بزرگنمايي:

پیام فارس- دستگاه ادراری از کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه تشکیل شده است. این دستگاه مسئول پاک‌سازی خون از سموم مختلف و حفظ تعادل آب و الکترولیت است. نارسایی کلیوی به آسیب موقتی یا دائمی کلیه اطلاق می‌شود که منجر به از دست رفتن عملکرد طبیعی کلیه‌ها می‌شود. آسیب کلیوی می‌تواند شروع ناگهانی داشته باشد یا آن‌که به‌صورت تدریجی اتفاق بیفتد. هنگامی‌که صدمه کلیوی به حدی برسد که نیاز به درمان جایگزینی کلیه داشته باشد، بیمار به سمت مرحله نهایی نارسایی کلیوی پیش می‌رود که در صورت عدم درمان منجر به مرگ می‌شود. متأسفانه شیوع مرحله نهایی نارسایی کلیوی افزایش معناداری در کشورهای در حال توسعه داشته است.

در این راستا به گفته محققان، فرایندی به نام همودیالیز، شایع‌ترین درمانی است که تا حدودی علائم بیماری را کاهش داده و سبب بهبود شیوه زندگی بیماران می‌شود. گرچه کیفیت زندگی و طول عمر بیماران در چنین وضعیتی پایین‌تر از افراد عادی برآورد می‌شود. نرخ بقای بیماران دیالیزی هنوز هم به‌طور قابل توجهی کم است و عوامل زیادی در این مهم نقش دارند. در مطالعات مختلف، میانگین امید به زندگی بیماران همودیالیزی کمتر از سه سال برآورد شده است. دیالیز درواقع فرایندی است که سموم و مواد اضافی را از خون خارج کرده و اختلالات آب و الکترولیت و اسید و باز مرتبط با نارسایی کلیوی را تسهیل می‌کند. این فرایند در صورتی دارای تأثیر مناسب خواهد بود که از کیفیت و کفایت قابل قبولی برخوردار باشد.

پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز و پژوهشگاه استاندارد کرج با همکاری یک مؤسسه خصوصی در این خصوص اقدام به پژوهشی کرده‌اند که در آن دستگاهی برای تعیین کفایت دیالیز ساخته و مورد آزمایش واقع شده است.

این دستگاه، کم‌هزینه و غیر تهاجمی است و توانایی اندازه‌گیری پیوسته رسانایی مایع دستگاه دیالیز را دارد و امکان ارائه درمانی مقبول‌تر را فراهم می‌کند.
بررسی‌های محققان فوق نشان می‌دهند که توسعه و اجرای این دستگاه بر روی دستگاه‌های دیالیز، پیشرفتی مؤثر در پیشگیری از عواقب ناشی از فرایند حیاتی فوق خواهد بود.

به گفته حسین پارسایی، محقق دانشگاه علوم پزشکی شیراز و همکارانش، «دستگاه طراحی‌شده، در جلسات دیالیز واقعی به‌صورت آزمایشی، تست و اعتبارسنجی شده است. در این روش مواد یا وسایل دورریختنی یا یک‌بارمصرف استفاده نمی‌شوند و از این طریق، هزینه‌های بیمار نیز کاهش می‌یابند. همچنین نیاز به نمونه‌گیری از خون بیمار و بررسی‌های آزمایشگاهی وجود نخواهد داشت».

آن‌ها افزوده‌اند: «ما در این مطالعه، روشی را برای اندازه‌گیری میزان رسانایی الکتریکی محلول خون طراحی کرده‌ایم که امکان اجرای آن بدون تماس با محلول امکان‌پذیر است. این مهم با استفاده از روش تصویر خازنی و طیف‌سنجی امپدانس امکان‌پذیر شده است».

طبق نتایج حاصله، این روش برای شرایط بالینی بسیار کاربردی خواهد بود و پژوهش‌های آینده در این زمینه می‌توانند بر اندازه‌گیری غلظت داروها در ورودی و خروجی دستگاه دیالیز متمرکز شوند.

یافته‌های پژوهشی فوق و شرح دقیق دستگاه مربوطه در یک مقاله علمی پژوهشی در «فصل‌نامه علوم پزشکی صدرا» منتشر شده‌اند. این نشریه متعلق به کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز است