خودش عدول کند.
بعید نیست که اگر کار پیش برود دو طرف با هم ملاقات کنند اما این در درجه دوم اهمیت است. اصل، محتوای مذاکره است.» این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی یادآور شد: «برخلاف تصوری که پس از اظهارات ویتکاف در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز و سپس توئیت متناقض دفتر او ایجاد شد، کار ادامه پیدا کرد. پس از اینکه توئیت مذکور منتشر شد، این نگرانی وجود داشت که روی مذاکرات این هفته تاثیر سوء بگذارد و دو طرف بگویند که کار را ادامه نمی‌دهند. اما خوشبختانه این شرایط پیش نیامد و مذاکره ادامه پیدا کرد و یک قدم جلوتر رفت. همین یک تحول مهم است که باید مورد توجه قرار بگیرد.»
غنی‌سازی صفر روی میز نیامده است
سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلستان نیز با اشاره به روند شکل‌گرفته میان ایران و آمریکا، به هم‌میهن گفت: «آقای عراقچی نسبت به آنچه در رم اتفاق افتاد، اظهارنظر مثبت و محتاطانه داشت. البته وزیر خارجه در هفته گذشته و در واکنش به اظهارات طرف آمریکایی که گفته بودند ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد، موضع‌گیری دیگری هم کرده و پاسخ داده بود.
اینکه دو طرف در رم با یکدیگر مذاکره کردند و کار هم ادامه پیدا می‌کند، یعنی این مسائل حل‌وفصل و شفاف شده. گویا پذیرفته شده که ایران برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را داشته باشد. نمی‌گویم مثل برجام ولی احتمالاً همانگونه تعهداتی که در قبال امتیازهای متقابل برای ایران قائل بودند را به رسمیت شناخته‌اند.
یعنی اینکه برنامه و تاسیسات هسته‌ای ایران باید برچیده شود، روی میز نیست و اصل برنامه ما را پذیرفته‌اند. آن بحث از دور خارج شده اما احتمالاً همچنان دنبال تاکید بر این هستند که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. فتوای رهبری در این مورد مشخص است و بارها اعلام شده که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست.»
او ادامه داد: «ایران تا یک‌سال بعد از خروج آمریکا از برجام هم به تعهدات خود عمل می‌کرد. به‌رغم اینکه آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به تعهدات‌شان عمل نمی‌کردند. بعد از آن ایران به سمت غنی‌سازی 20 درصد رفت، بعد سانتریفیوژهای پیشرفته را به کار انداخت و قدم به قدم برگشت. اجازه ورود بازرسان را نداد و سپس قانون اقدام راهبردی در مجلس به تصویب رسید و در نهایت تقابلی شکل گرفت.
در حال حاضر صحبت این است که آن‌ها تحریم‌های ایران را بردارند و ایران هم به تعهدات برجامی خود برگردد. نقاط اختلافی از این به بعد خود را نشان می‌دهد. مثلاً اینکه میزان غنی‌سازی ایران چقدر باشد. در حال حاضر قبول کرده‌اند که گفت‌وگوها درباره برنامه هسته‌ای باشد اما درباره فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و موشکی هم شاید بخواهند بعداً بحث‌ها را روی میز بگذارند. هرچند تاکنون مطرح نکردند.»
ساداتیان یادآور شد: «همانطور که آقای بوسعیدی وزیر خارجه عمان مطرح کرد، کار بین ایران و آمریکا سرعت گرفته و ممکن است توافقی اتفاق بیفتد. اما فعلاً درباره جزئیات این توافق اطلاعاتی بیرون نیامده است. بعداً مشخص خواهد شد که مثلاً گفت‌وگوهای فنی بر سر چه جزئیاتی انجام شده است. آقای گروسی هم هفته گذشته به ایران آمد و بعد به رم هم رفت. آنجا با ویتکاف دیدار کرد. در حال حاضر این موضوع را مطرح می‌کند که فعالیت‌های ایران باید راستی‌آزمایی شود. در مجموع این داده‌ها و احتمالاً موضع وزیر خارجه اسرائیل نشان می‌دهد که ترامپ زیر بار سناریوهای مد نظر آن‌ها که بحث فرمول لیبی و درگیری نظامی با ایران بود نرفته است.»
بازار
محسن صالحی خواه