پیام فارس -

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، امروز 11 مهر برابر با 3 اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید:
10 مهر؛ در تاریخ چه گذشت؟
رویدادها:
سال 522 پیش از میلاد - سالروز شاه شدن داریوش بزرگ پدر ناسیونالیسم ایرانی داریوش هخامنشی پسر ویشتاسپ از بزرگان پارس در نخستین روز از جشنهای مهرگان( پس از تطبیق با تقویم میلادی؛ سوم اکتبر) در سال 522 پیش از میلاد، شاه ایران شد.
در دوران حکومت 36 ساله داریوش بزرگ، قلمرو ایران از دره سند (Indus) تا سواحل لیبی در افریقا، و از شمال دریای مرمره ( Thrace در اروپا) تا کوههای پامیر در آسیا شامل همه خاورمیانه امروز، آسیای میانه، قسمتی از آسیای جنوبی، قفقاز ، مصر و قسمتی از سودان بود که به استانهای متعدد (ساتراپی) تقسیم شده و مستقیما زیر نظر حکومت مرکزی و بر پایه قوانین واحد اداره می شدند و به آن قسمت که سه طایفه ایرانی در آن سکونت داشته، دارای نیاکان و فرهنگ مشترک بوده و آیین های نوروز را گرامی داشته و یکسان برگزار کرده اند "ایران زمین" گفته اند(مادها از « ری » به سمت غرب و شمالغربی از جمله کردها و آذری ها، پارسها از منطقه ری به جنوب تاجزایر خلیج فارس و از شرق تا آن سوی هندوکش و انتهای بدخشان، و پارتها در شمال شرقی). مصر ساتراپی ششم ایران بود.
کوروش بنیادگذار کشور ایران بوده است، ولی ناسیونالیسم ایرانی با داریوش بزرگ به دنیا آمده است. کوروش، جهانی فکر می کرد و یک جامعه مشترک المنافع متساوی الحقوق به مرکزیت " ایران زمین " به وجود آورده بود و مداخله در امور داخلی اعضای اتحادیه را روا نمی داشت.
داریوش بزرگ در کتیبه هایی که از او باقی مانده اند با ستایش اهورا مزدا (خدا) که زمین و آسمان و بشر و شادی ها را آفریده است ، شاهی خود بر این سرزمین پهناور را که مردان خوب و اسبان خوب (مقصود ارتش خوب) دارد از عنایات او دانسته است و در یکی از کتیبه هایش از اهورا مزدا خواسته است که " ایران زمین " را از آفت دروغ و بلای خشکسالی در امان دارد.
از کارهای مهم داریوش ایجاد آبراهی میان دریای سرخ و رود نیل بود که خلیج فارس را به دریای مدیترانه متصل سازد. کار مهم دیگر او دستور ساختن تخت جمشید بود که شاه نشین ایران زمین باشد ( پایتخت اداری ایران شهر شوش بود) . ایجاد یک سپاه همیشه آماده در مرکز که تا رسیدن سایر واحدهای ارتش از شهرستانها و نقاط دور دست کشور ، بتواند در برابر هر گونه تهاجم ناگهانی ایستادگی کند اقدام مهم دیگر او بود. ضرب سکه زر و سیم، مخصوصا سکه های طلای تقریبا خالص موسوم به دریک ـ داریک ـ در سال 515 پبش از میلاد ابتکار مهم داریوش اول بود. تاسیس پستخانه، دادگاه، کودکستان و دبستان ( منحصر به پسران) و وضع قوانین و تعرفه مالیاتی و ایجاد یک نیروی دریایی در خلیج فارس چند نمونه دیگر از کارهای داریوش بزرگ به شمار می آید. آمریکاییان 23 قرن بعد هنگام تاسیس پستخانه دولتی (فدرال) این کشور همان شعار داریوش را بر سر در آن حک کردند که باد و باران مانع کار چاپارها نخواهد شد. داریوش میان شوش و ساحل مدیترانه نوعی جاده آسفالته کشیده بود که اخیرا قسمتی از آن به دست آمده است. اقدام نظامی بی سابقه داریوش انتقال 24 هزار سوار و پیاده با کشتی از شرق مدیترانه به ساحل آتن در یونان (800 کیلومتر مسافت) بود.
