پیام فارس - ایرنا / وزیر جهاد کشاورزی با هشدار درباره بحران آب و ضرورت افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی، کشت گلخانه ای را راهبرد افزایش تولید در شرایط کنونی دانست.
غلامرضا نوری روز جمعه در آیین افتتاح گلخانه 10 هکتاری شبستر، این پروژه را اقدامی همسو با سیاست‌های کلان بخش کشاورزی و نیازهای کشور دانست .
وی با اشاره به کاهش 50 درصدی آب بخش کشاورزی، تأکید کرد حرکت به سمت بهره‌وری، فناوری‌های نوین و توسعه گلخانه‌ها تنها راه عبور از چالش‌های موجود است.
نوری با بیان اینکه امنیت غذایی موضوعی است که در قانون اساسی و بیانات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بر آن تأکید شده است، گفت: وقایع جنگ اوکراین و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه که از سلاح غذا استفاده کردند، ضرورت توجه به این حوزه را بیش از پیش آشکار کرد.
وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه این وزارتخانه با چالش‌های جدی در حوزه منابع آب مواجه است، افزود: میزان آب اختصاص یافته به کشاورزی از بیش از 80 میلیارد مترمکعب در سال‌های گذشته به 45 میلیارد مترمکعب رسیده است. ( حدود 50 درصد کاهش).
نوری با اشاره به محدودیت‌های خاک و کاهش منابع طبیعی، تأکید کرد افزایش بهره‌وری تنها راه ادامه تولید است.
وزیر جهاد کشاورزی با اعلام اینکه 25 درصد از نظر وزنی و 15 درصد از نظر ارزشی محصولات اساسی را وارد می‌کنیم، خاطرنشان کرد: تراز تجاری کشاورزی کشور سال گذشته منفی 11 میلیارد دلار بود که به منفی 8 میلیارد دلار رسید، اما باید این تراز را مثبت کنیم و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تولید را افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه توسعه گلخانه‌ها چه کوچک و چه بزرگ از سیاست‌های اصلی بخش کشاورزی است، گفت: گلخانه‌های سنتی نیز می‌توانند تا 6 برابر بهره‌وری را افزایش دهند و تصور اینکه فقط گلخانه‌های بزرگ مقیاس مؤثر هستند صحیح نیست.
وی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر عدالت در بخش کشاورزی گفت: برای نخستین‌بار سند توسعه عدالت‌محور در کشاورزی تدوین شده و بر همین اساس، صدور مجوز گلخانه‌های کوچک‌مقیاس برای بهره‌برداران آزاد شده است تا عدالت اجرایی شود.
نوری با تاکید بر راه اندازی پایانه صادراتی در آذربایجان شرقی، از رئیس سازمان امور اراضی و رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی خواست مکانی برای ایجاد پایانه صادراتی محصولات کشاورزی در استان تعیین کنند تا استان نقش پیشرو خود را در تجارت بین‌المللی ایفا کند.
بازار ![]()
وی با اشاره به سابقه تاریخی تجارت در منطقه افزود: نیاکان ما تجارت خود را به اقصی‌نقاط دنیا گسترش دادند؛ بنابراین ما که امروز امکانات بیشتری داریم، می‌توانیم این مسیر را با قدرت ادامه دهیم.
افزایش سه برابری تولیدات گلخانه ای هدف گذاری شده است
معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی هم در این مراسم گفت: بر اساس اسناد بالادستی و ابلاغ وزیر، باید تولید محصولات گلخانه‌ای را از 3.6 میلیون تن کنونی به 10 میلیون تن برسانیم.
محمد مهدی برومندی در تشریح برنامه‌های کلان توسعه گلخانه‌ها اکنون 28 هزار هکتار گلخانه در کشور داریم که 19,500 هکتار آن زیرکشت است.
برومندی به وضعیت تولیدات گلخانه‌ای اشاره کرد و گفت: در کشور 2500 هکتار گلخانه گوجه‌فرنگی داریم که سالانه 700 تا 800 هزار تن تولید می‌کند.
وی اعلام کرد: از 3.6 میلیون تن محصولات گلخانه‌ای کشور، 700 هزار تن صادر می‌شود که 400 میلیون دلار درآمد ارزی داشته است.
برومندی «آب» را مهم‌ترین نهاده محدودکننده عنوان کرد و افزود: باید تولید سبزی و صیفی که اکنون 25 میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند به گلخانه منتقل شود تا این عدد به پنج میلیارد مترمکعب برسد.