داریوش که با آتوسا دختر کوروش بزرگ ازدواج کرده بود در سال 486 پیش از میلاد درگذشت و پسرش خشایارشا نوه کوروش بر جای او نشست که سیاست پدر را عینا دنبال کرد. داریوش در نقش رستم مدفون شده است.
برخی مورخان شاه شدن داریوش را 16 مهر (هشتم اکتبر)، آخرین روز آیین های مهرگان (روز اصلی مهرگان) نوشته اند. در آن زمان مراسم مهرگان شش روز ادامه داشت. آیین های مهر (جشن های مهرگان) پس از نوروز مهمترین اعیاد ملی ایرانیان بوده است.
از زمان داریوش بود که مدارس، پس از آیین های مهرگان آغاز بکار کرده اند که این رسم از طریق یونان به سراسر جهان منتقل شده است. گرچه در بعضی کشور به ملاحظات اقلیمی ،مدارس چند روز جلوتر آغاز بکار می کنند. هدف اصلی از مدارس در ایران عهد هخامنشی عمدتا تدریس اخلاقیات، تندرستی، سواری و تیراندازی و سرانجام انتخاب مستعدترین کودکان برای خدمت در ارتش بود. به نوشته مورخان رومی (به نقل از یونانیان) ، آموزگاران ایرانی در دبستانها به کودکان می آموختند که اقتدار و عظمت وطن و حفظ تمدن آنان بستگی به آن دارد که دوست و متحد باشند و ارتشی شکست ناپذیر داشته باشند.
*****
روزهای ماه در ایران باستان دارای نام خاص بودند که روز شانزدهم هر ماه روز مهر بود. بنابراین روز مهر در ماه مهر (شانزدهم) مهمترین روز آیین های مهرگان بوده است. آیین های مهر (جشن مهرگان) پس از نوروز مهمترین اعیاد ملی ایرانیان بوده است که نوروز با بهار و شکوفه و نوید برکت آغاز می شد و مهرگان به خاطر پایان جمع آوری محصول و آغاز شش ماهه شبهای طولانی تر و سرما.
مهرگان آیین های سپاسگزاری به درگاه خداوند بوده است که آن همه نعمت ارزانی داشته و نیز تحکیم دوستی و محبت میان ایرانیان. در ایام مهرگان مهمانی های بزرگ برپا می شده و پذیرایی با انواع میوه رسم بوده ولی به درستی معلوم نیست که از چه زمان پذیرایی با آش رشته مرسوم گردیده است. همچنین به درستی روشن نیست که از چه زمان " روز مهرگان " را به چهاردهم مهر ماه منتقل کرده اند و چرا؟
کتیبه دعای داریوش برای ایران، این کتیبه که عکس آن در بالا درج شده است 25 قرن عمر دارد و نشانه علاقه عمیق داریوش به وطن مشترک ما است
سال 56 پیش از میلاد - نشست «لوکا» برضد ایران سوم اکتبر سال 56 پیش از میلاد سران دولت روم و مشاوران و ژنرالهای آن کشور در نشست لوکا Luca‌ تصمیم گرفتند که مناطق غرب رود فرات در آسیا و اراضی شمال و شمال غرب گٌل (فرانسه امروز) تا نزدیکی برلن و جزایر بریتانیا در اروپا ضمیمه قلمرو روم شود. با توجه به قیام اسپارتاکوس در سالهای 71 - 72 پیش از میلاد، قرار شد "پمپی" یکی از سه عضو شورای عالی جمهوریت روم در شهر رم باقی بماند تا از قیام احتمالی دیگری که مردم طبقه 3 روم و بردگان مستعد آن بودند جلوگیری کند و امنیت از دست نرود، ژولیوس سزار عضو دیگر شورا برای ادامه فتوحات به فرانسه برود و کراسوس رییس دوره ای شورا که شهرت به آزمندی و جمع مال داشت داوطلب شد که به شرق لشکر بکشد و برای تصرف اراضی غرب فرات با ایران در آویزد.
دو سال طول کشید تا کراسوس موفق شد مقدمات حمله را فراهم سازد. "اسپهبد سورنا" فرمانده کل ارتش ایران میدان جنگ را خود انتخاب کرده بود و در جنگ حرّان (کارهه) در سال 53 پیش از میلاد با تاکتیکی نو و سلاحهای تازه از جمله موشکهای مکانیکی و روش رساندن آب غذا و مهمات به سربازان درحال جنگ و دادن استراحت نوبتی به آنها، لژیونرهای رومی را از پای درآورد و به نوشته پلوتارک، یک سرباز ایرانی کراسوس 60 ساله را به هنگام فرار کشت که سر و دست راست او را به تیسفون بردند. "اورود= ارد" شاه وقت از دودمان اشکانی گفت که مقداری طلا در دهان کراسوس گذاردند و سپس گفت: "بخور که همیشه حرص آن را می زدی".
پس از شکست حرّان هیچیک از سران وقت روم در صدد گرفتن انتقام از ایران برنیامد. جنگ حرّان بزرگترین و قاطعترین شکست روم (ایتالیا) از ایرانیان بود که برای ایران افتخار آفرید و غرور ایجاد کرد. مورّخان معاصر گامی فراتر برداشته و نوشته اند که نبرد حرّان بزرگترین پیروزی نظامی شزق بر غرب در طول تاریخ بوده است.
قیام اسپارتاکوس دومین قیام بزرگ بشر بر ضد ظلم بود. نخستین قیام را کاوه ایرانی معروف به کاوه آهنگر رهبری کرده بود.
331 - "تان گون Tangun " که شبه جزیره کره را به صورت یک خطه پادشاهی به نام چوسون Chosun در آورد لقب بنیادگذار کشور واحد کره گرفت. مورخان وی را کوروش کره لقب داده اند.
1332 ش - کیفرخواست اعدام برای دکتر مصدق! مدعی العموم نظامی (دستگاه قضایی ارتش) یازدهم مهرماه 1332 برای مجازات دکتر محمد مصدق کیفرخواست صادر کرد و دو روز بعد اعلامیه مربوط به آن در روزنامه های تهران منتشر شد. طبق این کیفرخواست، برای دکتر مصدق که همچنان خود را نخست وزیر قانونی ملت و دستگاه قضایی ارتش را جزیی از دولت کودتا می دانست مجازات اعدام درخواست شده بود. اتهام او اقدام به حذف سلطنت اعلام شده بود.
از دکتر مصدق که بعدا به سه سال زندان محکوم شد تنها پنج جلسه بازپرسی به عمل آمده بود!. برخی نوشته ها حکایت از آن دارد که همان زمان، عوامل انگلستان از جمله شاپور ریپورتر گفته بودند که نگران کیفرخواست نباشید، دکتر مصدق به بیش از سه سال زندان محکوم نخواهد شد (مفهوم این اظهارات این بود که دولت انگلستان که در آن زمان هنوز یک قدرت جهانی بشمار می رفت به این حد مجازات راضی بود!و .... ). دکتر مصدق با رهبری جنبش ملی کردن نفت ایران پایه های استعمار چند صد ساله لندن را در همه قاره ها سست و لرزان ساخته بود. با این که از سقوط نظام سلطنتی ایران سه دهه گذشته است، هنوز اقدام جدی به ابطال رای محکمه نظامی دولت 28 امرداد و اعاده حیثیت از دکتر مصدق بعمل نیامده است.
باوجود اینکه مسئله نفت بیشتر وقت مصدق را گرفته بود، وی در طول زمامداری اش برای دمکراسی کردن ایران و آشنا ساختن ایرانیان به حقوق خود و آزادی های مدنی از جمله انتشار روزنامه و ایجاد حزب و برگزار کردن اجتماعات تلاش بسیار کرده بود.