وی برای نشان دادن اهمیت گلخانه‌های مدرن، مثالی از تولید گوجه‌فرنگی ارائه کرد و گفت: میانگین تولید در فضای باز 40 تا 50 تن در هکتار است و برای هر کیلو گوجه 312 لیتر آب مصرف می‌شود. اما در این گلخانه هیدروپونیک مدرن، متوسط تولید 400 تن در هکتار است و فقط 30 لیتر آب برای هر کیلو گوجه مصرف می‌شود.
برومندی با اشاره به سپری شدن سالی دشوار برای کشور و بخش کشاورزی گفت: با وجود کاهش 40 درصدی بارندگی و محدودیت‌های ناشی از شرایط جنگی، بخش باغبانی توانست 4.3 میلیارد دلار درآمد ارزی کسب کند.
وی با اشاره به چالش دو دهه پیش در صادرات پسته افزود: 20 سال قبل اتحادیه اروپا ایراداتی به پسته ایران وارد کرد و صادرات ما به این اتحادیه، که سالانه 100 هزار تن بود، متوقف شد.
وی ادامه داد: پس از سال‌ها که آزمون صد درصدی آفلاتوکسین برای پسته صادراتی ایران اجرا می‌شد. سال گذشته نیز چنین ادعایی مطرح شد اما با برنامه‌ای که وزیر جهاد کشاورزی ارائه کردند و دیپلماسی غذایی فعال، نه‌تنها مشکلی ایجاد نشد بلکه 1.7 میلیارد دلار درآمد ارزی از صادرات پسته به دست آمد.
برومندی با اشاره به گستره باغات پسته کشور گفت: از مجموع 3 میلیون هکتار باغات کشور، 650 هزار هکتار باغ پسته است.
معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه آذربایجان‌شرقی آینده پسته ایران محسوب می‌شود، اعلام کرد: به‌تازگی نیز به دلیل کیفیت بالای پسته صادراتی، از سوی اتحادیه اروپا مورد تقدیر قرار گرفتیم.
معاون وزیر، عملکرد بخش باغبانی را در سال گذشته مثبت ارزیابی کرد و گفت: علاوه بر تأمین نیاز میوه کشور، 4.3 میلیارد دلار درآمد ارزی در حوزه باغبانی کسب شد، در حالی که این رقم پیش‌تر 2.8 میلیارد دلار بود. این دستاورد نشان‌دهنده مدیریت صحیح بخش کشاورزی در دوران سخت جنگ و تحریم است.
وی بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های صادراتی تأکید کرد و گفت: آذربایجان‌شرقی باید یک پایانه بزرگ و فاخر صادراتی در شأن ایران داشته باشد. این یک ضرورت است؛ چرا که مدرن‌ترین گلخانه‌های کشور در این استان قرار دارد. اهمیت استان به حدی است که با وجود تولید خرما در 14 استان کشور، رتبه اول بسته‌بندی و صادرات خرما را دارد.
توسعه کشت گلخانه‌ای اولویت آذربایجان شرقی است
استاندار آذربایجان‌شرقی هم با اشاره به اولویت‌جدی استان برای گسترش کشت گلخانه‌ای و ایجاد شهرک‌های کشاورزی گفت: افتتاح گلخانه 10 هکتاری قند عسل آذرآبادگان نمونه‌ای از حرکت استان به سمت کشاورزی مدرن، بهره‌ور و سازگار با اقلیم است.
بهرام سرمست توسعه کشت‌های گلخانه‌ای را راهبرد قطعی استان در مواجهه با تغییرات اقلیمی عنوان کرد.
سرمست با تأکید بر ضرورت تغییر الگوی تولید در بخش کشاورزی گفت: سیاست ما در استان این است که با توجه به محدودیت منابع آب و تغییرات اقلیمی، ترویج کشت گلخانه‌ای را در اولویت قرار دهیم و ایجاد شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای را به‌صورت جدی دنبال کنیم.
وی افزود: در شهرستان‌های مختلف از جمله جلفا، سراب، بناب، ملکان و عجب‌شیر همین سیاست را پیگیری می‌کنیم تا با اتخاذ یک الگوی اصولی و علمی، امنیت غذایی پایدار برای استان و کشور فراهم شود.
استاندار آذربایجان شرقی از برنامه استان برای تقویت زیرساخت‌های صادراتی خبر داد و گفت: در جنوب استان مجوز احداث پایانه صادراتی محصولات خشکبار و آجیل صادر شده است و آمادگی داریم که در این منطقه نیز پایانه صادراتی ویژه ایجاد کنیم تا زنجیره صادراتی تکمیل شده و زمینه عرضه محصولات گلخانه‌ای و کشاورزی استان در بازارهای جهانی تسهیل شود.
کشت گلخانه ای امنیت غذایی را تضمین می کند
نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به تأثیر شدید خشکسالی، افت آب‌های زیرزمینی و طوفان‌های نمکی ناشی از دریاچه ارومیه بر اراضی این شهرستان گفت: توسعه شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای ضرورت حیاتی برای آینده تولید و امنیت غذایی منطقه است.
محمود طاهری این شهرستان را یکی از مناطق ویژه و دارای مزیت‌های اقلیمی در شمال‌غرب کشور عنوان کرد و گفت: شبستر به دلیل تنوع توپوگرافی، شرایط اقلیمی خاص و تولید محصولات کشاورزی متنوع، جایگاه ویژه‌ای در منطقه دارد.
وی با اشاره به تأثیر مستقیم دریاچه ارومیه بر شرایط کشاورزی شبستر افزود: 50 درصد شهرستان در حاشیه دریاچه ارومیه قرار دارد و این موضوع، وضعیت شبستر را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. طوفان‌های نمکی سال‌های اخیر، آسیب قابل‌توجهی به خاک منطقه وارد کرده و افت سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش بارندگی نیز کشاورزان را در تأمین آب با چالش جدی روبه‌رو کرده است.
طاهری با بیان اینکه ادامه کشت سنتی با وضعیت کنونی منابع آب امکان‌پذیر نیست، گفت: با توجه به محدودیت‌های آبی، استفاده از فناوری‌های نوین، تغییر الگوی کشت و حرکت به سمت کشت‌های گلخانه‌ای یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
نماینده شبستر با اشاره به نیاز فوری منطقه به زیرساخت‌های نوین کشاورزی افزود: ایجاد شهرک‌های کشاورزی و گلخانه‌ای در شبستر باید در اولویت قرار گیرد تا مشکل تأمین آب کشاورزان به‌صورت ریشه‌ای حل و پایداری تولید تضمین شود.
وی در پایان با قدردانی از سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در پروژه گلخانه‌ای جدید، توسعه چنین طرح‌هایی را «مهم‌ترین راهکار برای مدیریت بحران آب» در شهرستان شبستر دانست.
امروز با حضور غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی و بهرام سرمست استاندار آذربایجان‌شرقی فاز اول گلخانه صنعتی هیدروپونیک مدرن کشت و صنعت آذربایجان خاوری در شهرستان شبستر در سطح 10 هکتار به بهره‌برداری رسید؛ این پروژه صادرات‌محور با هدف افزایش تولید سبزی و صیفی، بهره‌وری آب و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه اجرایی شده است.
این گلخانه در روستای نظرلو شهرستان شبستر احداث شده است که مساحت کل عرصه پروژه 262 هکتار و سطح زیر کشت آن 10 هکتار است. ظرفیت تولید سالانه این گلخانه بالغ بر 4 هزار تن انواع سبزی، صیفی و نشاء است.
کل سرمایه‌گذاری پروژه 4 هزار و 500 میلیارد ریال برآورد شده که شامل 4 هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شخصی مجری طرح است. بهره‌برداری از این طرح برای 270 نفر اشتغال ایجاد کرده است که 150 نفر به صورت مستقیم و 120 نفر به صورت غیرمستقیم در آن فعالیت دارند و 270 خانوار منطقه از مزایای آن بهره‌مند شده‌اند.
به زودی مراحل اجرایی فاز دوم این گلخانه در سطح 100 هکتار آغاز خواهد شد.
از مهم‌ترین مزایای این پروژه می‌توان به محوریت صادرات، بهره‌وری بهینه مصرف آب، استفاده از تأسیسات مدرن و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه اشاره کرد.
گلخانه 10 هکتاری کشت و صنعت آذربایجان خاوری، نمونه‌ای از حرکت به سمت کشاورزی مدرن، توسعه صادرات محصولات سبزی و صیفی و ارتقای تولید پایدار در استان آذربایجان شرقی است.