1929 - اتحادیه صربستان، کرواسی و اسلوانی «یوگوسلاوی (اسلاو های جنوبی)» نام گرفت. روسها ، اسلواک ها، اوکراینی ها، لهستانی و بلاروس ها اسلاوهای شمالی بشمار می آیند. بخش یزرگی از ساکنان بلغارستان نیز اسلاو هستند.
1932 - استقلال عراق، کشور ساخت دولت لندن سوم اکتبر سال 1932 کشور عراق استقلال خود را به دست آورد. این کشور از اواخر دوران جنگ جهانی اول در اشغال نظامی انگلستان و سپس تحت الحمایه این دولت بود. سرزمینی که اینک کشور عراق را تشکیل می دهد، از اواسط دوران سلطنت نادرشاه جزیی از امپراتوری عثمانی به شمار می رفت. بین النهرین حدود هشت قرن یک ایالت ایران بود و در این مدت، پایتخت ایران (تیسفون) در آنجا قرارداشت. بوئیان ایرانی بعدا عباسیان را مقهور ساخته و حکمران بغداد شده بودند. شاه عباس یکم در یک مصالحه قسمتی از سرزمینی را که کشور عراق است به عثمانی های داد تا نسبت به ارمنستان و سراسر قفقاز ادعایی نداشته باشند که بعدا نزاع ازسرگرفته شد. در زمان شاه صفی در یک مصالحه دیگر، ایران و عثمانی بغداد و ایروان را باهم مبادله کردند. نادرشاه که بغداد و بیشتر نقاط عراق امروز را متصرف شده بود به این شرط که عثمانی ها نسبت به سلیمانیه که ساکنان وقت آن ترکمان و وفادار به حکومت ایران بودند و چند منطقه مرزی دیگر نظر نداشته باشند از بغداد صرف نظر کرد. دولت لندن در اکتبر 1932 طی شرایطی با استقلال عراق که قبلا به صورت یک کشور نبود موافقت کرده بود که یکی از این شرایط ادامه استقرار پایگاههای نظامی انگلستان در آن کشور و آزادی نقل و انتقال نیروهای آن دولت در خاک عراق بود.
در سال 1941 نیروهای نظامی انگلستان از خاک عراق به ایران تعرض و به اشغال نظامی خود درآوردند.
دولت لندن که از یکپارچه کردن سه ایالت سابق امپراتوری عثمانی کشور عراق را بوجود آورده بود یک امیرزاده حجاز را پادشاه آن کرده بود که سلطنت تا سال 1958 (کودتای عبدالکریم قاسم، ژنرال نیمه عرب نیمه کُرد) در این خانواده باقی بود.
مرزهای مسئله دار کشورهای عربی شرق سوئز، پس از جنگ جهانی اول به تدریج توسط انگلستان تعیین شده و اردن، عراق، سعودی، کویت و ... دستپُخت لندن هستند. عراق در بهار سال 2003 به اشغال نظامی آمریکا درآمد. این نیروها در دسامبر 2011 و پس از امضای پیمان استراتژیک مشترک دو دولت از عراق خارج شده اند.
مشکلات نژادی ـ مذهبی عراق از زمان حذف سلطنت در سال 1958 آغاز شده و روز افزون است. انفجارهای انتحاری و حمله مسلحانه به زندانها و موسسات و مقامات ادامه دارد. تنها در یک ماهه سپتامبر 2012 و طبق آمارمنتشره از سوی دولت بغداد، 365 نفر در این کشور کشته و صدها نفر دریگر مجروح و در حمله مسلحانه به زندان تکریت دهها زندانی از این زندان رهایی داده شده اند. این درحالی است که معاون سنّی نخست وزیر عراق از دست او فراری است و دولت محلی کُردهای عراق (اقلیم کردستان) نخست وزیر شیعه مذهب را متهم به دیکتاتوری کرده، مسائل ناشی از تقسیم درآمد نفت را پیش کشیده و تهدید به جداسازی کردستان (به همان گونه که در دوران عثمانی ها بود) کرده است. می دانیم که آمریکا از 1917 و دولت اسرائیل از زمان پیدایش حامی کردهای عراقی بوده اند.
باقیمانده از یک انفجار اتومبیلی در بغداد که دهم سپتامبر 2012 (شهریور 1391) صورت گرفت.
1935 - آغاز تهاجم استعمار ایتالیا علیه کشور بی‏ دفاع حبشه استعمار ایتالیا از سال‏های پایانی قرن نوزدهم میلادی، قصد تصرف نواحی شرقی افریقا را دنبال می‏کرد و با این هدف، ایتالیایی‏ها بارها به خاک حبشه تجاوز کرده و باعث اختلافاتی شده بودند. در سال 1887م ایتالیا که به خاک حبشه تجاوز کرده بود شکست خورد و وادار به عقب نشینی شد. در سال 1917م اختلاف میان ایتالیا و حبشه شدت گرفت تا جایی که در سال 1935 به جنگ تبدیل شد. این جنگ که به دستور موسولینی، دیکتاتور فاشیست ایتالیا در سوم اکتبر 1935م آغاز شده بود. در نهایت، به پیروزی ایتالیا انجامید و حبشه به تصرف ایتالیایی‏ها درآمد. از این زمان دوران استعمار ایتالیا بر حبشه آغاز شد و تا سال 1941م به درازا کشید. در سال 1941م و در جریان جنگ جهانی دوم، ارتش انگلستان، ایتالیایی‏ها را از حبشه بیرون راند و امپراتور حبشه که در سال 1935م کشور راترک کرده بود به میهن بازگشت.
1942 - پرتاب اولین موشک ساخت انسان به فضا وِرْنِر فون براوْنْ، یکی از کارشناسان موشک‏های فضایی آلمان بود که در ابتدا درباره ساختن وسیله‏ای برای دستیابی به فضا و به ویژه ماه تحقیق می‏کرد. با آغاز جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان او را به خدمت گرفت و امکانات لازم برای ساخت موشک را در اختیار او قرار داد. پس از آن تصمیم گرفته شد اراضی مناسب برای آزمایش‏های نخستین موشک ارتش آلمان مهیا گردد تا این‏که یک جزیره دور افتاده در دریای بالتیک انتخاب شد. این جزیره مدتی بعد، در سال 1935م، به صورت نخستین پایگاه موشکی آلمان درآمد و هفت سال بعد تبدیل به مکانی شد که 15 هزار دانشمند آلمانی، روز و شب در آنجا ساخت و تکمیل موشک را دنبال می‏کردند. در نهایت در تاریخ سوم اکتبر 1942م، موشکی به طول 14 متر، مرکب از 50 هزار قطعه دقیق و محاسبه شده به وزن تقریبی سیزده تن، با سرعت فوق صوتِ دو هزار متر در ثانیه، در میان شعله‏های جهنمی آتش و با صدایی مهیب، آسمان را شکافت. نقطه اوج این موشک، 90 کیلومتر بود و فاصله 180 کیلومتر را تا فراز دریای بالتیک با موفقیت پیمود و سپس به زمین سقوط کرد. این موشک که از همان تاریخ تحت عنوان 04- A معروف شد، محصول کار وِرنِر فون بِراوْنْ بود. هر چند این اختراع، در نظرِ اولِ مخترعِ آنْ برای مقاصد علمی ایجاد شده بود ولی آزمایش موفق آن، سرآغاز استفاده ضد بشری از این موشک و موشک‏های بعدی گردید و انسان‏های بی‏شماری را به خاک و خون کشید.
1337 - شروع به کار تلویزیون در ایران با راه‏ اندازی و بهره ‏برداری از نخستین فرستنده تلویزیونی ایران در یازدهم مهرماه 1337 ش، تلویزیون ایران، پخش برنامه ‏های خود را آغاز کرد. تلویزیون ایران در ابتدا به صورت یک بخش کاملاً خصوصی اداره می‏شد که ابتدا در هر روز چهار ساعت برنامه پخش می‏کرد. این تلویزیون برای گسترش مناطق تحت پوشش خود، در سال 1340 ش فرستنده دیگری در آبادان و یک فرستنده تقویتی در اهواز تأسیس کرد. در اواخر سال 1342ش، تلویزیون ایران از ساختار یک شرکت خصوصی به شرکت سهامی تلویزیون ایران تغییر شکل داد تا این که تلویزیون ملی ایران با امکانات یک استودیو، سه دوربین و دو دستگاه ضبط مغناطیسی در آبان ماه 1345ش، به صورت تلویزیون دولتی و به طور آزمایشی آغاز به کار کرد. در نهایت، سازمان تلویزیون ملی ایران در 29 اسفند 1345ش رسماً افتتاح شد و کار خود را وسعت بخشید.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت و با گذشت زمان، فعالیت‏های این سازمان به صورت افزایش فرستنده و شبکه‏های رادیویی و تلویزیونی در تهران و شهرستان‏ها رو به گسترش نهاد. چنانکه تا به امروز (1382 ش) این سازمان دارای 30 مرکز در استان و شهرستان‏های مختلف ایران، نزدیک به بیست شبکه سراسری رادیویی و تلویزیونی و بیش از پانزده دفتر منطقه‏ای در کشورهای مختلف جهان و ده‏ها شبکه رادیویی و تلویزیونی در تهران و شهرستان‏ها می‏باشد. همچنین طی سال‏های اخیر شبکه جهانی جام جم، بخش وسیعی از دنیا شامل قاره آسیا و اقیانوسیه، قاره اروپا و شمال آفریقا و قاره آمریکا را تحت پوشش قرار داده و شبکه جهانی سحر نیز به چندین زبان برنامه پخش می‏کند. همچنین شبکه خبری و بین‏المللی العالم از ابتدای سال 1382 فعالیت خود را آغاز کرد که در سراسر جهان قابل دریافت می‏باشد.
1990 - روز ملی و روز وحدت دو آلمان جمهوری فدرال آلمان، بعد از جنگ جهانی دوم به دو بخش شرقی و غربی تقسیم گشت و هر کدام به بلوک شرق و غرب ملحق شدند. آلمان شرقی حکومت کمونیستی را پذیرفت و آلمان غربی، دارای حکومت جمهوری فدرال گردید. اما مهم‏ترین تحول اروپا در سال 1990م، که از دگرگونی‏های دنیای کمونیست سرچشمه گرفت، سقوط رژیم کمونیستی آلمان شرقی و وحدت آلمان شرقی و غربی بود که تا اواخر دهه 1980م رؤیایی تحقق‏ناپذیر به نظر می‏رسید.
مقدمات این اتحاد با پیروزی حزب دموکرات مسیحی در نخستین انتخابات آزاد آلمان شرقی فراهم آمد و نخستین مرحله وحدت آلمان شرقی و غربی با وحدت اقتصادی و پولی دو بخش آلمان در اول ژوئیه 1990م تحقق یافت. دولت شوروی نیز در ازاء یک رشته تضمین‏های سیاسی و امتیازات اقتصادی با وحدت آلمان شرقی و غربی موافقت کرد و حتی ادامه عضویت آلمان واحد در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، را هم پذیرفت. آلمان واحد سرانجام پس از 45 سال جدایی با قریب هشتاد میلیون نفر جمعیت، در روز سوم اکتبر سال 1990م پا به عرصه وجود نهاد و در نخستین انتخابات سراسری آلمان که روز دوم دسامبر آن سال برگزار شد، هلموت کُهْل صدر اعظم آلمان غربی که قهرمان وحدت این کشور شناخته می‏شد، با اکثریت عظیمی به پیروزی رسید. از این پس، آلمان به یکی از ناسیونالیست‏ترین دول اروپایی تبدیل گردید که می‏تواند در سرنوشت و آینده اروپا، ایفاگر نقش تعیین کننده باشد.
انتهای پیام/
کد خبر: 1113414 برچسب‌ها اخبار روز